Си-Ен-Ен: Дали економскиот балон на Трам е пред пукање?

За само неколку часа, Доналд Трамп премина од прослава на новата „златна ера“ на Америка до предупредување на родителите дека нивните деца ќе имаат помалку и поскапи играчки.

Зачудувачката промена на тонот оваа недела го одразува целиот публицитет околу неговиот слоган „Да ја направиме Америка повторно богата“ и болката што би можела да го придружува постигнувањето на таа цел, објавува Си-Ен-Ен.

Ретката доза на песимизам на Трамп на состанокот на кабинетот беше признание дека неговата трговска војна со Кина ќе значи помалку стоки по повисоки цени и еден момент на вистината во ден кога реалноста постојано се закануваше да го распрсне меурот на Белата куќа.

Ова се случи во среда, додека претседателот се бореше да се ослободи од негативните чувства откако официјалните податоци покажаа дека економијата се намали за 0,3 проценти во првиот квартал – првиот голем чекор назад во влијанието на Трамп врз економскиот раст на САД.

Извештајот на Министерството за трговија не значи дека земјата незапирливо се движи кон непосредна криза.

Некои од основните индикатори беа охрабрувачки и покрај падот на БДП. Ваквите извештаи често се ревидираат нагоре кога се обработуваат повеќе податоци.

Иако американската економија покажа извонредна отпорност, циклусите на бум и пад се нормални во капитализмот.

Извештајот е поважен поради неговиот политички и симболичен ефект отколку поради прикажувањето на забавувачката економија. Трамп не може да дозволи овие предупредувања да станат универзално прифатена вистина.

За почеток, објавените податоци „ја расипаа прославата“ на Белата куќа, која ги промовираше првите 100 дена на Трамп како најпродуктивен почеток на претседателствувањето во историјата.

Во исто време, тие посочија на неговата растечка политичка ранливост. Иако голем дел од поддршката на Трамп доаѓа од неговата строга гранична политика, клучот за неговата политичка харизма е верувањето дека е успешен бизнисмен кој знае како да управува со економијата. Ако таа слика се сруши, нејзината политичка основа ослабува.

Второ, извештајот за БДП одигра улога во растечкото чувство дека претстојат мрачни економски денови и дека ова е само почеток.

Трамп не смее да дозволи да се стекне таков впечаток. Освен што ќе му наштети на неговиот личен углед, паниката меѓу републиканските пратеници би можела да го потресе кревкото единство на мнозинството во Претставничкиот дом – клучно за неговото усвојување на неговите „големи, убави“ даночни и буџетски планови.

Уште поважно, во време кога веќе има знаци дека потрошувачите почнуваат да го стегаат ременот, потврдите дека доаѓаат тешки времиња би можеле да станат самоисполнувачко пророштво. Историјата покажува дека една земја може сама да се наговори да влезе во рецесија.

И светот гледа. Доколку падот на популарноста на Трамп создаде впечаток за политичка слабост, тоа би можело да ја ослабне неговата позиција во преговорите за трговски договори со десетици земји кои сакаат да ги избегнат неговите царини.

Ако странските лидери мислат дека е очаен, зошто би ставиле добри понуди на маса?

По објавувањето на извештајот за БДП, Трамп објави панична порака на Truth Social: „Ова е берзата на Бајден, а не на Трамп“. Тој додаде: „Ова ќе потрае, НЕМА НИКАКВА ВРСКА СО ЦАРИНАТА“.

Во текот на целиот ден, претседателот го критикуваше својот претходник за да ја префрли вината за лошите економски бројки на друг. Подоцна се префрли на идните податоци: „Ова е Бајден и може да се каже дека следниот квартал е донекаде Бајден, бидејќи не е час по час или ден за ден“, рече Трамп.

Секоја администрација ја обвинува претходната за лошите економски вести – тоа е очекувано во политиката.

И вистина е дека е потребно време администрацијата да воспостави свои економски политики и да види резултати. Трамп несомнено реагира на реалните економски проблеми – колапсот на многу заедници во индустриските делови на Америка како резултат на глобализацијата.

Но, неговото тврдење дека разочарувачките економски индикатори се исклучиво вина на претходната администрација ќе беше поубедливо доколку не го лансираше најразорниот напад врз глобалниот економски и трговски систем од Втората светска војна – без сериозно планирање, сомнителни индикатори и, во негов стил, хаос.

Денот кога Трамп излезе во градината на Белата куќа со својата „табла со резултати“ на која беа прикажани царините против секоја земја, тој практично ја презеде контролата врз економијата.

Многу шокови и неизвесности што влијаат на инвеститорите и потрошувачите денес можат директно да се поврзат со тој „Ден на ослободувањето“.

Една од клучните причини зошто Трамп победи на изборите во 2024 година е тоа што гласачите сметаа дека тој има поубедливи одговори на прашањето за намалување на трошоците за живот – како што се цените на храната.

И покрај обидите на претседателот да ја прикрие вистината, тој направи многу малку за да ги ублажи тие цени, а тие имаат огромно влијание врз животите на обичните луѓе кои – за разлика од повеќето членови на неговиот кабинет – не се милионери или милијардери.

Јавното мислење е дополнително обликувано од лавина од докази дека економијата оди надолу.

„Ова се веројатно најнеуспешните први 100 дена на една администрација економски во последните сто години“, изјави поранешниот секретар на финансии Лари Самерс за Си-Ен-Ен.

„Акциите се во пад како никогаш досега. Доларот е во пад повеќе од кога било. Прогнозите за невработеност се зголемуваат. Прогнозите за инфлација се зголемуваат. Веројатноста за рецесија се зголемува. Довербата на потрошувачите се урива. Бизнисите ги повлекуваат своите претходни прогнози за заработка.“

Високи претставници на администрацијата го отфрлија овој песимистички став.

„Ова е најдобриот негативен резултат на БДП што сум го видел во мојот живот. Всушност, тоа треба да биде многу позитивна вест за Америка“, изјави за новинарите советникот за трговија на Трамп, Питер Наваро.

Трамп, од друга страна, во извештајот си ја презеде заслугата за зголемувањето на инвестициите – поставувајќи го прашањето: зошто тој позитивен индикатор е негова заслуга, додека сите негативни индикатори се вина на Бајден?

Други функционери тврдеа дека бројките на Министерството за трговија биле искривени од ненадејно „цунами“ од увоз, што ја намалило вкупната пресметка на растот.

Тоа, велат тие, давало лажна слика за состојбата на економијата. Сепак, порастот на увозот се случи бидејќи компаниите складираа резерви во очекување дека царините на Трамп ќе ја запрат трговијата. Затоа тоа е повеќе показател за претстојни проблеми отколку знак за моментална сила.

Јазот помеѓу реалноста и ветувањата на Трамп

Мешавината од спротивставена реторика и податоци што излегоа од администрацијата во среда укажува на растечки проблем во Белата куќа – проблем што би можел многу да влијае на одредувањето на обликот на вториот мандат на Трамп.

Откако ги воведе САД и светот во економска неизвесност врз основа на сопствените инстинкти, патот на Трамп кон успех станува сè потежок.

Затоа неговата изјава за цената на играчките беше толку индикативна.

Во таа прилика, претседателот се осврна на потенцијалните последици од конфликтот со Кина – најважниот фронт на трговската војна.

Со оглед на тоа што кинескиот претседател Си Џинпинг сè уште одбива да попушти во врска со царината од 145 проценти на Трамп, претседателот со денови инсистира дека неговата администрација е во интензивни разговори со Пекинг, иако нема јавни докази за тоа.

Набљудувачите со седиште во САД имаат тенденција да не ѝ веруваат на комунистичката влада на Кина повеќе отколку што му веруваат на Вашингтон, но историјата на администрацијата со пропаганда и лажни тврдења значи дека таа повеќе не ужива голема доверба.

Претседателот, нарекувајќи ја Кина „главен крадец“ на американските фабрики и работници, тврдеше дека неговите потези ги принудиле товарните бродови натоварени со стока за американскиот пазар да се вратат во кинеските пристаништа. Интересно е што тој сето тоа го претстави како позитивен исход.

„Знаете, некој рече: „О, полиците ќе бидат празни“, рече Трамп. „Па, можеби децата ќе имаат две кукли наместо триесет, знаеш? И можеби тие две кукли ќе чинат еден долар повеќе отколку што би чинеле инаку.“

Изјавата можеби е изговорена со допир на несериозност, но сепак открива и укажува на стапицата што му се заканува на претседателот.

Постои валиден аргумент дека Соединетите Американски Држави станале премногу зависни од евтини кинески стоки и дека, заради долгорочното економско здравје, би било корисно да се воспостави поурамнотежена економија.

Но, тоа е политички некохерентен аргумент за претседателот милијардер, кој им се додворува на богатите извршни директори и членовите на неговиот клуб Мар-а-Лаго, кога им кажува на родителите од работничката класа дека ќе можат да си дозволат помалку играчки за своите деца.

И ова не важи само за куклите.

Иако протокот на стоки од Кина преку Пацификот го ослабна американското домашно производство, истовремено го подигна животниот стандард на милиони Американци.

Речиси сите профитирале од поевтини училишни материјали, облека и потрошувачка електроника, како што се телевизори со рамен екран. Секој родител знае колку брзо децата ги прераснуваат своите чевли. Поголемиот дел од таа обувка доаѓа од Кина.

Ако одеднаш исчезне, ќе следи забележлив ефект.

Тоа беше еден од ретките пати кога Трамп отворено им зборуваше на американскиот народ за веројатните трошоци од неговиот трговски конфликт со Пекинг.