Агенцијата за управување со одземен имот не ги уплаќала сите пари во буџетот по продажбата, објави ДЗР

Во новиот извештај на Државниот завод за ревизија (ДЗР), се откриени сериозни неправилности во управувањето со одземениот имот и средствата добиени од продажба на овој имот, кои довеле до поголеми расходи за буџетот на Република Северна Македонија. Според извештајот, Агенцијата за управување со одземен имот не спровела соодветни внатрешни контроли, што резултирало со недостиг од 445 милиони денари во државниот буџет. Ова е сериозно отстапување од прописите за управување со јавните финансии, што создава потенцијални правни и финансиски ризици.

Ревизорскиот тим на ДЗР ги анализирал финансиските извештаи на Агенцијата за управување со одземени имот и констатирал значителни слабости во управувањето и транспарентноста на постапките. Според податоците, за периодот од 2011 до 30 септември 2024 година, од вкупно остварените приходи од продажба на одземени предмети и недвижен имот во износ од 1,650 милијарди денари, само 1,205 милијарди денари се уплатени во државниот буџет. Останатите 445 милиони денари не се уплатени во буџетот на државата, што укажува на сериозни недостатоци во управувањето со овие средства.

Покрај финансиските пропусти, извештајот открива и недостатоци во евиденцијата и управувањето со самите одземени предмети. Ревизорите ги посочуваат слабостите во постапките за чување и складирање на одземениот имот, кои не се во согласност со законските и подзаконските акти. Одземените предмети, вклучително и моторни возила, се чуваат на различни локации без соодветна евиденција за нивната вредност и локација. До крајот на 2023 година, во царинските испостави и Министерството за внатрешни работи се наоѓале 46, односно 689 моторни возила, но не е утврдена нивната проценета вредност.

Дополнително, ДЗР истакнува дека Агенцијата не постапува во согласност со законитоста, економичноста, ефикасноста и транспарентноста при управувањето со одземениот имот. Подзаконските акти кои го уредуваат начинот на постапување со одземениот имот не се објавени во Службен весник, а иако се објавени на веб страната на Агенцијата, тие не содржат архивски број, датум на донесување и потпис од претседателот на Управниот одбор како потврда за нивната валидност.

Една од главните забелешки на ревизорите е недостатокот на мерки за воспоставување на систем за внатрешни контроли. Според нив, Агенцијата не презела активности за воспоставување на соодветни контроли и системи за евидентирање, што довело до помалку платени средства во државниот буџет. Ова го потврдуваат и резултатите од ревизијата на финансиските извештаи на Агенцијата, за кои ревизорите дадоа неповолно мислење.

Во делот за човечките ресурси, ревизорите истакнуваат дека Агенцијата не успеала да обезбеди доволно квалификуван персонал. Според анализата, на 47 предвидени административни службеници, пополнети се само 22 работни места. Ова предизвикува сериозни проблеми во исполнувањето на надлежностите на Агенцијата, особено во секторите кои се одговорни за складирање, чување и продажба на одземениот имот.

Ревизорскиот извештај покажува и проблеми со техничките ресурси на Агенцијата. Старите софтверски решенија не функционираат како што треба, а системот за продажба преку лицитација и веб страната на Агенцијата често се соочуваат со грешки и паѓања. Ова создава дополнителни пречки за транспарентноста и ефикасноста во постапките за продажба на одземениот имот.

Иако Агенцијата е задолжена да управува со одземени предмети во кривични и прекршочни постапки, ревизорите утврдиле дека не постои соодветна пракса за информирање на другите институции за одземените предмети. Се посочува дека чувањето и складирањето на одземените предмети не обезбедува доволна заштита од уништување, намалување на вредноста или губење на истите.

Сето ова укажува на потребата од итни мерки за реформирање на системот за управување со одземениот имот и воспоставување на ефикасни внатрешни контроли во Агенцијата. Ревизорите препорачуваат:

1. Понатамошно усогласување на законската рамка со потребите за процена на одземениот имот и за обука на вработените.
2. Пополнување на работните места со квалификуван персонал.
3. Техничка надоградба на софтверските решенија кои ги користи Агенцијата.
4. Јасна и транспарентна евиденција за сите одземени предмети, со соодветна процена на нивната вредност.
5. Реформирање на постапките за продажба на одземен имот и обезбедување на комплетна документација за сите расходи и трансакции.

Ревизорите предупредуваат дека ако не се преземат соодветни мерки, ова може да доведе до понатамошни проблеми со ефикасноста на управувањето со државните ресурси, што ќе влијае на буџетот и јавните финансии на Република Северна Македонија.