Skip to content
Ректорот на Универзитетот во Белград, Владан Ѓокиќ, денес беше сослушан во Полициската управа за криминалистичка полиција поради сомнение за злоупотреба на службената положба. Ѓокиќ сам се одзвал на полицискиот повик, а пред зградата на полицијата во Нов Белград се собраа илјадници граѓани, студенти и професори за да му изразат поддршка.
По речиси два и пол часа саслушување, ректорот излезе пред присутните и истакна дека кривичната пријава против него е, всушност, пријава против целата академска заедница. Ѓокиќ ја отфрли вината и истакна дека ја почитува правната процедура, но смета дека не сторил никакво кривично дело.
„Ова обвинение не се однесува само на мене, туку на сите членови на академската заедница кои со месеци се обидуваат да донесат одлуки во корист на студентите, кои самите го иницираа движењето, а поддржани се и од професорите и граѓаните“, изјави Ѓокиќ, благодарувајќи им на сите кои му дале поддршка.
Академската заедница во одбрана
Мрежата за академска солидарност и ангажираност претходно ги повика академските граѓани да дојдат пред полициската управа како чин на поддршка. Сцената беше обележана со аплаузи, транспаренти и извици како „Не го даваме ректорот“.
Познатиот режисер Јанко Баљак за Радио Слободна Европа изјави дека смета оти повикот за саслушување е почеток на поширока репресија врз Универзитетот. Тој предупреди на опасноста од „физичко преземање на факултетите, наметнување привремени управи и финансирање на таканаречени фаст-фуд универзитети“.
Марко Маринковиќ, граѓанин од Белград, изјави дека ваквите потези покажуваат дека „Србија се плаши од писмени луѓе“.
Оштра реакција од универзитетските тела
Проширениот ректорски колегиум на Универзитетот го осуди, како што наведоа, „непримерното однесување“ кон ректорот, особено што бил повикан да се појави на Велики петок, празничен ден. Во соопштението се наведува дека посебно загрижува тоа што повикот дошол по „медиумска хајка проследена со клевети и закани, што укажува на монтиран процес и претставува преседан во притисоците врз академската слобода“.
Иницијативата „Побунет универзитет“, која ја сочинуваат околу 2.200 професори и истражувачи, предупреди дека нема да молчи додека државата се претвора во полициска. Во нивното соопштение тие бараат запирање на сите симболички закани и повикување на разумот и гласот на студентите.
Позадина: студентски протести и криза
Студентите од крајот на ноември 2024 година држат под блокада десетици факултети во Србија, на пет универзитети. Меѓу нивните барања се:
-Утврдување политичка и кривична одговорност за трагедијата на железничката станица во Нови Сад на 1 ноември, кога загинаа 16 лица.
-Санкционирање на напаѓачите врз студентите на протестите.
-Прекинување на постапките против уапсените демонстранти.
Нивните барања се поддржани од организации на просветни работници, адвокати, универзитетски професори, земјоделци и голем број граѓани. Во меѓувреме, зградата на Радио-телевизија Србија во Белград е под блокада трет ден по ред.
Власта, пак, неколкупати јавно изјави дека ректорот треба да биде уапсен и укажува на неговата, според нив, кривична одговорност. Академската заедница стравува дека ова е дел од поширок обид за потиснување на автономијата на универзитетите и слободата на мислата.
