Месото, млечните производи и шеќерот произведени во лабораторија би можеле да бидат пуштени во продажба во Велика Британија за човекова исхрана за две години – порано од очекуваното.
Агенцијата за стандарди за храна (ФСА) разгледува како може да го забрза процесот на одобрување за храна одгледана во лабораторија. Таквите производи се одгледуваат од клетки во растенија. Храната за кучиња од месо направено во фабрички садови и машини првпат почна да се продава во Велика Британија минатиот месец, јави Би-Би-Си.
Во 2020 година, Сингапур стана првата земја што одобри продажба на клеточно-култивирано месо за човечка исхрана. Потоа, следеа САД – три години подоцна и Израел минатата година.
Италија и американските сојузни држави Алабама и Флорида воведоа забрани.
Но, дали е здраво месото одгледано во лабораторија?
Кога јадете стек, јадете мускул на крава. Кога јадете пилешки копани, буквално ги јадете мускулите (а можеби и кожата) на пилешкото.
Кога биле живи и биле одгледувани за месо, тие животни веројатно потрошиле многу вода, земја и храна. Некои животни имаат и други негативни ефекти врз животната средина.
Одгледуваното месо е различно. Не се прави со колење животно и касапење на различни парчиња месо. Наместо тоа, тој е направен со помош на клетки земени од живо животно што може да се одгледуваат во месо во лабораторија.
Клетките се сместени во средина која ги содржи хранливите материи кои се потребни за одгледување на месото. Клетките се чуваат во средина која ја одржува вистинската температура и нивото на кислород за нивно размножување. Преку овој процес се формира ткиво кое може да се „бере“ штом ќе порасне доволно.
Иако крајниот резултат изгледа како сурово парче пилешко, патка или друго месо што би го добиле со колење и касапување, потребни се само мал број клетки од сè уште живо животно за да се направат.
Исто така, има само толку многу месо што можете да го добиете од едно животно. Клетките, од друга страна, може повторно да се користат за да се направат повеќе порции.
Дали култивираното месо е веганско?
Месото одгледано во лабораторија доаѓа од мускулни клетки земени од живи животни – затоа, тоа не е месо „без месо“ како што се протеините од растително потекло.
За луѓето кои се загрижени за благосостојбата на животните, култивираното месо може да биде привлечно бидејќи животното не мора да се коле за да се добијат клетките потребни за одгледување на месото. Сепак, ако некој не сака храна што потекнува од животно на кој било начин, култивираното месо не би се вклопило во неговите преференции за јадење.
Дали е безбедно да се јаде месо одгледано во лабораторија?
На 16 ноември, Американската агенција за храна (FDA) пресуди дека култивираното месо е безбедно за човечка исхрана.
За да биде јасно, агенцијата не одобрува или препорачува луѓето да јадат култивирано месо. Наместо тоа, ФДА ги искористи достапните докази за да утврди дека култивираното месо е безбедно да се продава на потрошувачите.
Од крајот на ноември 2022 година, овие месни производи сè уште не се комерцијално достапни.
Кои се придобивките од јадењето месо одгледано во лабораторија?
Има придобивки од правењето месо – особено посно месо – дел од урамнотежена исхрана. Пилешкото, говедското и рибата содржат висококвалитетни целосни протеини и многу микронутриенти (како што се витамин Б12, железо и холин). Некои меса содржат и клучни масни киселини.
Познавачите велат дека нутритивниот профил на секое одгледувано месо „ќе зависи од конкретниот производ и компанија“ што го произведува.
Мелиса Митри, MS, RD, регистриран диететичар и сопственик на Melissa Mitri Nutrition, изјави за Verywell дека „месото одгледано во лабораторија веројатно ќе содржи помалку антибиотици и адитиви“, отколку месото што е конвенционално произведено.
Животна средина
Една од најшироко промовираните придобивки од култивираното месо е тоа што неговото производство нема да има исто влијание врз животната средина како производството на традиционално месо.
Одгледувањето говеда, пилешко, свињи и други животни, а потоа користењето на тоа месо како храна, има влијание врз животната средина.
Студиите сугерираат дека намалувањето на потрошувачката на месо може да помогне во намалувањето на емисиите на стакленички гасови и нивниот значителен ефект врз глобалното затоплување и климатските промени.
Според истражувањата култивираното месо користи 77% помалку вода и 62% помалку земја од конвенционално одгледаното месо.
Одгледуваното месо исто така би поштедило многу животински видови, бидејќи многу месо може да се направи од само мал број клетки земени од живо животно. На долг рок, тоа би можело да доведе и до помал јаглероден отпечаток.