Skip to content
Украина беше домаќин на европските лидери денеска за одбележување на тригодишнината од руската инвазија на Украина, додека највисоките американски функционери останаа настрана како јасна илустрација за промената на политиката на администрацијата на претседателот Доналд Трамп.
Сè уште вознемирен од тоа што Трамп го нарече претседателот Володимир Зеленски „диктатор“ и бара избори кои се забранети со воена состојба, Киев рече дека е во завршна фаза од постигнувањето договор со Вашингтон за да се обезбеди пристап до неговото минерално богатство.
„Се надеваме дека лидерите на САД и на Украина би можеле да го потпишат и да го одобрат во Вашингтон најбрзо за да ја покажеме нашата посветеност во децениите што доаѓаат“, напиша заменик-премиерката Олха Стефанишина на X, сугерирајќи дека Киев сака наскоро да се сретне со Трамп.
Договорот е во срцето на обидот на Киев да ја добие поддршката од САД, но властите се расправаа околу неговата формулација во сенка на извонредната војна на зборови меѓу Трамп и Зеленски, кој рече дека американскиот лидер живее во „балон на дезинформации“.
Зеленски одби да го потпише претходниот нацрт бидејќи Вашингтон бараше природно богатство од 500 милијарди долари, протестирајќи поради тоа што Киев не добил ни приближно толкава американска помош и дека нацртот нема безбедносни гаранции што и се потребни на Украина.
Извор од украинската влада изјави за Ројтерс дека Киев чека повратна информација од САД за „конечните промени“ што ги испрати. Изворот рече дека на САД не им се допаѓа идејата да се вклучат формулации за обезбедување безбедносни гаранции во текстот.
Европските функционери останаа изолирани по напорите на Трамп да разговараат за ставање крај на војната во Украина со Русија, отфрлајќи ги и Киев и Европа, како и со предупредувањето на неговата администрација дека САД повеќе не се првенствено фокусирани на безбедноста на Европа.
„Загрижените“ европски министри за надворешни работи во понеделникот рекоа дека регионот навлегол во нова ера со неверојатниот пресврт на Трамп од децениската надворешна политика на САД, но дека сепак се надеваат дека односот со Вашингтон може да опстои.
„Јасно е дека изјавите што доаѓаат од САД нè прават сите да загрижени“, рече шефицата за надворешна политика на ЕУ Каја Калас по состанокот на министрите за надворешни работи на Европската унија во Брисел. Но, таа додаде дека Европа и САД и претходно ги решавале своите разидувања и се надева дека истото ќе биде случај и сега.
Зеленски, кој ѝ порача на Европа да создаде сопствена армија, истовремено повикувајќи го Вашингтон да биде прагматичен, поздрави голем број европски и други лидери на самитот во Киев.
„Оваа година треба да биде година на почеток на вистински, траен мир. Путин нема да ни го подари овој мир, ниту ќе ни го даде во замена за нешто. Мораме да го освоиме мирот со сила, мудрост и единство – со нашата соработка“, рече тој.
Меѓу посетителите беа претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, претседателот на Европскиот совет Антонио Коста и лидерите на Канада, Данска, Исланд, Латвија, Литванија, Финска, Норвешка, Шпанија и Шведска.
Лидерите на Албанија, Велика Британија, Хрватска, Чешка, Германија, Јапонија, Молдавија, Холандија, Полска, Швајцарија и Турција зборуваа преку видео врска.
Украина би можела да се приклучи на Европската унија пред 2030 година, доколку продолжи со брзината и квалитетот на своите реформи, рече фон дер Лајен.
Европските лидери го поддржаа Зеленски во своите говори, повикувајќи ги земјите на континентот да ја засилат поддршката за Киев, додека некои зборуваа за итната потреба да се зголемат трошоците за одбрана.
Трамп рече дека разговарал со лидерите на Групата седум (Г7) во понеделникот заедно со францускиот претседател Емануел Макрон, истакнувајќи дека сите на повикот ја изразиле целта војната на Русија во Украина да заврши.
Во објавата на Truth Social по повикот, Трамп рече дека исто така е во „сериозни разговори“ со рускиот претседател Владимир Путин за завршување на војната и „големите трансакции за економски развој што ќе се случат меѓу САД и Русија“.
Вашингтон јасно стави до знаење дека нема да испрати војници како безбедносна гаранција што ја посакува Киев доколку дојде до мировен договор, ставајќи го товарот на европските сили кои веројатно ќе се борат без поддршката на САД.
Илјадници украински граѓани загинаа, а повеќе од шест милиони живеат како бегалци во странство откако рускиот претседател Владимир Путин нареди инвазија по копно, море и воздух во 2022 година.
Воените загуби се катастрофални, иако остануваат строго чувани тајни. Јавните западни проценки засновани на разузнавачки извештаи се многу различни, но повеќето велат дека стотици илјади се убиени или ранети од секоја страна.
