Приказната за Владлен Татарски: Како се станува руски воен пропагандист

Убиениот руски воен блогер го помина патот кога и проруските милиции во Донецк и украинските сили ги нарекуваше „орки“. Како потоа ја велечеше војната и стана опседнат со рускиот империјализам

Попладнето на 2 април се случи експлозија во кафулето во Санкт Петербург „Стрит фуд бар No.1“. Повеќе од 30 посетители се повредени, едно лице загина – рускиот пропагандист, „воен командант“ Владлен Татарски. За убиството е осомничена петербуржанката Дарија Трепова – таа дошла на „креативната вечер“ на Татарски и му предала гипсена фигурина, во која, најверојатно, имало експлозив. Рускиот независен медиум „Медуза“ ги проучуваше пропагандните публикации на „военкор“ и разговараше со извори блиски до Кремљ за да открие кој е Владлен Татарски и зошто дојде до неговата смрт на таков начин. Оваа приказна е амблематична на свој начин и прикажува како одеше радикализацијата и милитаризирањето на еден дел на руските граѓани

„Лично, имав мала поделена личност. Еден дел од мене сака да живее во удобност, да поминува тивки семејни вечери и да работи во канцеларија, но кога ќе почне татнежот од топовите надвор од прозорецот (предниот дел од мојата куќа е оддалечен 14 километри), разбирам дека сум подготвен да фрлам сè и да трчам таму, за да бидам во центарот на настаните. Не, не сум болен. Мојот проблем е што сум роден Русин. Руската идеја е војна“.

Вака блогерот Максим Фомин ја опиша војната во Донбас во 2017 година. И тогаш Фомин го зеде псевдонимот Владлен Татарски – во чест на главниот лик на романот „Генерација П“ на Виктор Пелевин (во книгата Татарски го викаа Вавилен). Шест години подоцна, за време на целосна војна меѓу Русија и Украина, Фомин-Татарски беше разнесен во кафуле во Санкт Петербург за време на неговата „креативна вечер“. На настанот тој раскажа како точно треба да ја покриваат оваа војна проруските „воени дописници“.

Татарски е роден во Донецк во 1982 година во рударско семејство. Тој го нарече својот татко „руски патриот“ и нагласи дека го воспитал „во патриотски дух“: „Затоа, како дете правев ситни дисидентски лудории на часовите по украински јазик. Се обидував да ги правам цело време, расправајќи се со наставниците, докажувајќи дека тоа не ни треба. Во принцип, бев идеолошки пристрасен“.

Својот живот до 2014 година го опишал со точки: „Работев во рудник. Бев во бизнисот. Во криминалот“. Кога започна вооружениот конфликт во Донбас, Татарски отслужуваше казна во затворот „Горловка“ за вооружен грабеж на банка (тој беше осуден на 12 години затвор во 2011 година). А потоа избега од него за да „се приклучи на милицијата“.

„Потоа повторно бев затворен, бидејќи немаше правна основа за наше ослободување. Ме вратија во зоната. Но, тогаш Александар Захарченко ме помилува, го отслужив договорот“, се сеќава Татарски.

На фронтот, Татарски го имаше кодираното име „Професор“ – наводно поради неговата ерудиција. Во 2016–2017 година, тој одлучи да стане „командант“. Тој пишуваше за мали проруски групи на ВКонтакте и започна свој блог, каде што објавува интервјуа со сепаратисти и извештаи за текот на непријателствата. Тој не ги идеализираше учесниците во конфликтот и ги нарече „орки“ (и поддржувачите на ДПР и проукраинските сили):

Ако сакате да владеете со земјата долго време, подгответе се да ги убиете вашите најблиски

„На примитивните орки им требаат поедноставни работи за да бидат среќни од кое било модерно оружје. Само убава униформа… беретки, тактички ракавици кои орката никаде не ги соблекува, беретки во разни бои, со разни кокади, растоварувања, бандани, балаки, арафати, воени амајлии, черепи, симболи во вид на ножеви, бајонет-ножеви, а исто така и еполети – посебна гордост! Со сето ова, мора да се биде и пијан! Тогаш орката е среќен!“, пишуваше тој.

Теренскиот командант Гиви, кого руските власти сега го сметаат за херој, Татарски го нарече „метадонска глава“ и призна дека никогаш не сретнал „таков џган “ како во војната, вклучително и во затвор.

„Во рововите пијат многу и бесрамно. Пијат во штабовите. Екипите на борбени возила и артилериските екипи пијат. Што доста често доведува до трагични последици. И не само до банален пријателски оган, туку и до губење позиции и неисполнување на задачите. Не знам како беше во Авганистан или Сирија, но во Чеченија и во Донбас се случија внатрешни препукувања на двете страни“, напиша Татарски во 2017 година.

Моментите пред експлозијата во барот кога Дарија терпина му ја предава фигурината

Барот по експлозијата

Мотивацијата на „милицијата“ Татарски исто така ја опиша без сентименталност. Според него, тие „се обединиле во некои банди околу новите принцови и комбинирале грабеж и војна“. „Сите овие приказни дека дојдов во Донбас од Иркутск за да ги заштитам децата и дека нема база на НАТО во Снижне [во регионот Донецк] се само официјална верзија. Приказните дека одам во Донбас затоа што Уставот на Украина не дозволува отцепување се уште посмешни глупости“, иронизира тој.

Во својот блог, „военкор“ ги предупреди „доброволците“: „Пред да одите во војна, размислете дали треба да погледнете во оваа бездна? Бидете искрени со себе! Можеби едноставно ја пропуштате вообичаената игра со airsoft “. И тој ја оправда суровоста на руските власти: „Ако сакате долго да владеете со земјата во нашата област (Есерија), тогаш бидете подготвени да ги убиете вашите најблиски“.

„Ова не е како убиството на Дугина“

Во 2017 година, блогерот одлучи да ја смени страницата и се пресели на брзо развивачкиот Телеграм. Сепак, пред почетокот на целосната руска инвазија на Украина, популарноста на Татарски беше прилично локална: на 23 февруари 2022 година, имаше околу 30.000 луѓе приклучени на неговиот канал. Во текот на годината, нејговата публика се зголеми за 19 пати.

Во пролетта 2022 година, Татарски изјави дека дознал за претстојната инвазија на Украина „во ноември 2021 година“ (веројатно, ова нема никаква врска со реалноста; како што напиша „Медуза“, дури и високите руски функционери не знаеле за почетокот на војната). „Точно, мислеа дека е во јануари. И на 2 февруари пристигнав во Донбас, веќе знаејќи што ќе правам овде“, уверува тој. И додаде дека на фронтот се занимавал не само со „воена“ работа, туку и „вршел борбени мисии на линијата на фронтот“.

„Военкор“ со зголемена публика почна да се поканува на телевизија, РТ му нарача текстови; тој стана ко-домаќин на авторот на прорускиот воен телеграмски канал „Рибар“ на Михаил Звинчук во програмата „Анализа на Рибар“ на каналот „Соловьев.Live“

Татарски повеќе не зборуваше за орки и пијанство. Тој се префрли на поголеми теми – и почна да ја повторува официјалната руска пропаганда. „Целосно уништување на украинската држава. Во формата во која сега постои, таа е ‘анти-Русија’. За да постои оваа држава во поинаква форма, Украинците мора да се излечат од русофобија, национализам, исто како што нашите прадедовци еднаш ја излекуваа оваа одлична земја од Германија и опседнатиот од демоните Фирер и неговите идеи со кои беа заразени“, ги опиша тој целите на руската инвазија.

На 30 септември 2022 година, Владлен Татарски заврши во Кремљ – на официјалната церемонија на потпишување на договорот за „приклучување кон Русија“ на окупираните украински територии. „Ќе ги победиме сите, ќе ги убиеме сите, ќе ги ограбиме сѐ што ни треба. Сè ќе биде како што сакаме. Ајде да одиме, со Бога“- вака „воениот командант“ ги сумираше резултатите од овој настан.

За разлика од многу автори на проруски воени канали на Телеграм, Владлен Татарски продолжи да дава многу оптимистичка оценка за ситуацијата на фронтот дури и во последните месеци. На пример, во истата есен 2022 година, тој не веруваше во успехот на украинската контраофанзива во регионот Херсон, а потоа изјави дека ситуацијата сепак може да се поправи. Приближно во исто време, тој започна активно да го критикува Министерството за одбрана на Руската Федерација, поради што се сметаше за пропагандист близок до Евгениј Пригожин (тој е во отворен конфликт со министерството).

Владлен Татарски загина на 2 април за време на експлозија во кафулето во Санкт Петербург кое му припаѓа на основачот на планетичката група „Вагнер“, Евгениј Пригожин. Според непотврдени извештаи, самиот Пригожин можел да намине на „креативната вечер“ на Татарски во кафуле.

Извор близок до Кремљ и соговорник со врски со Пригожин, во разговор за „Медуза“, нагласи дека би било неточно да се нарече Татарски личност блиска до основачот на платеничката група. „Тој [Пригожин] ги поздравува сите поврзани со војната. Тој го познаваше Татарски, кој зборуваше позитивно за ‘вагнеровците’. Но, ништо повеќе“, додаде пријателот на Пригожин. Како и да е, неколку часа по убиството на „воениот дописник“, Евгениј Пригожин објави дека Бахмут е „легално“ заземен и знаме ќе биде подигнато над градот во спомен на Татарски.

Руските пропагандисти, коментирајќи ги извештаите за смртта на „воениот дописник“, веднаш ја префрлија вината на Украина. „Кога земјата ќе почне да реагира? Терористите имаат струја, вода, железници, ресторани, Интернетот работи, водачите на убијците патуваат низ земјата со телевизиски камери“, напиша во телеграма Тина Канделаки, заменик генерален директор на „Гаспром-Медиа“. „Па? Да се заборави? Извинете?“ – додаде главниот уредник на РТ, Маргарита Симонјан. Некои од нивните „колеги“ побараа да се укине мораториумот на смртната казна по убиството на „воинот-проповедник“.

Прес-секретарот на Владимир Путин, Дмитриј Песков, пак, го нарече убиството на Татарски терористички напад, но не прецизираше како Владимир Путин го доживува овој настан. Два извори блиски до Кремљ, во разговор за „Медуза“, се сомневаат дека руските власти остро ќе одговорат на убиството на „военкорот“: „Ова не е како убиството на [Дарија] Дугина. Освен ако некои пријатели на Татарски од Министерството за одбрана или ‘Вагнер’ не реагираат на некој начин“. (Независен)