Skip to content
Американскиот претседател Доналд Трамп планира да ја врати својата кампања за „максимален притисок“ врз Иран, вклучително и напорите да го намали извозот на нафта на нула со цел да го спречи Техеран да добие нуклеарно оружје, изјави во вторникот американски официјален претставник.
Пред неговиот состанок со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, се очекуваше Трамп да го потпише претседателскиот меморандум со кој повторно ќе се наметне острата политика на Вашингтон кон Иран што се практикуваше во текот на неговиот прв мандат.
Трамп го обвини поранешниот претседател Џо Бајден дека не успеал ригорозно да ги спроведе санкциите за извоз на нафта. Трамп вели дека таквата политика го охрабрила Техеран со тоа што му дозволила да продава нафта за финансирање програма за нуклеарно оружје и вооружени милиции на Блискиот Исток.
Иран „драматично“ го забрзува збогатувањето на ураниум до 60% чистота, блиску до нивото од приближно 90% за оружје, изјави шефот на нуклеарното набљудување на ОН за Ројтерс во декември. Иран негираше дека сака да развие нуклеарно оружје.
Меморандумот на Трамп, меѓу другото, ќе му нареди на американскиот министер за финансии да наметне „максимален економски притисок“ врз Иран, вклучувајќи санкции и механизми за спроведување на оние што ги прекршуваат постоечките санкции, рече американскиот функционер.
Администрацијата на Трамп ќе има цел да го доведе „извозот на нафта на Иран на нула“, рече претставникот.
Извозот на нафта на Техеран донесе 53 милијарди долари во 2023 година и 54 милијарди долари една година порано, според проценките на Управата за енергетски информации на САД. Производството во текот на 2024 година беше на највисоко ниво од 2018 година, врз основа на податоците на ОПЕК.
Трамп го доведе извозот на нафта на Иран на речиси нула во дел од неговиот прв мандат по повторното воведување санкции. Тие се зголемија под мандатот на Бајден бидејќи Иран успеа да ги избегне санкциите.
Меѓународната агенција за енергетика со седиште во Париз верува дека Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати и другите членки на ОПЕК имаат резервен капацитет да го надоместат секој изгубен извоз од Иран, исто така членка на ОПЕК.
Кина не ги признава американските санкции и кинеските фирми купуваат најмногу иранска нафта. Кина и Иран, исто така, изградија трговски систем кој користи претежно кинески јуани и мрежа на посредници, избегнувајќи го доларот и изложеноста на американските регулатори.
Кевин Бук, аналитичар во ClearView Energy, рече дека администрацијата на Трамп би можела да го спроведе законот од 2024 година Stop Harboring Iranian Petroleum (SHIP) за да намали некои ирански барели.
SHIP, кој администрацијата на Бајден не го спроведе строго, дозволува мерки за странските пристаништа и рафинерии кои преработуваат нафта извезена од Иран со кршење на санкциите.
Трамп, исто така, ќе му наложи на својот амбасадор во ОН да работи со сојузниците за „завршување на враќањето на меѓународните санкции и ограничувања врз Иран“, рече функционерот, според договорот од 2015 година меѓу Иран и клучните светски сили што ги укина санкциите кон Техеран во замена за ограничувањата на неговиот нуклеарна програма.
САД се откажаа од договорот во 2018 година, за време на првиот мандат на Трамп, а Иран почна да се оддалечува од своите обврски поврзани со нуклеарната програма според договорот. Администрацијата на Трамп, исто така, се обиде да предизвика враќање на санкциите според договорот во 2020 година, но потегот беше отфрлен од Советот за безбедност на ОН.
Велика Британија, Франција и Германија му кажаа на Советот за безбедност на Обединетите нации во декември дека се подготвени – доколку е потребно – да предизвикаат враќање на сите меѓународни санкции кон Иран за да се спречи земјата да се здобие со нуклеарно оружје.
Тие ќе ја изгубат способноста да преземат таква акција на 18 октомври кога ќе истече резолуцијата на ОН од 2015 година. Резолуцијата го потврдува договорот на Иран со Велика Британија, Германија, Франција, САД, Русија и Кина, кој ги укина санкциите кон Техеран во замена за ограничувања на неговата нуклеарна програма.
Иранскиот амбасадор во ОН, Амир Саид Иравани, изјави дека повикувањето на „брзо враќање“ на санкциите кон Техеран би било „незаконско и контрапродуктивно“.
Европските и иранските дипломати се состанаа во ноември и јануари за да разговараат дали можат да работат на смирување на регионалните тензии, вклучително и околу нуклеарната програма на Техеран, пред да се врати Трамп.
