Skip to content
Целта на пресметката на синдикалната минимална потрошувачка кошничка не е да ги информира граѓаните колку пари им се потребни за преживување, туку да укаже на креаторите на политиките дека со овие средства не се живее. Претседателот на ССМ, Слободан Трендафилов, вели дека премиерот Христијан Мицкоски или не разбрал добро, или добил погрешни совети од владините советници.
Трендафилов објаснува дека, иако помеѓу 63-те производи кои влегуваат во кошничката има и цреши и Нескафе, пресметката е за цела година, што значи дека, на пример, се купуваат три килограми цреши, што изнесува само 10 грама дневно или две цреши. За Нескафето, пресметката покажува дека со една лименка од 250 грама може да се направи едно кафе дневно.
-Во пресметката која ја доставивме до владата, за да бидеме фер социјален партнер, ние не вклучивме алкохол, алкохолни пијалаци и тутун. Не знам кој советник му ја презентирал информацијата на премиерот така. Наместо да се фокусираат на напад на кошничката, треба да се концентрираат на нефер трговските практики и да ги регулираат цените, кои би биле за 30% пониски, вели Трендафилов.
| ПОТРОШУВАЧКА КОШНИЧКА | |
| Бел леб 450г | 1,5 леба |
| Ориз 900г | 70грама |
| Кафе турско 200г | 20грама |
| Нескафе 200г | 1 кафе |
| Млеко 1л | 1 чаша |
| Јогурт 1л | 1 чаша |
| Кравјо сирење | 60 грама |
| Јајца 11 | 0,3 јајца |
| Свинска кртина 1кг | 80 грама |
| Говедско месо 1кг | 70 грама |
| Пилешко месо 1кг | 40 грама |
| Ослиќ 1кг | 60 грама |
| Чајна 1кг | 60 грама |
| Кока кола 1, 75 | 1 чаша |
| Сок од портокал 1л | 1 чаша |
Мицкоски ја критикуваше синдикалната кошничка, истакнувајќи дека има нелогичности како што се производи кои не се најчесто консумирани или не се дел од основната потрошувачка на домаќинствата. Тој се фокусираше на недоследностите во изборот на производи и ценовни опции, наведувајќи дека синдикатите треба да се консултираат со сите странки и да формираат објективна методологија за пресметување на кошничката.
Заедно со ова, владата продолжува да одбива барањата за зголемување на минималната плата на предложените 31.500 денари од страна на Стопанската комора на Северозападна Македонија, од причини што не се во согласност со законските и уставни стандарди. Мицкоски нагласи дека било потребно да се направат интервенции во системот за да се обезбеди одржлива и реална потрошувачка кошничка која ќе ја одразува економската ситуација.
Како што изгледа кошничката, на едно четиричлено семејство му се потребни во просек: 1,5 леба дневно, 1 чаша млеко и јогурт, 20 грама турско кафе или едно Нескафе, и околу 60 грама месо или сувомеснато дневно. За пијалаците, семејството потребно е да пие по една чаша газиран или густ сок дневно.
Во 63-те производи се вклучени сезонски зеленчуци и овошја, но и десерти кои се редовни на трпезата на граѓаните. Многу од нив велат дека многу производи кои некогаш биле секојдневни, сега станале луксузни.
На дното на Балканот според минималната плата
-Двајца јадат, другите двајца гледаат, вака го опиша Трендафилов односот меѓу минималната плата и трошоците за живот во земјава.
| Држава | Минимална месечна плата во регионот (2025) |
| Северна Македонија | 370 евра (во март 2025, очекуван раст на 24.400 денари (~395 евра) |
| Србија | 458 евра (зголемување за 13,7% од 1 јануари 2025) |
| Босна и Херцеговина | Раст од 310 на 600 евра со фискални реформи |
| Црна Гора | минималец од 600 евра за средно и 800 евра за високо образование од февруари 2025 |
| Хрватска | 670 на 750 евра (+15%) од 1 јануари 2025 |
Основната потрошувачка кошничка во јануари 2025 година е за 6.000 денари поскапа од претходната година, а само за храна и пијалаци на четиричлено семејство му се потребни 23.198 денари.
Во меѓувреме, минималната плата изнесува 22.567 денари, што значи дека двајца вработени со минимален приход можат да покријат едвај половина од основните трошоци.
Вредност на минималната потрошувачка кошничка
| Јануари 2024 | 57.252 денари | |
| Јуни 2024 | 60.000 денари | +2.748 денари |
| Јануари 2025 | 63.252 денари | +6.000 денари |
Според пресметките, трошоците за живот растат значително побрзо од платите. Синдикатот бара минималната плата да се зголеми на 450 евра, а Стопанската комора на северозападна Македонија предлага таа да биде 500 евра, но со задржување на тековните придонеси.
Економиситите велат дека ова е „скриен дил“ меѓу владата и работодавачите – формално се остава на нив да договорат зголемување на минималецот, но во реалноста компромис не се постигнува.
Владата воведе т.н. „социјални кошници“ со намалени цени на основните прехранбени производи, но граѓаните реагираат дека намалувањата се минимални и привремени.
Законското зголемување на минималната плата треба да се случи во март 2025 година, кога таа ќе се зголеми на 24.400 денари. Сепак, за голем дел од работниците, ова не е доволно за покривање на основните трошоци на живот.
| Држава просечна плата (евра) | Просечна месечна нето-плата во регионот (ноември 2024) |
| Северна Македонија | 690 евра |
| Србија | 842 евра |
| Босна и Херцеговина | 732 евра |
| Црна Гора | 993 евра |
| Хрватска | 1.366 евра |
| Словенија | 1.514 евра |
