Дали Канада може да стане 28-та „sвездичка“ во ЕУ?

Последниве денови, социјалните мрежи се преплавени со коментари од Европејци и Канаѓани кои повикуваат Канада да се приклучи на Европската Унија. Причината за оваа неочекувана дебата е најавата на американскиот претседател Доналд Трамп дека ќе воведе дополнителни 25% царина на увозот на канадски челик и алуминиум, со што вкупните царини ќе достигнат 50%.

Корисниците на Reddit и X (поранешен Twitter) сугерираат дека Канада треба да се приклучи на ЕУ за да ги ослободи економските врски со Вашингтон, бидејќи Трампова администрација ја третира како потенцијална 51. сојузна држава.

Заговорниците на идејата Канада да стане 28-та членка на ЕУ ја истакнуваат нејзината јавна здравствена политика по европски модел, двојазичната култура (англиски и француски) и нејзиното членство во НАТО како доволни аргументи за приклучување кон Унијата.

Оваа дискусија дополнително се засили кога новиот канадски премиер Марк Карни, за време на посетата на Европа, ги нагласи европските корени на Канада. На средбите со францускиот претседател Емануел Макрон и британскиот премиер Кир Стармер, Карни изјави дека сака да ги задржи најдобрите можни односи со САД, но и дека Канада е „најевропската од сите неевропски земји“.

Анкета спроведена од Abacus Data во февруари покажа дека 44% од Канаѓаните сметаат дека нивната земја треба да се приклучи на ЕУ, додека 34% се против.

Дали Канада воопшто може да стане членка на ЕУ?

Портпаролката на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека резултатите од анкетата се „почитувани“, бидејќи ја покажуваат привлечноста на ЕУ. Сепак, таа нагласи дека според член 49 од Договорот за Европската Унија, само европски држави можат да аплицираат за членство.

Дефиницијата за „европска држава“ не е строго утврдена, но се заснова на географски, историски и културни фактори. Според европското право, земјите членки на Советот на Европа имаат поголема шанса за пристапување кон ЕУ, а Канада не е членка на оваа организација.

Според белгискиот експерт за европско право Петер Ван Елсувеге, Канада, исто како и Мароко, кој поднесе неуспешна апликација во 1987 година, не исполнува ниту еден од критериумите за европска држава.

Канада, и покрај нејзините културни и историски врски со Европа, не може да стане членка на ЕУ без сериозни измени на основните договори на Унијата. Европското законодавство не дозволува членство на земји што географски не припаѓаат на континентот, а исклучоците како Кипар имаат оправдана историја на поврзаност со Европа.

Идејата Канада да стане дел од ЕУ можеби звучи интересно за корисниците на социјалните мрежи, но од правен аспект, тоа е невозможно без темелна реформа на ЕУ-договорите.