Унгарскиот премиер Виктор Орбан воведе мерки за контрола на цените на храната во земјата, откако инфлацијата достигна највисоко ниво во Европската унија, што, според пишувањата на медиумите, може да влијае на неговите шанси за реизбор во 2026 година.
Унгарија го претрпе најлошиот скок на инфлацијата во ЕУ од почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година, а цените на храната остануваат главен проблем за домаќинствата. Официјалните податоци објавени минатата недела покажаа дека цените на храната пораснале за 7,1 отсто во текот на минатата година.
Поради повторната инфлација и слабото закрепнување, Орбан најави големи даночни олеснувања за мајките и воведе ограничување на малопродажните маржи на 30 видови прехранбени производи за да ги држи цените под контрола.
„Доколку владата забележи дека малопродажните синџири не ја почитуваат оваа регулатива, ќе ја прошириме на сите категории на храна! Исто така, Владата е подготвена повторно да ги воведе регулираните цени како последна мерка“, соопшти Министерството за економија.
Годишната инфлација во Унгарија во јануари беше 5,7 отсто, што е највисоко ниво меѓу земјите на ЕУ, што е повеќе од двојно од просекот на Унијата, кој беше 2,8 отсто. Во претходниот период на големиот скок на инфлацијата, цените на храната се зголемија до просекот на ЕУ во 2022 и 2023 година, а владата воведе и контрола на цените во тоа време, покажа истражувањето на централната банка.
Инфлацијата го достигнува својот врв во октомври
Централната банка соопшти дека претходниот скок на цените е делумно предизвикан од ниската продуктивност и високиот енергетски интензитет во прехранбената индустрија, фактори кои останаа присутни дури и откако инфлацијата почна да опаѓа. Претходниот обид да се контролираат цените на храната пропадна затоа што бизнисите ги компензираат загубите со зголемување на цените на другите производи.
Унгарската малопродажна групација ОКСЗ тврди дека новите мерки би можеле да ја намалат инфлацијата на цените на храната за 1-2 процентни поени, доколку нема дополнителни зголемувања на цените во синџирот на снабдување.
Економскиот аналитичар на ING, Петер Вировац, верува дека инфлацијата би можела да достигне врв до 6,5 отсто во октомври, со просечна инфлација од 5,6 отсто. Тоа би значело дека Унгарија би можела да има највисока инфлација во ЕУ по втор пат во последните три години.
Овие промени го зголемуваат притисокот врз Орбан, истакнува Вировац, потсетувајќи на минатогодишните претседателски избори во САД, кога Доналд Трамп се врати на власт поради незадоволството на гласачите од постојаната инфлација.
Аналитичарите на Wood & Company велат дека закрепнувањето на инфлацијата во Унгарија би можело да го тестира прагот на болка на Националната банка на Унгарија под новиот гувернер Михали Варга, бидејќи овие зголемувања би можеле да ја намалат разликата во позитивната каматна стапка на банката.
Зголемената инфлација, делумно предизвикана од падот на форинтата, ја принуди банката да го запре намалувањето на каматните стапки по највисоката стапка во ЕУ од 6,5 отсто.
„Видовме брутално зголемување на цените и колку што можам да видам, тие само продолжуваат да растат“, рече Питер Хегедус додека купуваше намирници на пазар во Будимпешта.