Лажна козметика, перници за масажа, секс играчки и импровизирани запаливи направи се меѓу клучните елементи на наводниот руски диверзантски план што доведе до експлозија на три пакети во курирски магацини во Британија, Германија и Полска минатото лето, пишува Ројтерс цитирајќи извор запознаен со полската истрага.
Перниците – спакувани во пакувања со козметика и играчки – содржеле скриени импровизирани запаливи направи направени од коктел хемикалии, вклучувајќи високо реактивен магнезиум, според извор на Ројтерс. Хемикалиите, како што рече, се запалиле со претходно поставени детонатори, приспособени од евтини кинески електронски уреди што се користат за следење на изгубените предмети, а нивниот ефект е зајакнат со цевки кои личеле на козметика, но всушност содржеле гел од запаливи соединенија, вклучително и нитрометан.
„Овој случај се однесува на криминални активности инспирирани од руската (безбедносна служба) ГРУ“, изјави овој извор за Ројтерс.
Минатиот октомври, европските шефови за безбедност излегоа во јавноста со пожарите на пакетите, опишувајќи ги како дел од руската „хибридна војна“ за дестабилизирање на функционирањето на земјите кои ја поддржуваат Украина, користејќи тактики како подметнување пожар и сајбер напади. Тие рекоа дека пакетите – кои се запалија во магацините и предизвикаа пожари кои за среќа не предизвикаа никакви повреди – се тест за идниот руски план да активира слични пакети во воздух на товарните летови за САД и Канада.
„Со војната во Украина овие напади се засилија, станаа почести, понаметливи. Се разбира, ова претставува ризик за луѓето, за граѓаните низ ЕУ“, рече Нику Попеску, поранешен министер за надворешни работи на Молдавија.
Москва ги отфрли обвинувањата дека Русија има некаква врска со пожарите, додека ГРУ не одговори на барањето за коментар.
Пакетите беа детонирани минатата година на 19, 20 и 21 јули во Бирмингем во Велика Британија, Лајпциг во Германија и во близина на Варшава.
Двајца безбедносни функционери на ЕУ, кои сакаа да останат анонимни, изјавија за Ројтерс дека полската ќелија е типична за руските разузнавачки методи. Руските директори често регрутираат локални криминалци за да ги спроведат нивните планови, давајќи им инструкции преку Телеграма и плаќајќи на секој по неколку илјади евра, велат тие официјални лица.
Јарослав Стелмах, поранешен експерт за отстранување бомби, изјави за Ројтерс дека состојките и запаливите агенси опишани во случајот се широко достапни во продавниците што продаваат производи како што се ѓубрива и пиротехнички средства.
„Ова е многу евтин, ефикасен и анонимен начин на изработка на експлозивни направи“, рече тој.
Канцеларијата на државното обвинителство изјави за Ројтерс дека иследниците заплениле и четврти неексплодиран пакет во складиште во Варшава, дозволувајќи им да ја испитаат содржината.
Полските истражители тврдат дека Украинец по име Владислав Д, кој живеел во јужна Полска, одиграл клучна улога во пробните експлозии во Европа и дејствувал според инструкциите што ги добил на Телеграма од оперативец на ГРУ што го знаел само како „воин“, изјави извор на Ројтерс.
Иако полскиот закон не дозволува јавно објавување на презимињата на лицата против кои се поднесени кривични обвиненија, целото име на осомничениот – Владислав Деркавец – е јавно објавено во поврзан судски случај во БиХ, каде што нема ограничувања за идентификација и каде што уште еден осомничен член со пакетите бил екстрадиран во Полска.
Владислав беше уапсен во Полска на почетокот на август и обвинет за извршување терористички акти во име на руската разузнавачка служба. Во јануари, судот во Варшава му го продолжи притворот до мај, во очекување на истрага. Ројтерс наведува дека не успеала да стапи во контакт со Владислав во притвор, додека неговиот адвокат не го коментирал случајот. Државното обвинителство соопшти дека осомничениот ги негирал обвиненијата, вклучително и работата за странски разузнавачки агенции, и дал „сеопфатни објаснувања“ за неговите постапки, кои обвинителството не можело да ги објави поради доверливоста на истрагата.
Кога бил сослушан по апсењето, Владислав им рекол на истражителите дека пријател го запознал со „воинот“ и дека тие комуницирале исклучиво преку „Телеграм“, според извор на Ројтерс.
Полските обвинители обвинуваат уште еден маж – Александра Б. (44) – дека е дел од истата полска ќелија како и Владислав. Неговата задача, како што велат, била да го подготви теренот за таргетирање на товарните авиони за Северна Америка, со тоа што ќе организира пакети со патики и облека да се испратат од Варшава во Вашингтон и Отава, со цел да се соберат информации за методите и времето на обработка на пакетот.
Александар е токму осомничениот чија екстрадиција од Босна и Херцеговина побараа полските власти. Тој во БиХ јавно е именуван како Александар Безрукавји, руски државјанин од Ростов на Дон. На сослушувањето во јануари во Сараево, тој рече дека нема никаква улога или знаење за некаков заговор за напад на магацини или товарни авиони.
Тој беше екстрадиран во Полска во февруари, а Ројтерс јавува дека тие не биле во можност да контактираат со него или со неговиот адвокат. Според изворот, Безрукавји исто така ги отфрлил наводите, вклучително и работа за странски разузнавачки агенции.