Skip to content
Грција, Италија и Франција се меѓу најзадолжените земји-членки на Европската Унија, покажуваат најновите податоци на Евростат за четвртиот квартал од 2024 година. Разликите во нивото на задолженост меѓу членките се драматични, што отвора прашања за одржливоста на фискалната рамнотежа во Унијата, особено во контекст на актуелните економски предизвици.
Врвот на листата: Грција, Италија и Франција
Грција е повторно на врвот, со јавен долг кој изнесува 153,6% од бруто домашниот производ (БДП). Ова ја прави убедливо најзадолжена земја во ЕУ, иако таа бележи постепено намалување во однос на претходните години кога долгот надминуваше и 200%.
Италија ја следи со 135,3%, што е долгорочен фискален проблем за третата најголема економија во еврозоната.
Франција, која се соочува со буџетски дефицит и високи социјални трошоци, го заврши кварталот со долг од 113,1% од БДП.
Над 100%: Белгија и Шпанија
И двете земји имаат долг кој надминува 100% од БДП:
Белгија со 104,7%
Шпанија со 101,8%
Иако бројките се нешто пониски во споредба со времето на пандемијата, тие сè уште претставуваат значителен товар за јавните финансии.
Просекот на ЕУ и стабилните економии
Просечниот јавен долг на Европската Унија изнесува 81,0% од БДП, што и понатаму е над Маастрихтските критериуми за стабилност (60%).
Хрватска, со долг од 57,6%, е под просекот, што е позитивен сигнал за економија која до пред неколку години се бореше со висока задолженост.
Најштедливите: Естонија, Бугарија и Луксембург
На спротивниот крај од табелата се земјите кои покажуваат извонредна фискална дисциплина:
Естонија – 23,6%
Бугарија – 24,1%
Луксембург – 26,3%
Овие земји се пример за управување со јавните финансии во услови на глобални економски турбуленции. Истовремено, Данска (31,1%) и Шведска (33,5%) покажуваат стабилна и умерена задолженост, што им овозможува поголем фискален маневарски простор во време на криза.
Економска слика со две брзини
Податоците на Евростат ја нагласуваат постојаната поделеност меѓу земјите од „јужната“ и „северната“ Европа во однос на управувањето со јавните финансии. Оваа фискална нерамнотежа претставува ризик за монетарната и политичката кохезија на ЕУ, особено со враќањето на фискалните правила кои беа суспендирани за време на пандемијата.
Фискалната дисциплина останува во фокусот на Брисел, особено во пресрет на новите буџетски регулативи и во услови на растечки каматни стапки и инфлација. Земјите со висок долг би можеле да се соочат со зголемен притисок од финансиските пазари, додека оние со ниска задолженост ќе имаат поголем простор за економски инвестиции и раст.
