Ги лажеле дека децата им умреле на породувањето, а тие завршиле во странство: Страшна приказна од Романија

Токму пред три децении, околу 30.000 деца од Романија, кои во 1990-тите биле одведени во странство, денес се обидуваат да откријат што стои во нивните ДНК резултати. Тие пораснале, добиле пристап до информации, но им недостасува контакт со семејствата од кои биле одведени. Некои од нив биле продадени, други одведени со лажни документи, а некои биле спасени од несигурен живот во Романија. Денес тие трагаат по своите документи, потекло и идентитет, но се соочуваат со јазични бариери, долги бирократски процеси и затворени врати.

По падот на комунистичкиот режим во Романија, многу деца од сиропиталиштата, но и оние кои не биле однесени таму, добиле нова шанса преку усвојување во странство. Но, многу мал број од овие усвојувања биле извршени преку официјални институции. Стотици семејства од САД и Европа чекале пред вратите на домови за напуштени деца, надевајќи се дека ќе заминат со дете во рацете. Процесот, сепак, бил долг и комплициран.

Како што времето минувало, започнале да се појавуваат “посредници” кои на странските семејства им ветувале брзо усвојување, но без помош од властите и со пари како единствена валута за процесот. Таквиот начин на работа бил далеку од легален и многу често се потпирал на корупција и мито.

Истражувања и разоткривање на тајните

Адриана Стоика, која веќе повеќе од пет години помага на младите Романци кои биле усвоени во странство и сега трагаат по своите биолошки родители, открива дека огромен број од документи што ги видела се преплавени со потписи на мито. „Во сите документи кои ги видев, секогаш забележувам мито. Секогаш“, изјавила Адриана.

Таа е волонтер во групата “Никогаш заборавени деца на Романија”, која брои повеќе од 7.000 членови. Вработените во оваа група разговараат со младите кои се осмелиле да го направат чекорот и да започнат потрага по своето потекло. Тие откриваат многу тајни од времето на комунизмот, што често се болни и тешки.

„Постоеше цела мрежа. Знаците на тоа беа присутни, но тогашниот законодавен систем им дозволуваше овие работи да се случуваат масовно. Никој не знаеше точен број на случаи, бидејќи многу од нив беа скриени“, објаснила Адриана.

Почеток на признавање и процес на откривање

Денес, Романија почнува “стидливо” да го признава овој период од својата историја. Тоа што започнало како засенчено и скриено прашање, сега сè повеќе се дискутира во јавноста.

„Кога овие деца ќе пораснат и ќе добијат свои семејства, желбата да откријат кои се, станува сè посилна. Тогаш започнуваат да трагаат, помагајќи им на властите и институциите. Но, јазичната бариера ги попречува, па се обраќаат до нас“, вели Адриана.

Тешкотиите при процесот на враќање во контакт со семејствата

Младите кои беа усвоени во странство можат да се обратат и до Државниот орган за заштита на децата и усвојувања во Романија, но овој процес може да трае со месеци. За да започнат потрага, тие во најчесто случај ќе се јават со порака: „Здраво, јас сум Џони и сакам да ми ја најдеш мојата семејство“. Овој процес е долг и бара голема трпеливост, но, за некои, тој доведува до вистински среќни завршетоци.

ДНК тестирањето како единствена опција

ДНК тестирањето е единствениот сигурен начин за да се потврди врската помеѓу овие деца и нивните биолошки родители. Тестот се прави со брис од плунка, кој потоа се испраќа на анализа, а резултатите обично пристигнуваат за околу четири недели. Понекогаш, за помош, се користат и службите за судска медицина, но тоа бара исполнување на строги законски критериуми.

Адриана има неколку успешни примери на луѓе кои, благодарение на овие тестови, успеале да се повторно соединат со своите семејства. Еден таков случај е момче од Данска кое успеало да ја најде својата мајка само неколку недели по почетокот на потрагата.

Трагичната реалност за родителите

Волонтерската работа на Адриана често ја доведува до разговори со биолошките родители кои и натаму се надеваат дека ќе го најдат своето дете. „Многу од нив ми велат дека кога ги родиле своите деца, им рекле дека се мртви. Не им дале тела, велеле дека ги кремирале“, открила таа.

Многу од родителите ги лажеа и им кажуваа дека нивните деца се болни и ќе бидат лекувани во странство. Но, многу пати, децата биле продавани на потемни канали.

Денес, Романија започнува да се соочува со своето минато. Иако земјата помина низ многу тежок период, започнува да признава што се случувало со децата кои беа одведени во странство. Истовремено, оваа генерација која беше изгубена, се обидува да ја открие својата вистинска идентичност, историја и врски.