Skip to content
Светската банка објави нови економски прогнози, кои се драстично пониски за Северна Македонија отколку што предвидуваат ММФ и владата на земјата. Во својот редовен извештај за Западен Балкан, Светската банка прогнозира економски раст од само 2,6 отсто за оваа година, што ја става Македонија на дното на економските растови во регионот. За споредба, владата на Македонија проектира раст од 3,7 отсто, Народната банка очекува 3,3 отсто, а ММФ 3,2 отсто.
Ова значи дека, според прогнозите на Светската банка, македонската економија ќе биде најслабо растечка во регионот, и тоа во време кога останатите земји од Западен Балкан покажуваат посилни показатели. Најголем раст се очекува во Косово, кое се прогнозира да оствари раст од 3,8 отсто, додека Србија се наоѓа на второ место со 3,5 отсто. Просечниот раст за целокупниот регион се предвидува на 3,2 проценти, што е значително поголем раст од она што се очекува во Македонија.
Во извештајот, Светската банка истакнува дека македонската економија се соочува со сериозни предизвици. Повиоките јавни инвестиции кои владата ги реализира се делумно амортизирани со забавување на потрошувачката и извозот. Исто така, зголемените трошоци поради царинските тарифи воведени од САД и глобалната економска несигурност се наведени како фактори кои индиректно ќе влијаат на македонската економија.
Особено се истакнуваат проблемите со долгорочните економски перспективи на земјата, кои се ограничени поради неколку клучни фактори. Светската банка алармира на ниската продуктивност, неефикасната распределба на капиталот и слабата надворешна побарувачка. Овие проблеми се дополнуваат со потрошувачка која е под голем притисок поради инфлацијата која ја погодува земјата.
Експертите на Светската банка забележуваат дека излезот од оваа ситуација за Македонија лежи во забрзувањето на пристапните преговори со Европската унија. Според нив, само ако Македонија успее да ги интензивира реформите, особено во областите кои се однесуваат на зелена транзиција и структурната трансформација на економијата, може да се очекува долгорочен и одржлив економски раст. Масимилијано Паолучи, директор на канцеларијата на Светска банка во Северна Македонија и Косово, нагласи дека напредокот во имплементацијата на реформите за европска интеграција ќе биде клучен за постигнување на раст на среден и долг рок.
И покрај овие предизвици, министерката за финансии, Гордана Димитриеска – Кочоска, за време на својата посета на Вашингтон минатата недела, изјави дека проектираниот раст на економијата од 3,7 отсто е реален и остварлив. Според неа, Македонија има шанси да ја искористи царинската криза како можност за привлекување производствени капацитети од европските земји и така да ја намали својата зависност од увоз и да го поттикне локалниот економски раст. Ова би можело да се постигне преку префрлање на дел од производството во Македонија, што би овозможило намалување на трошоците и подобрување на конкурентноста.
Меѓутоа, и покрај овие напори, економските перспективи на земјата остануваат несигурни, особено ако не се постигнат значајни напредоци во процесот на структурни реформи. Од суштинско значење е дека Македонија инвестира во модернизација на инфраструктурата, подобрување на образовниот систем и квалитетот на работната сила, како и во создавање услови за одржлив развој во секторите кои ќе ги поддржат зелениот и дигиталниот раст.
Значајно е и тоа што извештајот на Светска банка укажува на глобалните трендови кои можат да го забават економскиот раст во Македонија. Промените во меѓународната трговија, особено американските царински тарифи, како и глобалната економска нестабилност, претставуваат ризици кои ќе влијаат на извозот и економијата на земјата во целина.
Се поставува прашањето дали Македонија ќе успее да ја искористи кризата како можност за економски напредок или ќе се соочи со нови предизвици кои ќе ја ограничат нејзината економска моќ на долг рок. Очекувањата на Светската банка, ММФ и Владата се различни, но реалноста ќе се потврди со времето, а клучни ќе бидат реформите и напорите за економска стабилизација и раст.
