Во сенката на димот од Сикстинската капела се избира новиот Папа – Глас за традицијата или на трансформацијата?

Од Скопје до Ватикан, очите на милијарди верници се вперени кон древните ѕидови на Сикстинската капела. Со смртта на папата Франциск, Католичката црква повторно се соочува со историски момент: избор на 267-от папа – духовен лидер, дипломат и симбол на надеж во време на глобални турбуленции.

Конклавата, мистичниот процес на избор на нов папа, започнува утре, со 133 кардинали затворени во Сикстинската капела. Делегирани со моќта да ја одредат иднината на една од најстарите институции во светот, кардиналите имаат тежок предизвик: да изберат лидер кој не само што ќе ја зачува духовната традиција на црквата, туку ќе ја насочи и кон иднината исполнета со социо-политички и морални предизвици.

Иако процедурата е строго тајна, веќе се наѕираат контурите на можниот развој. Новинарите, како што сведочи известувачот на N1, буквално „ловат кардинали“ по ходниците на Ватикан, надевајќи се на неформални сигнали за можното гласање. Иако некои кардинали претпоставуваат кратка конклава, традицијата предупредува на можност за долг процес – историјата памети конклави кои траеле и со години.

Меѓу фаворитите – геополитика и теологија во еден глас

Во кругот на таканаречените papabili, односно потенцијални папи, веќе се издвојуваат неколку имиња:

Пјербатиста Пицабала, латинскиот патријарх на Ерусалим, со умерени ставови и искуство од жариштата на Блискиот Исток. Тој се смета за глас на помирување – подеднакво прифатен и од Израелци и од Палестинци.

Пјетро Паролин, искусниот ватикански дипломат и актуелен државен секретар, важи за силен кандидат кој би можел да обезбеди стабилност во надворешните односи на Светата столица.

Луис Антонио Тагле, харизматичниот кардинал од Филипините, е симбол на црковната ориентација кон Исток. Негов избор би значел пресврт: прв азиски папа во историјата.

Ниту една од овие опции не е без дилеми – прашањето е дали црквата е подготвена за нов географски и културен пресврт, како што беше случајот со изборот на Јован Павле II во 1978 година, кој го прекина вековниот италијански континуитет.

Црквата пред огледало: повик за човекољубие и глобална одговорност

Изборот на нов папа не е само духовна одлука – тоа е и политички чин. Во момент на глобални конфликти – од Украина до Газа – црквата се позиционира како морален арбитер и потенцијален медијатор. На последната генерална конгрегација, кардиналите упатија апел за мир и повикаа на преговори и деескалација.

Новиот папа ќе мора да биде повеќе од духовен татко – ќе треба да биде мост помеѓу цивилизации, да води борба против сиромаштија, миграција, климатски предизвици, но и да одговори на кризите во самата црква – злоупотреби, пад на довербата и потреба од инклузивност.

Заклетва, тајност и технологија

Во духот на традицијата, строгоста на правилата се одржува – сите вклучени во процесот положија заклетва на апсолутна тајност. Забрането е внесување технолошки уреди, снимање или комуникација надвор од Сикстинската капела. Преносите за јавноста завршуваат на портата од Ватикан – но симболиката продолжува: бел или црн дим ќе биде единствената порака одвнатре.

Кон крајот на неделата – ново име, нова надеж?

Иако изборот би можел да трае подолго, најверојатно е дека до петок ќе го дознаеме името на новиот папа. Ќе биде тоа 267-от водач на Католичката црква, но и нов глас на духовноста во 21. век.