Ова не е последица на нови законски измени или правилници за точење горива, туку се однесува на доследната примена на постојните прописи кои датираат од подолг период, но не биле редовно спроведувани. Државниот пазарен инспекторат (ДПИ) за „Слободен печат“ потврдува дека од средината на декември минатата година нивните инспектори вршат контроли на терен.
Од пред десетина дена, на бензинските пумпи во Македонија практикуваат само замена на празни со полни плински боци. Доколку се обидувате да ја наполните или дополните плинската боца, тоа веќе не е дозволено. Оваа практика важи не само за боците од 5 или 10 килограми, туку и за помалите, излетнички боци. Ова, сепак, не е резултат на нови законски измени, туку на доследно применување на постојните прописи кои до сега не се почитувале.
ДПИ потврдува дека инспекциите започнале во декември, а според извештаите, некои бензински пумпи, како во Скопје, така и во внатрешноста на земјата, претходно се оглушувале на оваа забрана, иако тоа не е дозволено. Дел од вработените сметаат дека е добро што конечно започнува почитувањето на одлуката, бидејќи тоа ќе го намали ризикот од безбедносни инциденти. Забраната за полнење плин не ќе резултира со значителни трошоци за граѓаните, туку ќе обезбеди дека боците се безбедни и атестирани, особено пред летните месеци кога горештините зголемуваат ризик.
Полнењето на плинските боци на бензински пумпи претставува кршење на најмалку два прописа – за противпожарна заштита и за вршење нерегистрирана дејност.
Влатко Стојкоски, директор на ДПИ, објаснува дека ова не е новина, туку закон кој постои одамна, но не се почитувал. Според него, замена на боците не претставува значителен трошок за граѓаните, а ја зголемува безбедноста на потрошувачите, бидејќи се избегнуваат ризиците од неатестирани боци.
Некои вработени од бензинските пумпи во внатрешноста велат дека тие и досега вршеле само замена, а не полнење на плинските боци, бидејќи тоа било дозволено само на помалите приватни пумпи.
Од периодични проверки и предупредувања од компаниите за сервисирање плински боци, како и од експертите, произлегува дека на пазарот може да се најдат плински шишиња за домаќинствата и технички гасови кои се сомнителни и без сертификат за исправност.
Ова стана јасно во 2020 година по трагедијата во кумановското село Романовце, каде од експлозија на плинска боца загинаа четворица членови на едно семејство, а уште шест беа повредени, од кои четворица беа во критична состојба. Според експертите, експлозијата била предизвикана од 20-литарско плинско шише без сертификат, набавено на пазарот, а не од овластена полнилница.
Исто така, некои трагедии се паметат и од 2021 година во Белград, каде пет лица беа повредени од експлозија на плинска боца.
Во текот на годините, многу бензински пумпи полнеа плински шишиња за домаќинствата, иако не беа регистрирани за таа дејност. Според податоците, во 2023 година, едно македонско семејство во просек купило 0,2 плински шишиња.
Проверка на исправноста на плинското шише и цревото е задолжителна. Препорачува се редовни проверки, како што е премачкувањето со сапуница, за да се спречи опасност од пукнатини на цревото кои можат да бидат невидливи, но опасни.
Сите плински шишиња мора да имаат сертифицирана опрема за сигурност, како што се регулатор, гумичка, заштитно капаче и сигурносен вентил.