Дали е реално очекувањето на студентите дека изборите во Србија ќе бидат распишани до средината на мај?

По повеќе од шест месеци упорна борба преку протести и блокади на универзитетите, студентите се политички артикулираа и јасно побараа распишување на вонредни парламентарни избори до средината на мај. Со најавата за радикализација доколку тоа не се случи, тие вршат дополнителен притисок врз власта, која засега не покажува знаци на попуштање. Според соговорниците на Данас, и покрај тоа што на власта ѝ одговара изборите да се одржат што подоцна, обединувањето на опозицијата, студентите и граѓанското општество е клучен елемент за зголемување на притисокот.

Студентските барања, иако околу нив постојат бројни несогласувања – од нивната јасност до тоа кои од нив се исполнети – носат со себе недвосмислени политички последици. Очекувањето дека изборите ќе бидат распишани до средината на мај е засновано врз уверувањето дека институционалниот и јавниот притисок може да ја натера власта да попушти.

Аргументот на претседателот Александар Вучиќ дека изборите треба да ги распише „ненадлежна институција“ не држи, бидејќи според Уставот, тоа е токму негова обврска. Но, останува прашањето – колку е реално ова барање да биде исполнето?

Оддалечувањето на студентите од политичките партии и граѓанските организации им донесе симпатии во јавноста, без да ја изгубат поддршката од опозицијата. Но, дали барањето за избори е реално остварливо – особено во споредба со барањето за експертска влада, што тие го одбија – останува неизвесно.

Лазовиќ: Вучиќ ќе бега од избори колку што може

Радомир Лазовиќ, копретседател на Зеленото-левиот фронт, за Данас изјави дека претседателот Вучиќ „ќе бега од избори колку што може“, бидејќи му се неповолни во моментов.

– Поддршката за СНС опаѓа, а Вучиќ ќе се обиде да го одложува гласањето, да ги замори граѓаните и да создава поделби меѓу оние кои протестираат. Ќе се обиде да ги изолира студентите од активистички и граѓански структури, за да гради наративи на омраза и да го спречи нивното здружување – вели Лазовиќ.

Тој оценува дека барањето на студентите за брзи избори е исправно, но дека неговото исполнување зависи единствено од степенот на притисок врз власта. Лазовиќ најави целосна поддршка за барањата на студентите, но и очекува да презентираат конкретен план како ќе се врши притисок врз владејачката гарнитура.

– Мораме да се подготвиме и за сценарио во кое власта одбива да распише избори, што е сосема веројатно – додава тој.

Грбовиќ: Избори во јуни се малку веројатни

Павле Грбовиќ, лидер на Движењето на слободни граѓани, вели дека е малку веројатно изборите да се одржат во јуни, бидејќи тоа би значело дека Владата и Претседателот би морале да дејствуваат во рок од неколку дена – нешто што во моментов не изгледа реално.

– Избори во јули и август никогаш не се одржале и не би било ни паметно. Но, она што можеме да направиме е да се бориме за што подобри услови, без оглед кога ќе бидат одржани – вели Грбовиќ.

Тој укажува на важноста на изборот на нов состав на Советот на РЕМ, што е заслуга на граѓанскиот сектор, опозицијата и притисокот на студентите. Грбовиќ смета дека за фер избори е клучна и некоја форма на меѓународен надзор.

Јовановиќ: Сѐ зависи од еден човек

Никола Јовановиќ, директор на Центарот за локална самоуправа, вели дека одлуката за избори зависи само од еден човек – Вучиќ – и дека, според неговата практика, најверојатно ќе ги одложи што е можно повеќе.

– Најдобро за општеството би било изборите да се одржат во мај, со силна поддршка за универзитетската листа и создавање на референдумска атмосфера – заклучува Јовановиќ.