Skip to content
На Волстрит, цените на акциите паднаа во вторникот по неколкудневните добивки бидејќи немаше вести за поддршка на пазарот и бидејќи инвеститорите се загрижени за зголемувањето на приносите од државните обврзници.
Индексот Dow Jones изгуби 0,27 проценти, на 42.677 поени, додека S&P 500 се лизна за 0,39 проценти, на 5.940 поени, а индексот Nasdaq 0,38 проценти, на 19.142 поени.
За S&P 500, ова е прв пад по шестдневен раст.
Инвеститорите вчера се фокусираа на пазарот на обврзници, со оглед на тоа што приносите се зголемија, што значи дека владата мора да се задолжува по повисока цена.
Во петокот, Moody’s го намали кредитниот рејтинг на САД од Aaa на Aa1 поради големиот дефицит на федералниот буџет, високите трошоци за финансирање и планираните намалувања на даноците.
Fitch и S&P Global Ratings го направија тоа претходно поради високиот јавен долг.
Јавниот долг на САД е околу 36,2 илјади милијарди долари и би можело да се зголеми за уште 3.000 до 5.000 милијарди долари во следните десет години, бидејќи републиканците планираат да ги намалат даноците.
Вчера, американскиот претседател Доналд Трамп ги повика републиканските пратеници да поддржат закон со кој ќе се намалат даноците.
Намалувањето на даноците веројатно би го стимулирало трошењето и би го поддржало економскиот раст, но од друга страна, јавниот долг би се зголемил ако не се намалат владините трошоци.
И на европските берзи, цените на акциите вчера пораснаа. Лондонскиот индекс FTSE порасна за 0,94 проценти на 8.781 поен, додека франкфуртскиот DAX порасна за 0,42 проценти на 24.036 поени, а парискиот CAC за 0,75 проценти на 7.942 поени.
Намалување на даноците и зголемување на јавниот долг на САД
Намалувањето на даноците, иако популарна мерка за стимулација на економскиот раст, не претставува решение за намалување на јавниот долг – напротив, според анализите, тоа може да го влоши долгорочниот фискален профил на државата. Нереализираните очекувања дека даночните снижувања ќе се „исплатат“ преку зголемени примања од економски раст се судираат со прогнозите на експертите. Спротивно на тврдењата на некои републикански законодавци, проширувањето на даночните олеснувања од 2017 година (познати како „Tax Cuts and Jobs Act“) би додало дополнителни 3,8 илјади милијарди долари на државниот долг во следната декада, според Конгресниот буџетски одбор (CBO). Оваа бројка не вклучува ефекти од зголемените каматни стапки, кои дополнително ги надувуваат трошоците за сервисирање на долгот.
Клучната проблематика лежи во недоволното намалување на трошоците за компензација на изгубените даночни приходи. Иако предлогот вклучува одредени сократувања на програмите, тие се скромни во споредба со обемот на даночните отстапки. На пример, Moody’s ја нагласи влошената фискална траекторија како клучен фактор за снижувањето на кредитниот рејтинг на САД, предвидувајќи дека примарен дефицит (без камати) ќе порасне за 4 илјади милијарди долари во следните 10 години. Оваа диспропорција меѓу приходите и расходите ја зголемуваат зависноста од позајмувања, што веќе резултира со пораст на каматните стапки. Приносот на 10-годишните обврзници на Државната благајна порасна на 4,5%, што ги зголемува трошоците за сите видови кредити – од хипотеки до корпоративно финансирање.
Поддржувачите на даночните реформи тврдат дека економскиот раст предизвикан од поголемата куповна моќ ќе ги компензира губитоците. Сепак, Центарот за федерален буџет (CRFB) укажува дека дури и со продолжување на економскиот раст, долгот во однос на БДП би достигнал 214% до 2054 година, а со зголемени каматни стапки – над 250%. Оваа состојба би ги ограничила можностите на владата да реагира во кризи, како што се пандемии или економски рецесии, бидејќи позајмувањето би станало премногу скапо.
Дополнително, Фридман економистите истакнуваат дека даночните отстапки најмногу ги користат повисоките приходни групи, што не решава структурни проблеми како стареењето на населението и намалувањето на работната сила. Намалените даноци за корпорациите и поединците со високи приходи не ги стимулираат инвестициите во производството колку што се очекуваше, наместо тоа, зголемените профити често се реинвестираат во откуп на акции или дивиденди.
Заклучокот е јасен: без комплетна фискална реформа која ги балансира даночните промени со драстични сократувања на трошоците или зголемување на приходните стапки на други групи, намалувањето на даноците само ќе го забрза растот на долгот. Како што истакнаа аналитичарите од Yale Budget Lab, САД веќе се „на работ на непозната територија“ каде секој дополнителен трилион долар долг ја зголемува ранливоста на економијата.
