Зошто Русија има распишано потерница за Каја Калас? Која е шефицата на дипломатијата на ЕУ што утре доаѓа во Скопје?

Фото: European Parliament, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons

Кога пред една година го наследи Жозеп Борел на функцијата шеф на дипломатијата на ЕУ, се очекуваше дека младата, темпераментна и енергична Каја Калас ќе го среди тромиот оддел на ЕУ што ја обликува надворешната политика на Унијата.

Тешко е да се направи разлика дали нешто се променило во надворешната политика на ЕУ кон автократите чии армии извршуваат воени злосторства и оние кои тврдат дека се за ЕУ ​​и отворено соработуваат со санкционирани режими.

Со оглед на искуството на нејзиното семејство и траумата од периодот на Советскиот Сојуз, Калас прилично изненади кога на 31 март оваа година изјави дека „Русија треба да покаже добра волја и да се согласи на прекин на огнот во Украина“.

Иако донесе јасна одлука на почетокот на руската инвазија на Украина, изненадувачки е што очекуваше добра волја од Путин.

Политичарка со потерница до Русија

Пет дена пред руската инвазија, таа објасни како игра Путин: „Тој бара максимум за нешто што никогаш не било негово, се заканува со ултиматуми и ескалира кога работите не одат според планот“.

Патем, Каја Калас беше ставена листата на потерници на Русија минатата година за „непријателски дејствија против руското историско наследство“.

Кога станува збор за Појасот Газа, нејзиниот претходник, Жозеп Борел, не штедеше критики за воените дејствија на Израел.

Израелските медиуми го истакнаа своето незадоволство од Борел, кого го опишаа како „гласен критичар“ на Израел, објави Дојче Веле.

Според пратениците на ЕУ, естонските експерти и израелските инсајдери, од Калас се очекувало да усвои избалансиран пристап и да биде воден од ставовите на земјите-членки.

Излегува дека е така, барем засега. Калас го посети Израел во март оваа година и ја нарече таа земја „многу добар партнер“. Ова предизвика жестоки осуди во Европскиот парламент.

Сепак, таа неодамна „се закани“ дека ќе го преиспита трговскиот договор на ЕУ со Израел поради, како што рече, „катастрофалната“ ситуација во Газа.

Интересно е што во 2023 година, Калас беше заинтересирана да преземе водечка позиција во НАТО.

Зборувајќи на Самитот за одбрана, организиран од Политико во тоа време, во Вашингтон, Калас рече дека би сакала да биде меѓу кандидатите за наследник на тогашниот генерален секретар на НАТО, Јенс Столтенберг.

Калас рече дека верува оти Украина на крајот ќе успее да ја одбие руската инвазија. Таа ги отфрли тврдењата дека конфликтот е во ќорсокак, велејќи дека таквите анализи на ситуацијата на бојното поле им служат на руските интереси.

„Тоа им оди во прилог, да не паднеме во таа стапица“, рече Калас и нагласи дека помошта на Америка е клучна за одбраната на Украина.

Историјата на нејзиното семејство го дефинира нејзиниот став кон Русија

Каја Калас е родена на 18 јуни 1977 година во Талин. Таа е адвокат по образование.

Таа е лидер на Реформската партија на Естонија од 2018 година, а беше пратеничка од 2011 до 2014 година пред да биде избрана во Европскиот парламент, каде што се специјализираше за технологија и конкурентско право.

Калас се врати во естонскиот парламент како прва жена лидер на реформите. Таа беше избрана за премиер во 2021 година.

Во 2023 година, опозицијата побара нејзина оставка од премиерската функција по скандалот околу претприемачките активности на нејзиниот сопруг, Арво Халик, кој работи во Русија.

Таа одговори дека нејзиниот сопруг не направил ништо лошо и дека во случајот со неговите претприемачки активности, не може да се зборува за соработка со Русија.

„Активноста на „Штарк Логистик“ во Русија е запрена и сега услугата ја обезбедува само една естонска компанија, која ги суспендира производствените активности во Русија, а овој процес е во завршна фаза“, додаде таа и нагласи дека „Штарк Логистик“ не прекршил никакви санкции или непишани правила.

Калас признава дека историјата на нејзиното семејство го обликува нејзиниот поглед на Русија, како што е случајот и со многу Естонци.

За време на советските депортации во јуни 1941 година, нејзината мајка, Кирсти, имала само шест месеци кога била депортирана во Сибир со нејзината мајка и баба.

Им беше дозволено да се вратат во Естонија само 10 години подоцна. Нејзината мајка се омажи за Сима Калас, која беше премиер на Естонија од 2002 до 2003 година и европски комесар една деценија до 2014 година.

Нејзиното назначување во Европската комисија беше јасен сигнал за Русија

Калас беше на власт нешто повеќе од една година кога Путин ја започна својата инвазија на Украина во февруари 2022 година.

Војната продолжи да доминира во нејзиниот мандат, а нејзините ставови за Путин и Русија го зголемија нејзиниот глобален профил.

Кога други, како што е Емануел Макрон, тврдеа дека постои можност Путин да биде одвратен од напад врз Киев, Калас беше убедена дека одвраќањето е залудно.

Една од големите предности на Калас е јасноста на нејзините вредности и очигледниот недостаток на сомнеж со која ги преведува во политиката, пишува „Гардијан“.

Таа знае што мисли и знае како да го каже тоа, и го зборува течно на многу јазици, вклучувајќи француски, англиски, фински, руски и, секако, естонски.

Не е изненадувачки што некои ќе го сметаат нејзиното назначување, јасна изјава до Русија, за ризик, особено во време на несогласувања околу Украина.

Таа е свесна дека различните истории и географски подрачја влијаат врз ставовите на различните земји. Украина може да биде голем предизвик за Европа, што балтичките држави многу добро го знаат. Но, Калас знае дека ќе мора да може да зборува и за Блискиот Исток, Кина, Латинска Америка и Африка.

Таа доаѓа од Естонија, мала земја со 1,4 милиони жители. Како што тврди таа, Естонија, која жестоко се бореше за својата слобода од Советскиот Сојуз и за почитување на нејзиниот глас во Брисел, нема желба да им ја предаде власта на европските гиганти.

Таа се омажи за Арво Халик во 2018 година.

Таа беше во брак со Румет Лигер, од која се разведе во 2006 година.

Таа е мајка на два сина и една ќерка.

Течно зборува француски, англиски, фински и руски јазик.

Зачлени се на нашиот е-билтен