Skip to content
Масовен и тензичен протест избувна денес во центарот на Софија откако противниците на планираното усвојување на еврото од страна на Бугарија на 1 јануари 2026 година се собраа за да го искажат своето несогласување. Демонстрантите се обидоа да ја нападнат зградата на Националното собрание, туркајќи се низ полициските кордони, но беа спречени од страна на органите за спроведување на законот.
Собирот во центарот на бугарската престолнина се случува истовремено со очекуваното пристигнување на претставниците на Европската комисија околу пладне кога треба да го објават извештајот за конвергенција закажан за 14 часот по локално време.
ПРОТЕСТИ ВО ПРЕСРЕТ НА КЛУЧНАТА ОДЛУКА
Европската Комисија и Европската централна банка се очекува денес да ги објават своите Извештаи за конвергенција за Бугарија, според БГНЕС. Ова е клучен чекор кон пристапувањето на Бугарија во еврозоната.
Извештаите ја оценуваат работата на Бугарија во однос на клучните Мастришки критериуми за пристапување во еврозоната, а најновите податоци покажуваат дека Бугарија веќе го исполнила критериумот за стабилност на цените. По објавувањето на извештаите, за кои се очекува да бидат позитивни, процедурите за оценување ќе ги спроведе Советот за економски и финансиски прашања (ЕКОФИН) и ќе ги разгледа Еврогрупата.
Со поминување низ овој процес, Бугарија ќе го направи последниот чекор кон воведување на еврото како 21-ва членка на еврозоната.
Во пресрет на овој настан, организаторите на митингот во Софија ги повикаа поддржувачите да се соберат на пладне, повикувајќи дури 100.000 луѓе да се соберат на жолтата калдрма во близина на парламентот.
Толпата постојано извикуваше слогани како „Оставка“, „Мафија“, „Не за еврото“ и „Убијци“. Демонстрантите се обидоа да ги блокираат сите влезови во парламентот, но полицајците одржуваа силно обезбедување околу зградата. Сообраќајот на булеварот Дондуков беше запрен откако демонстрантите ја блокираа улицата и го барикадираа задниот влез на парламентот, иако полицијата спречи директен пристап до вратите.
СИРОМАШНАТА БУГАРИЈА САКА ЕВРО, БОГАТАТА ПОЛСКА СЕДИ НА СТРАНА
Бугарија се подготвува да се приклучи на еврозоната, цел што постојано ја следи со години, дури и додека повлијателните членки на ЕУ како Полска се дистанцираат од идејата, пишува „Политико“.
Публикацијата ја споредува решителноста на Бугарија со растечката незаинтересираност на Полска. Софија ја врза својата национална валута за еврото уште во 1999 година, се приклучи на Банкарската унија на ЕУ во 2020 година и работеше на исполнување на строгите економски услови потребни за влез во еврозоната. И покрај тековните домашни несогласувања, овие долгорочни напори сигнализираат подготвеност на Бугарија да ја продлабочи својата интеграција со јадрото на Европската унија.
Во меѓувреме, Полска – која често се смета за приказна за економски успех во рамките на блокот – не покажува знаци на промена на својот став. Земјата бележи постојан раст во последните триесет години и, по изборот на десничарскиот националист Карол Навроцки за претседател, се чини дека е уште понеподготвена да го усвои еврото. Варшава останува отворено против приклучувањето кон валутната унија, се забележува во извештајот.
Од друга страна пак, Бугарија, се чини дека се приближува кон последниот дел од својот долг пат кон усвојување на еврото. Според „Франкфуртер алгемајне цајтунг“ (ФАЗ), земјата, која повеќе од 16 години се стреми да се приклучи на еврозоната, сега се чини дека е подготвена. Сигналите од Брисел укажуваат дека Бугарија наводно ги исполнува клучните критериуми за пристапување. Инфлацијата моментално изнесува 2,8%, што е во рамките на прифатливиот опсег, не надминувајќи ја референтната вредност за повеќе од 1,5 процентни поени.
Земјата, исто така, го одржува својот буџетски дефицит и јавен долг во рамките на потребните граници. Доколку Бугарија се приклучи на еврозоната на 1 јануари 2026 година, таа ќе стане 21-ва членка на монетарната унија, по пристапувањето на Хрватска.
ЗА И ПРОТИВ ЕВРОТО
Економистите очекуваат дека влезот во еврозоната би донел значителни предности за Бугарија, најсиромашната земја-членка на ЕУ. Како што е наведено од агенцијата за кредитен рејтинг „Скоуп“, овој потег би ги намалил трансакциските трошоци и би ја поттикнал трговијата, зголемувајќи го економскиот раст и помагајќи ѝ на земјата да се приближи до просекот на ЕУ во однос на животниот стандард. Сепак, и покрај очекуваните економски поволности, скептицизмот останува силен кај јавноста. Многу Бугари стравуваат дека транзицијата кон еврото може да ги зголеми цените и да го направи секојдневниот живот поскап.
Политичките тензии во земјата, исто така, играат улога во вознемиреноста. Поделбата меѓу оние кои се за подлабока интеграција во ЕУ и оние кои се наклонети кон поблиски односи со Русија придонесе за турбулентна политичка средина. Оваа нестабилност, забележува Scope, е еден од ризиците што сè уште би можеле да го одложат процесот. FAZ потсетува како претседателот Румен Радев, кој се смета за симпатизер на Москва, неодамна повика на референдум за усвојување на еврото – потег што се смета за обид за застој на транзицијата. Frankfurter Rundschau сугерира дека Радев можеби се обидува да се позиционира како националистичка алтернатива пред крајот на неговиот мандат, искористувајќи го растечкото незадоволство.
Јавниот скептицизам е поттикнат од стравовите од инфлација, сиромаштија и економска неизвесност, заедно со широко распространетата дезинформација што се шири преку социјалните медиуми. Овие загрижености се засилени со порастот на популистичките и евроскептичните гласови низ цела Европа. Во Бугарија, тие се особено користени од националистички и проруски политички актери, искористувајќи ги економските грижи на населението во една од најсиромашните земји-членки на ЕУ, пишува бугарскиот весник Новините.
(Фото: Новините)
