Skip to content
Хрватската европратеничка, Билјана Борзан, го покрена прашањето за сериозните психолошки и моторни нарушувања што ги предизвикува прекумерната употреба на интернет и социјалните мрежи кај децата. Според неа, ова ќе биде еден од нејзините приоритети во новиот мандат во Европскиот парламент.
Проблемите на децата и резултатите од истражувањето
Борзан зборуваше за штетните ефекти од дигиталната зависност во салата на Европскиот парламент во Загреб, а како позадина на своето излагање ја користеше познатата серија „Адолесценција“. Серијата се фокусира на младо момче чиј живот е уништен поради малтретирање од врсниците и вртлогот на социјалните мрежи, што доведува до трагичен исход – убиство на тинејџерка.
Според истражувањето што го спровела, 96,5% од родителите во Хрватска сметаат дека нивните деца поминуваат премногу време на мобилни телефони. Повеќе од три четвртини од нив веруваат дека ова негативно влијае на развојот на децата, што доведува до психолошки, емоционални и моторни нарушувања. Загрижувачки е и растечката бројка на деца кои не се запишуваат во прво одделение во основно училиште – оваа година, околу 4.000 деца не беа запишани.
Потребата за акција и закони
Борзан нагласи дека е време да се сфати сериозноста на проблемот и да се преземат конкретни мерки. Според неа, ова е јасен сигнал дека нешто треба да се промени што е можно поскоро.
„Околу 91% од родителите веруваат дека Европската унија треба да преземе мерки за заштита на децата од зависност од интернет“, истакна Борзан.
Одговор на ЕУ и Законот за дигитални услуги
Европската унија веќе презеде чекори преку Законот за дигитални услуги (DSA), кој им забранува на платформите да користат податоци на малолетници за рекламирање и да ги изложуваат на нелегална и штетна содржина. Овој закон ги зголемува обврските на платформите за контрола на содржините и им овозможува на родителите да го надгледуваат дигиталното искуство на своите деца.
Иако овој закон е значителен, Борзан смета дека тој не е доволен. Таа нагласи дека Европскиот парламент ќе продолжи да работи на подобрување на законот со цел да го забрани бесконечното „скролање“ и автоматското репродуцирање видеа, како и да воведе мерки за забрана на следење на малолетници за рекламни цели.
Судски постапки и недоволни резултати
ЕУ веќе започна судски постапки против големи компании како што се Мета и Икс, кои се обвинети за прекршување на овие прописи, а нив им се закануваат големи казни. Сепак, Борзан предупреди дека процесите против овие големи платформи се одложени поради нивната моќ и влијание.
Улогата на родителите и образованието
Европратеничката истакна дека не само што институциите треба да реагираат, туку и родителите и образовниот систем играат клучна улога во справувањето со оваа криза. Таа го критикуваше недостатокот на свест кај многу родители, кои не ги препознаваат опасностите од прекумерната употреба на интернет и само ја гледаат како начин за децата да бидат „мирни“.
Варијации помеѓу земјите-членки на ЕУ
Процентот на деца кои се соочуваат со проблеми во менталното здравје значително варира помеѓу земјите-членки на ЕУ. Борзан нагласи дека некои земји што спроведуваат програми за квалитетно користење на интернет бележат помал процент на деца со овие проблеми.
„Ова е уште еден добар пример за тоа како не разменуваме ефикасно примери за добра пракса“, додаде таа, напоменувајќи дека многу од овие програми можат лесно да се имплементираат во Хрватска.
Заклучок
Борзан предупреди дека интернет зависноста и социјалните мрежи се сериозен проблем за младите генерации. Потребно е да се преземат одлучни мерки за заштита на децата од психолошките и емоционалните последици, кои се последица на прекумерната употреба на дигитални технологии. Овој проблем не може да се реши само со законодавни мерки – улогата на родителите и образовниот систем е клучна во воспоставувањето баланс меѓу дигиталниот и физичкиот свет на децата.
