Дали Мицкоски навистина ја води Македонија кон ЕУ?

Премиерот Христијан Мицкоски денеска уште еднаш ја обои сцената со амбициозни изјави за „обединетост, стабилност и европска иднина“ на лидерскиот самит на ЕУ и Западен Балкан во Скопје. Зборуваше за нови пазари, нови пријателства и „пофер правда“, уверувајќи дека Македонија „предводи на патот на реформите“ и дека договорот за предфинансирање во рамки на Планот за раст е доказ за довербата што Унијата ѝ ја има на земјата. Но колку од тие декларативни заложби се преточени во конкретни, мерливи резултати?

Мицкоски парадира со фактот дека Скопје прва во регионот го заклучила договорот за предфинансирање, но вешто премолчува дека тој договор е само прв чекор ‒ отворање на финансиите не значи автоматски поголема владејачка одговорност или брза институционална реформа. Планот за раст предвидува строги бенчмаркови: усогласување на правосудството со европските стандарди, борба против корупцијата, модернизација на јавната администрација. Токму во овие области државата редовно добива црвени знаменца во извештаите на Брисел. Гордост за „почиста енергија“ звучи добро на говорница, но во реалноста Македонија сè уште се потпира на Југоистокот и РЕК Битола, додека ветените инвестиции во обновливи извори се одложуваат со години.

Премиерот се пофали и со „забрзување на преминот на границите“ и приклучување кон системот за плаќање СЕПА – чекори кои секако би донеле корист за бизнис-заедницата. Сепак, овие технички подобрувања не ја менуваат суштината: без системска правна сигурност и пресекување на коруптивните шеми, ниту еден европски инвеститор нема да ја препознае државата како вистински партнер, а не како експериментална зона за декларативни реформи.

Особено проблематично е што Мицкоски не се осврна на најчувствителните прашања за евроинтеграцијата – уставните измени за внесување на Бугарите, темпото на скрининг-процесот, политичката поларизација дома и законите што остануваат заробени во Собранието. На говорницата зборуваше за „регион кој се движи, расте и еволуира“, но во Скопје опозицијата и власта уште водат дневнополитички битки околу самиот концепт на ЕУ членство.

Граѓаните, кои премиерот постојано ги споменува како „сопственици на европскиот пат“, одамна ја изгубија трпеливоста за големи гестови без видлив напредок во здравството, образованието и локалната инфраструктура. Ако Мицкоски навистина сака „европска Македонија“, ќе мора да покаже дека власта може да носи тешки, но неопходни одлуки, наместо да се задоволува со самитски еуфемизми.

Засега, впечатокот е дека премиерот дели уверувања без да понуди јасен распоред на реформи, рокови и одговорност. Додека јавноста не добие конкретен план со јасно дефинирани мерки и механизми за оценка, изјавите за нови пријателства и отстранување бариери ќе останат уште еден пример за декларативен ентузијазам што не води до суштински европски напредок. Прашањето останува: ќе видиме ли конечно дела, или Македонија повторно ќе се заглави во бескрајниот превез на политичка реторика?