Skip to content
Истражување објавено од Институтот за инвестициски компании и Универзитетот во Чикаго покажува дека генерацијата Z — младите родени меѓу 1997 и 2012 година — штедат за пензионирање побрзо и поефикасно од претходните генерации. Според анализата, тие имаат повеќе од трипати повеќе средства во 401(k) пензиски сметки од генерацијата X во иста фаза од животот во 1989 година, прилагодено за инфлација.
Дополнителното истражување од Центарот за студии за пензионирање „ТрансАмерика“ потврдува дека генерацијата Z „одлично се снаоѓа“ во штедењето, со многумина кои издвојуваат и до 20% од своите приходи за иднината.
Живеат во несигурност – штедат за сигурност
Најстарите припадници на оваа генерација имаат живи сеќавања од финансиската криза во 2008–2009 година. Потоа следуваше глобалната пандемија, енергетски и климатски кризи, геополитички тензии и постојан прилив на алармантни вести преку социјалните мрежи. За разлика од постарите генерации, кои биле изложени на вести еднаш или двапати на ден, Gen Z ги прима овие информации во реално време, постојано. Тоа создаде колективен копнеж по стабилност и безбедност — и еден од начините да се постигне тоа е преку финансиите.
Но прашањето останува: Дали прават доволно? И што уште можат – или треба – да направат?
1. Максимизирање на “пооданочени” опции
Благодарение на законот Secure 2.0 (2022), работодавачите сега можат да нудат и придонесуваат во Roth 401(k) сметки — тип на пензиска штедна сметка во која се уплаќаат средства по оданочување, но потоа растат без дополнителни даноци и може да се повлечат без даночна обврска по навршување 59 и пол години.
За младите со пониски приходи и соодветно пониски даночни обврски, ова е паметен избор — да платат данок сега, наместо во иднина, кога би можеле да бидат во повисока даночна класа.
Дополнително, плановите 529, кои овозможуваат штедење за идно образование без даночен товар, се исто така моќна алатка – било за нив лично или за нивните идни деца.
2. HSA – здравствена штедна сметка како дополнителен 401(k)
Health Savings Accounts (HSA) — здравствени штедни сметки — се еден од најмалку искористените, а најмоќни алатки. Овие сметки дозволуваат тројна даночна предност: придонеси пред оданочување, безданочен раст и повлекување без данок кога се користат за квалификувани медицински трошоци.
За млади луѓе кои немаат високи здравствени трошоци денес, HSA може да се претвори во втора пензиска штедна сметка за трошоци во иднината.
3. Усогласување на студентски кредити со пензиско штедење
Со враќањето на отплатата на студентските кредити, младите мора повторно да ги балансираат своите месечни трошоци. Но, Secure 2.0 овозможува нов пристап: работодавците можат да ги „усогласат“ месечните отплати на студентски кредити со пензиски придонеси, како да биле директни уплати во 401(k). Оваа стратегија овозможува штедење за иднината и покрај ограничената ликвидност.
4. Финансиско советување – поддршка што прави разлика
Иако Gen Z покажува висока свест и дисциплина, финансиските одлуки се сè уште сложени. Истражување на „Голдман Сакс“ покажува дека 60% од припадниците на генерацијата Z имаат некаков финансиски план, а 68% веруваат дека се на добар пат со своите заштеди. Но без стручна поддршка, тие планови често се фрагментирани.
Работодавците можат да понудат пристап до финансиски советници, кои ќе им помогнат на младите вработени да донесат подобри одлуки — не само за пензија, туку и за купување дом, автомобил, осигурување или инвестирање.
Генерација што учи од минатото и се подготвува за иднината
Генерацијата Z не е наивна. Таа е обликувана од кризи, но не се предава. Наместо тоа, штеди — рано, паметно и стратегиски. За нив, финансиската безбедност не е луксуз, туку потреба. А со поддршка од законодавство, работодавачи и квалитетна финансиска едукација, нивната иднина може да биде многу посигурна отколку што многумина претпоставуваат.
