Skip to content
Советот на Европа упати повик до Северна Македонија да ги спроведе своите обврски поврзани со човековите права на Ромите и заштитата на животната средина. Во својот најнов извештај, Комесарот за човекови права на Советот на Европа, Мајкл О’Флахерти, изрази загриженост поради екстремните ризици што ги засегаат Ромите, како што се загадувањето на воздухот и отпадот, недостигот од санитарни услови и ограничениот пристап до јавни услуги.
Во извештајот се посочува дека, и покрај постоењето на законска регулатива и меѓународни обврски, во практиката сè уште постои значителен јаз што негативно влијае врз здравјето и правата на граѓаните. Градовите Скопје, Битола и Тетово се меѓу најзагадените во Европа, а проблеми има и со управувањето со отпадот и јавниот пристап до информации за животната средина.
Комесарот нагласува дека ромските заедници често живеат во несоодветни и нелегални населби каде условите за живот се лоши — со влажен простор, без пристап до чиста вода, канализација и санитарии. Тие се изложени и на зголемен ризик од загадување поради согорување на пластика и отпад за греење, што дополнително го влошува квалитетот на воздухот и здравјето.
Во извештајот се нагласува дека во општина Шуто Оризари, која претежно е населена со Роми, не се поставени мерни станици за следење на квалитетот на воздухот, за разлика од други делови на Скопје.
О’Флахерти го поздрави вложувањето во инсталирање соларни панели во локален детски градинка и развојот на паркови, како и поддршката за неформалните рециклатори на отпад преку обезбедување формална работа и електрични трицикли.
Тој препорача итна примена на мерки за обезбедување на пристап до адекватно домување и основни јавни услуги, во согласност со уставното право на здрава животна средина.
Иако Северна Македонија ратификувала значајни меѓународни конвенции за заштита на животната средина и вовела кривично дело за екоцид, се укажува на недостатоци во имплементацијата на законите и стратешките цели.
Проблемите со отпадот, особено нелегалните депонии, претставуваат сериозна закана, особено за ранливите заедници, меѓу кои и Ромите.
Достапноста до правосудство во случаи на прекршувања на човековите права поврзани со животната средина е ограничена. Судските случаи поднесени од невладини организации главно биле одбиени, а постои и неправилна примена на меѓународните конвенции во судовите.
Комесарот исто така изрази загриженост поради зголемениот број на тужби со цел запирање на новинари и активисти, како што е случајот со новинарската организација „Истражувачка лабораторија Македонија“, која била изложена на големи судски трошоци поради тужба за клевета.
Во извештајот се наведува дека заканите и дискредитацијата преку интернет се користат за заплашување на активисти и новинари кои работат на животната средина и човековите права.
