Skip to content
Листата на должници бр. 08/2025 на Управата за јавни приходи повторно ја вади на виделина истата приказна: фирмите таложат долгови за даноци и придонеси, државата формално опоменува, а на крај сметката најбрзо им стигнува на граѓаните.
Овојпат запишани се 2.051 правно и 3.992 физички лица, со вкупен нето-долг од 12,73 милијарди денари. Најголемиот дел се даноци и придонеси — токму оној дел што треба да гарантира плати, здравствено и пензиско обезбедување за луѓето кои работат.
Кога газдата не уплаќа придонеси, работникот останува во правен вакуум: формално е осигуран, фактички не. На боледување се соочува со административни лавиринти, стажот му „виси“ додека системот не прокнижи дека е платено, а платата доцни или се крпи од месец во месец. Иронијата е во тоа што државата е далеку побрза и поефикасна кога бара од обичниот човек — сметка, казна, комунална обврска — отколку кога се работи за големи должници со години акумулирани обврски. Така листите стануваат годишна вест, а не инструмент за дисциплина.
Ако навистина сакаме ред, не ни требаат „големи реформи“ за почеток, туку јасен редослед на приоритети: прво плата и придонеси, па сè друго. Тоа може да се спроведе со ескроу-исплата на нето-плата и придонеси како прва трансакција секој месец; со автоматска, месечна нотификација до секој работник дали му се уплатени обврските; со јавно објавен статус на наплатни мерки за најголемите должници; и со исклучување од јавни набавки на фирми без план за отплата. Дотогаш, ќе живееме во истиот парадокс: газдите должат, УЈП бара, а граѓанинот прв завршува кај извршител.
