Skip to content
Вашингтон ја засилува примената на имиграциските правила во два паралелни коридора: масовни депортациски постапки и широка административна ревизија на визите. Според податоци на американската имиграциска служба од јануари, на списокот за депортација се и државјани од Западен Балкан – меѓу нив 341 од Северна Македонија, 185 од Босна и Херцеговина, 126 од Хрватска, 118 од Косово, 68 од Црна Гора, 50 од Србија и 16 од Словенија, како и 845 лица заведени под поранешна Југославија. Вкупно, 1.445.549 странски државјани со конечни решенија за отстранување се водат како „незатворени случаи“, што значи дека дел се на слобода додека траат постапките.
Сликата станува поостра во контекст на вториот процес: администрацијата на претседателот Доналд Трамп спроведува дополнителна, систематска проверка на сите околу 55 милиони носители на странски визи во САД, со можност за нивно „отповикување или депортирање“ при утврдени прекршувања. Стејт департментот веќе одзеде над 6.000 студентски визи – од пречекорување престој до визи на лица фатени со возење под дејство на алкохол – и соопшти дека „огромното мнозинство“ од отповикувањата се поврзани со кривични дела како напад и провала, додека 200–300 визи се укинати поради „поддршка на тероризам“.
Овој двоен механизам – депортациски решенија и административна ревизија – доаѓа во момент кога САД имаат рекордни 51,5 милиони жители родени надвор од земјата. Приближно половина од нив се веќе државјани, три четвртини имаат законски статус, а околу 13,7 милиони се лица без документи. По враќањето во Белата куќа, Трамп ги интензивираше апсењата и депортациите, прогласи вонредна состојба на јужната граница и туркаше построга имиграциска регулатива; во првата недела од вториот мандат приведени беа речиси 2.400 мигранти, со дневни извештаи за нови акции насочени, според властите, кон лица со претходни пресуди.
Во оваа рамка, Западниот Балкан е „мала, но видлива“ точка на картата. Бројките сами по себе не значат вина, но означуваат дека случаите се администрирани и дека за дел од нив постојат конечни решенија. Критичниот момент е како тие решенија се користат: дали администрацијата ќе избере „масовна примена“ или селективна, базирана на приоритети на јавната безбедност. Вториот процес – ревизијата на визите – отвора и друга дилема: колку е правично ретроактивното преиспитување на визи врз основа на новопронајдени информации или административни прекршоци што порано не биле санкционирани? Додека Стејт департментот тврди дека станува збор за стандардна безбедносна проверка, граѓанските организации предупредуваат на ризик од „широка мрежа“ што фаќа и лица со секундарни прекршоци или административни пропусти.
За македонските државјани и пошироката дијаспора, пораката е прагматична: имиграциските правила се применуваат агресивно и ништо не се зема „здраво за готово“. Прекршувањата што некогаш носеле предупредување денес можат да значат укинување виза или отворање постапка за отстранување. Посебно ранливи се студентските и работните визи, кај кои секое пречекорување престој, административен пропуст или прекршок од областа на јавната безбедност може да предизвика реакција. Истовремено, примената на „90 дена во 180“ за неимигрантски статути и растечката употреба на биометриски и дигитални системи го намалуваат просторот за грешка.
Политички, овој правец ја задоволува базата што бара построга контрола, но ги отвора старите прашања за правото на фер постапка, пропорционалност и ефектите врз универзитетите и бизнисите што зависат од странски талент. Универзитетите веќе алармираат за губење на студенти и асистенти среде семестар, компаниите за нестабилност во кадарот, а адвокатските здруженија за зголемен број случаи во кои процедурите се брзаат на штета на темелна правна заштита. Од друга страна, федералните агенции инсистираат дека таргетираат ризици – криминал, DUI, безбедносни индикатори – и дека целта не е „казнување на имиграцијата“, туку заштита на јавниот ред.
