Skip to content
Финска е дел од планот на Путин да ја обнови руската империја. Оттаму агресивната кампања на Медведев против Хелсинки и земјите на НАТО.
Олександар ЛЕВЧЕНКО*
Односите меѓу Финска и Русија нагло се влошија по целосната инвазија на Руската Федерација врз Украина во 2022 година. Потоа Хелсинки, повикувајќи се на заканите од Москва, одлучи да аплицира за членство во НАТО. Во април 2023 година, Финска стана членка на НАТО, добивајќи дополнителни безбедносни гаранции. Финскиот парламент, исто така, усвои закон за изградба на висок ѕид на границата со Русија. Русија одговори со закани и го сметаше овој чекор за сериозен предизвик за своите интереси во регионот. Москва активно го зајакнува своето воено присуство во близина на финската граница. Сателитските снимки покажуваат изградба на нова инфраструктура од големи размери, вклучувајќи засолништа за воени авиони, складишта за муниција и теренски кампови.
Деновиве, заменик-претседателот на Советот за безбедност на Русија, Дмитриј Медведев, почна да ѝ се заканува на Финска, користејќи ја реториката што Кремљ претходно ја користеше за да ја оправда инвазијата на Украина. Ова го објавува Американскиот институт за проучување на војната (ISW). Аналитичарите ги коментираа најновите изјави на Медведев, кои тој ги даде за водечката руска новинска агенција ТАСС. Објавена е колумната на Медведев „Новата финска доктрина: Глупост, лаги, неблагодарност“, во која тој наведува дека „по влегувањето во НАТО, под маската на одбранбени мерки, Хелсинки спроведува конфронтациски курс како подготовка за војна со Русија, очигледно подготвувајќи отскочна даска за напад врз нас“. Медведев е убеден дека „воената активност се зголемува“, а Алијансата е „целосно вклучена во овие прашања и сега интензивно ги освојува сите пет оперативни средини на Финска: копно, море, воздух, вселена и киберпростор“. Според Медведев, во близина на границите на Русија во Лапонија, НАТО создава структура на штаб за своите напредни копнени сили, а во случај на „промена на оперативната ситуација“, нејзиниот број може да се зголеми на бригада – до 5.000 луѓе. Според Медведев, агресивната „антируска“ се обликува од Финска дури и побрзо отколку од Украина. Според него, модерна Финска „директно и грубо ги гази историските и правните основи врз кои постои. Особено, станува збор за Парискиот мировен договор меѓу СССР и Финска од 1947 година, како и за билатералниот руско-фински договор за основите на односите од 1992 година“. Повикувајќи се на член 44 од Виенската конвенција за правото на меѓународни договори од 23 мај 1969 година. Во 2018 година, заменик-претседателот на Советот за безбедност на Руската Федерација се закани дека „во позадина на поттикнување на антируска милитаристичка хистерија во Финска, поткрепена со ѕвечкање на оружје“, Хелсинки ѝ дава на Москва секоја причина да го преиспита своето одбивање „да ги затвори компензаторните „историски прашања“ и јасно да го постави прашањето за моралната одговорност на сегашната финска влада за постапките на Финците за време на Втората светска војна“. Врховниот суд на Карелија на Руската Федерација ги процени овие загуби на 20 трлиони рубли. Тоа е околу 244 милијарди долари. Во исто време, мора да се разбере дека Карелија е оригинална финска територија, украдена од Финска во 1940 година.
Статијата на Медведев се појави откако тој беше на службено патување во Северозападниот федерален округ на почетокот на септември. Потоа тој најави зголемена воена активност на Финска, Норвешка и Полска во близина на руските граници. Тој, исто така, ја нагласи воената закана од балтичките држави и најави промена во воениот пристап на Руската Федерација кон границата со Финска поради нејзиното пристапување кон НАТО. Тоа беше директна алузија на подготвеноста на Русија да ги нападне овие земји, наводно за да спречи агресија. Всушност, ова е и сценариото од есента 1939 година, кога Советскиот Сојуз ја нападна малата Финска, наводно затоа што наводно сакаше да го нападне огромниот СССР. Изјавите на Медведев за подготовката на Финска за напад врз Русија се продолжение на добро познатата тактика на Кремљ: припишување агресивни намери на своите соседи со цел да ја оправда сопствената милитаризација, а воедно да остави простор за понатамошни ескалации. Москва традиционално ги користеше ваквите обвинувања како алатка за притисок во надворешната политика. Оваа реторика му овозможува на Кремљ да ги прикаже сите одбранбени потези на НАТО како провокации, создавајќи впечаток за непосредна конфронтација. Русија постепено го зголемува своето воено присуство по должината на границата со Финска. Поточно, во градот Петрозаводск, на околу 160 км од руско-финската граница, Русите ги прошируваат базите за да создадат нова армиска команда. Русија, исто така, активно гради нови железници по должината на границите со Финска и Норвешка. Кремљ ја реформираше својата воена структура, создавајќи го Ленинградскиот воен округ, кој се граничи со Естонија, Латвија и Финска. Референцата на Медведев за „создавање предмостоен мост за војна“ е намерно претерување и е наменета да ја мобилизира домашната руска публика со демонизирање на НАТО и Финска како непосредна закана. Изјавите на Медведев имаат за цел да го мобилизираат населението околу неговата влада, поттикнувајќи ја сликата за Русија како „опкружена тврдина“. Медведев се повикува на Парискиот мировен договор од 1947 година и Договорот за основа на односите од 1992 година за да ја прикаже Финска како земја што го крши меѓународното право. Но, зад референците на меѓународните договори и заканите за враќање на прашањето за репарациите, не постои само обид да се користи меѓународна правна реторика за легитимирање на потенцијалните економски барања, туку и политичка уцена. Изјавите на Медведев се елемент на политички и информативен притисок врз Финска и другите членки на НАТО. Москва се обидува да го заплаши Хелсинки и да покаже подготвеност за конфликт со Алијансата преку активна поддршка на Финска на Украина. Ваквите изјави имаат за цел да го поткопаат единството на западните партнери, да ја ослабат солидарноста со Киев и да создадат атмосфера на постојана закана што е корисна за Кремљ. Денес, Финска има една од најсилните армии во Северна Европа и е подготвена да се одбрани во случај на руска агресија. Нејзините вооружени сили се засноваат на системот на општа воена должност, што ѝ овозможува да мобилизира повеќе од 280 илјади резервисти во првата недела, а вкупно околу 1 милион војници. По влегувањето во НАТО, Финска доби дополнителни безбедносни гаранции, а модерното оружје и високото ниво на борбена обука ја прават финската армија значаен фактор во одвраќањето на Русија. Финска во 1939-40 година доста ефикасно го одби масовниот напад на Црвената армија, која беше многу пати побројна, особено во тенкови, артилерија и авијација. Оваа војна беше резултат на договор за распределба на сферите на влијание во Источна Европа во согласност со тајните протоколи на Пактот за ненапаѓање меѓу Сталиновиот СССР и Хитлеровиот Рајх од 23 август 1939 година и Договорот за пријателство и граница меѓу Советскиот Сојуз и Германија од 28 септември 1939 година. На 28 ноември 1939 година, СССР ги прекина дипломатските односи со Финска, а на 30 ноември, четирите армии на СССР со 540 илјади војници ја нападнаа соседната земја на фронтот од Балтичкото до Баренцовото Море. Воената инвазија на Црвената армија ја натера Лигата на народите да го признае Советскиот Сојуз како агресор и да го исклучи од своето членство. Војната заврши со губење на речиси една третина од нејзината територија од страна на Финска.
ФТВ: Русија го зголемува военото присуство на границата со Финска
Така, Медведев ја обвини Финска дека се подготвува за напад врз Русија, придонесувајќи за засилување на политичкиот, дипломатскиот и санкциониот притисок врз Руската Федерација, спречувајќи обиди за заобиколување на санкциите и испорака на стоки со двојна намена, вклучително и преку трети земји, и влијаејќи врз владите да донесат законски одлуки за трансфер на блокиран руски суверен и приватен имот во Украина. Медведев, во име на Кремљ, изјави дека конфликтот со Русија „може да доведе до пропаст на финската државност засекогаш“, обвинувајќи ја Финска за „русофобија“, наводни врски со нацистичка Германија и обиди во првата половина на 1940-тите да ги прошири своите граници на штета на територијата на модерна Русија. Всушност, Финска само се обидуваше да ги врати териториите окупирани од СССР во 1940 година. Медведев, исто така, тврдеше дека финските власти наводно се обидуваат да го уништат „историскиот и културниот идентитет“ на Русите и да извршат геноцид врз Словените. Можете да замислите на кое ниво се лагите кога земја со население од неколку милиони е обвинета за намера да уништи 130 милиони Руси. И покрај фактот дека од 2014 година, руската армија го уништува словенското население во Украина, а во Карелија, која Советскиот Сојуз ја одзеде од Финска, Словените никогаш не живееле, а на територијата на современа Русија, финоунгарските народи се автохтони и живееле од Псков, Новгород, до Москва, Смоленск, Твер, Суздал. Дури и сегашниот патријарх на Москва, Кирил (Гунѓаев), не е Словен, туку припаѓа на домородниот финоунгарски народ на Русија, Јержја. Словените мигрирале на територијата на современа Русија од територијата на современа Полска дури во средината на 8 век.
Затоа, заканите на Медведев се дел од пошироката информативна кампања на Кремљ против земјите од НАТО, што создава основа за потенцијална нова агресија. Впрочем, плановите на Путин се да ја обнови Руската империја, од која Финска беше дел до 1917 година.
*Олександар ЛЕВЧЕНКО e поранешен украински амбасадор во Хрватска и Босна и Херцеговина
