Skip to content
Скопје одамна ја живее цената на доцнењата: редуцирани линии, прекини поради гориво и бескрајни колони. Во таков амбиент, БРТ не е моден збор, туку план за враќање на предвидлив превоз. „Сметам дека тоа е единствено можно решение коешто ќе обезбеди брз, ефикасен и безбеден транспорт во Скопје за кратко време,“ вели Каја Шукова во нејзиното мега интервју за Рацин.мк.
Нејзиниот аргумент почнува од јадрото: централна брза линија што на неколку минути го носи градот низ исток–запад, а потоа мрежата се „влева“ во неа.
Шукова ја објаснува архитектурата без мистификација: две линии – првата од Ѓорче Петров преку Центар до Ново Лисиче/Аеродром (исток–запад), втората север–југ. За првата линија, вели, се поминати сите постапки, вклучително и оценката на влијание врз животната средина со економски и социјални аспекти, а финансиер е ЕБОР. „Имавме проект, тендерска документација и обезбедени пари. Четириесет милиони се за првата траса… во наредната година и пол до две првата линија може да биде готова,“ додава таа, оценувајќи дека најреално е крајот на 2027 или 2028.
Техничката слика е јасна и мерлива: траса од околу 12–13 километри, приближно 21 станица и 29–30 возила со такт од 3–4 минути. Сообраќај што на секојдневието му ја враќа предвидливоста, а во шпиц ја симнува нервозата до ниво што градот одамна не го видел. „Таа ќе биде централна линија… останатите автобуси ќе доаѓаат до неа,“ објаснува Шукова, со напомена дека остатокот од флотата на ЈСП и приватниците мора да биде еколошки.
Контекстот на финансирањето не е спорен: Европската банка за обнова и развој одобри заем до 70 милиони евра – 40 милиони за првата (исток–запад) и 30 милиони за втората (север–југ), со строги правила пред секоја транша. Ова е дел од Зелената агенда на градот, со јасно наведени системи, билетирање и возен парк за брз автобуски коридор.\
Причината зошто БРТ денес не е на терен ја знаеме: тендерската постапка што ја наследи новата градска администрација во декември 2021 беше стопирана и проектот замрзна. Последователно, од 2022 до 2024 јавниот превоз минуваше низ кризи – штрајкови на приватните превозници, задолжен ЈСП и дури и прекин на возење поради недостиг на гориво. Сите овие епизоди ја потврдија тезата дека градот нема луксуз да одложува системско решение.
Во корист на БРТ зборуваат и документите што Скопје веќе ги има потпишано со меѓународните партнери: еколошки и социјални стандарди, планови за безбедност и комуникација со засегнатите заедници крај трасите и депото – обврски што треба да се претопат во дневни задачи, не во архивски папки.
Практичната логика на моделот изгледа вака: централната линија го носи „тежиштето“, а кон неа се приклучуваат останатите градски линии. Промената не е само во автобуската лента или во новите станици, туку во довербата – ако автобусот доаѓа на 3–4 минути, граѓанинот почнува да планира по јавен превоз, а не по личен автомобил. Широката корист ја знаеме од другите градови што тргнале по истиот пат: поголем проток, помал застој и почист воздух. За Скопје, тоа е враќање на елементарното – да стигнеш на време.
За крај, останува политиката на „понудена рака“. И тука Шукова е доследна на својата теза од интервјуто: не е важно кој е на чело на која општина – важно е јавниот превоз да тргне. Со БРТ како централна кичма и обновена, еколошка флота околу него, градот добива шанса да се извлече од спиралата на ад-хок мерки и да влезе во ритам што го заслужува.
