Во 1970-тите, Копенхаген почна да се бори против сообраќајот преку масовни протести на велосипедистите, принудувајќи ја општината да изгради широка мрежа од велосипедски ленти. Денеска е велосипедска престолнина на Европа.
„Да се фати зелен бран? Тоа е најдоброто чувство, особено кога брзаш“, вели актерот Самуел Траум, отклучувајќи го својот велосипед на раскрсница во Копенхаген преполна со патници на две тркала. „Спротивното, црвениот бран, е најлошото.“
За оние кои не живеат во Копенхаген, кој е пријателски настроен кон велосипедите, „зелениот бран“ за кој зборува Траум е систем воведен од градските власти пред 16 години: за да се поттикне возењето велосипед, неколку главни улици беа синхронизирани така што велосипедистот што се движи со околу 20 км/ч ќе фати зелено светло по целиот пат, објави Гардијан.
Сега, системот ќе се прошири на уште 15 рути откако во буџетот овој месец беа одобрени нови мерки за возење велосипед.
„Идејата е добра бидејќи семафорите обично се поставуваат за автомобили“, вели Ларс, 33-годишен аналитичар кој вози велосипед по Нореброгаде, каде што започна пилот-проектот. „Би сакал да го видам ова проширено.“
По Втората светска војна, Копенхаген, како и многу европски градови, стана град на автомобили. Но, во 1970-тите, градот почна да се бори против сообраќајот преку масовни протести на велосипедистите, кои ја принудија општината да изгради широка мрежа на велосипедски ленти. Според една студија од јуни, ако сите градови имаа толку многу велосипедски ленти, вкупните емисии на јаглерод од приватните автомобили би се намалиле за 6%.
Изградбата на велосипедски суперавтопати им олеснува на велосипедистите да стигнат до предградијата, но црвените светла го забавуваат сообраќајот во центарот – тука се надеваат дека ќе помогнат „зелените бранови“.
„Многу е важно да се има слобода да се вози со добро темпо“, вели Лине Барфод, градоначалничката за технологија и животна средина, која вози Нореброгаде секој ден на пат кон градското собрание. „Чувствувате како градот да ве поддржува во возењето велосипед.“
Проширувањето на системот наиде на мал политички отпор, а жителите кои го пробаа зборуваат со ентузијазам. Барфод забележува: „Војната меѓу автомобилите и велосипедите е повеќе за паркинг места отколку за брзина“.
Сепак, за време на шпицот, велосипедистите се соочуваат со преполни велосипедски ленти што им отежнуваат да го фатат континуираниот зелен бран. „Понекогаш е толку преполно што не можете да стигнете до следното светло на време“, вели 65-годишната Пија, која патува до градот со воз и велосипед дома.
Копенхаген се натпреварува со Амстердам за титулата европска престолнина на велосипедизмот, но Париз и Лондон брзо го достигнуваат. Градот неодамна доби ниски оценки за безбедност на децата поради малиот дел од улиците со ограничување на брзината од 30 км/ч, но се додаваат уште повеќе.
Новиот пакет за велосипедизам одобрен од 602 милиони дански круни (околу 80 милиони евра) ќе ги подобри „зелените бранови“, ќе го зголеми протокот на велосипедисти и ќе го изгради најдолгиот мост за велосипеди во земјата. Градот инсталираше 19 „барометри за велосипеди“ за да ги следи брзините на велосипедистите и ќе ги прилагодува зелените бранови според интензитетот на сообраќајот.
Експертот за транспорт Гернот Зиг од Универзитетот во Минстер објаснува дека ваквите системи го подобруваат протокот на велосипедисти, но сè уште не се широко распространети бидејќи велосипедистите патуваат со различни брзини. Во некои холандски градови, семафорите ги препознаваат велосипедистите и им даваат предност кога семафорот е зелен.
„Велосипедските автопатишта што не се пресекуваат со автомобили се најдобри“, вели Зиг. „Подобро е ако велосипедските патеки не се пресекуваат со улици.“
Намалувањето на автомобилите и активната мобилност се ефикасен начин за спасување животи и заштита на планетата. Во ЕУ, околу 20.000 луѓе умираат на патиштата секоја година, а безбедноста е загрозена и од зголемувањето на големите автомобили.