Skip to content
„Politico“ објави преглед на најпознатите географски гафови на политичари, потсетувајќи дека погрешно изговорени или измислени топоними често добиваат политичка тежина. Еден од случаите што остана во колективното паметење е „Сан Ескобар“ – непостоечка држава што полскиот шеф на дипломатијата Витолд Вашчиковски ја „спомена“ во јануари 2017 година во контекст на лобирањето за местото на Полска во Советот за безбедност на ОН: „Имавме можност за речиси 20 средби со различни министри… на пример со земји како Сан Ескобар или Белизе,“ изјави тогаш Вашчиковски пред полските новинари; подоцна владината портпаролка објасни дека станало збор за лапсус и дека навистина мислел на Сан Кристобал и Невис (Сент Китс и Невис). Случката предизвика лавина реакција; сатирични профили за „Републиката Сан Ескобар“ објавуваа поддршки за полското кандидатство, а меѓународните медиуми го документираа феноменот како пример за тоа колку брзо интернет-мемите ја надминуваат поправката на грешката.
Во септември 2017 година, на ручек со африкански лидери во Њујорк, тогашниот претседател на САД, Доналд Трамп, зборувајќи за потенцијалот на континентот, двапати ја спомна „Намбија“. „Здравствениот систем на Намбија станува сè посамостоен,“ рече Трамп во дел од говорот, по што Белата куќа во објавената верзија наведе „Намибија“. Дел од медиумите забележаа дека салата реагирала со нелагодна тишина, а на социјалните мрежи изобилуваа реакции за „измислената“ држава.
Честото мешање на Словенија и Словачка е уште една епизода што редовно им се случува на политичари, медиуми и организатори на протокол. Иако постојат бројни урбани легенди за конкретни лапсуси, проблемот е толку присутен што словенечки и словачки дипломати повремено организираа заеднички јавни настапи со порака „ние не сме истата земја“, појаснувајќи ги разликите во историјата, јазикот и симболите. Архивите од мандатот на Џорџ В. Буш сведочат за повеќекратни говори во кои одделно им се заблагодарува „на народот на Словачка“ или „на народот на Словенија“ во нивните соодветни престолнини; токму тие формули редовно беа користени и кога протоколот внимаваше да не остави простор за замена на имињата. И покрај тоа, амбасади и денес сведочат дека пошта, покани и дури нотни записи на химни знаат да стигнат на „погрешна адреса“, што ја храни перцепцијата за трајната збунетост кај дел од јавноста.
Во поновата мем-култура, географијата често се претвора во алатка за подбив. Во критички осврти, рецентни настапи на лидери кои ги мешаат Балканот со Кавказ или Албанија со Ерменија се прераскажуваат со точни цитати и времиња, а новинарите забележуваат дека реакциите на социјалните мрежи се движат од „безазлена шега“ до обвинувања за некомпетентност. Откако прават вирални кругови, клиповите продолжуваат да циркулираат и кога говорите се официјално исправени, што за протоколите значи дека „брзата корекција“ може да ја намали, но не и да ја избрише штетата. Примерите како „Сан Ескобар“ или „Намбија“ покажуваат дека еден погрешно изговорен термин на врвно ниво предизвикува „ефект на снежна топка“, па јавните канцеларии со построги процедури сè почесто инсистираат на фонетски белешки, преглед на топоними пред секој настап и репетиции со лингвистички водичи.
Едноставните методи за превенција – карта на регионот во бриф-папката, фонетски запис на тешки имиња и проверка на преводите – се покажале поефикасни од доцнежни деманти. Во редовите на дипломатите е вообичаено веднаш да се изговара точниот термин по направен лапсус, со јасно „извинете, мислев на…“, токму за да не се остави простор за дополнително политичко толкување. Од друга страна, медиумските редакции низ годините документирале и сопствени „географски гафови“ – погрешни графики, мапи со заменети контури на држави – што потврдува дека ова не е исклучиво „политички“ проблем, туку прашање на ригорозна подготовка во сè покомплексна информациска средина.
Самиот преглед на „Politico“ е потсетник дека географските гафови немаат единечна причина: темпото на јавните настани, јазичните бариери, сличноста на имиња и настапите „на нога“ создаваат услови за грешки кои потоа живеат сопствен медиумски живот. Случките како изјавата на Вашчиковски за „Сан Ескобар“ или реченицата „Nambia’s health system is increasingly self-sufficient“ на Трамп остануваат записани со точни датуми и цитати во архивите на меѓународните медиуми, а нивното повторно појавување во јавниот дискурс најчесто произлегува од нови контексти во кои географијата повторно станува политика.