Палестинци по враќањето во појасот Газа: „Сè е уништено“

Жители на појасот Газа кои се враќаат во своите населби по најновите примирија опишуваат сцени на опустошување: урнати домови, разурната улична мрежа, прекинати водовод и струја и минимален пристап до храна и медицинска помош. Дел од нив велат дека „не останало ништо за спасување“ и дека враќањето повеќе личи на обид да се најдат документи, семејни предмети или да се провери дали има преживеани соседи, отколку на реално продолжување на животот.

Според локални извештаи, целосно се уништени делови од станбени блокови и пазари, а училиштата и болниците што претходно служеле како привремени засолништа се забележуваат со сериозни оштетувања. Хуманитарните организации предупредуваат на зголемен ризик од заразни болести поради оштетени канализациски линии и недостиг на чиста вода. Дополнителен проблем претставуваат неексплодирани остатоци од муниција во урнатините, што го отежнува расчистувањето и безбедното движење низ населбите.

Сведоштва од теренот ја опишуваат и „невидливата“ штета: семејства разделени меѓу различни кампови или градови, изгубени лични документи, нарушени работни места и мали бизниси без кои опоравувањето е практично невозможно. Психолошката траума – особено кај деца – се споменува како една од најтешките последици, со постојани ноќни кошмари и страв од повторни напади.

Енергетската инфраструктура во многу делови останува нефункционална: агрегати и соларни панели се користат како привремени решенија, но тие не можат да ги покријат основните потреби на целите квартови. Водоводните мрежи се привремено закрпени, со ограничени часови на снабдување и предупредувања дека водата не е безбедна за пиење без дополнителна обработка. Во такви услови, жителите импровизираат со цистерни, бунари и донаторски канистри.

Локалните медицински тимови, со поддршка на меѓународни организации, работат во мобилни пунктови и привремени клиники – главно за тријажа и базични интервенции. Сериозните случаи се транспортираат кон малкуте болници што делумно функционираат, но тие се преоптоварени и зависат од непредвидливи коридори за снабдување со лекови, гориво и материјали.

Иако враќањето дома носи надеж дека најлошото е зад нив, повеќето соговорници гледаат на периодот што следи како на долга, скапа и непредвидлива обнова. Урбанистичкото расчистување, процените на статиката на објектите и повторната изградба ќе бараат логистика, ресурси и координација какви што во моментов нема – особено додека безбедносната состојба останува нестабилна, а хуманитарните коридори повремено се затвораат или ограничуваат.

Собраните сведоштва сведочат за едно: дури и кога оружјето замолчува, животот не се „враќа“ со притискање на прекинувач. Патот од урнатините до нормалноста ќе биде долг, со први чекори што денес личат на мали чуда – да се најде неисправена славина, да проработи сијалица, да стигне леб до улица каде што, до вчера, имало само прав и чад.