Skip to content
Палеонтолози во Бразил пронајдоа фосил од предатор кој, според описите, изгледал како ѕвер од мочуриште. Се работи за заби – поточно десниот долен очњак – долг 5,73 сантиметри, од огромен месојаден цицач од изумрената група спарасодонти, пронајден во басенот Таубатее, во југоисточниот дел на сојузната држава Сао Пауло. Фосилот е стар меѓу 29 и 21 милион години, од олигоценската епоха (т.н. Deseadan старост), и му припаѓа на уште неименуван претставник на семејството Proborhyaenidae – грабливи метатерии (торбарски роднини) кои доминирале како врвни копнени предатори во Јужна Америка во текот на кенозоикот. Ова е прв ваков наод од доцниот олигоцен во оваа геолошка формација и го зголемува бројот на крупни цицачи документирани таму.
Спарасодонтите биле месојади налик на големи предаторски цицачи, но не припаѓале на денешните плацентарни ѕверки како мачки или кучиња. Наместо тоа, тие биле метатерии – роднини на денешните торбари – кои еволуирале изолирано во Јужна Америка и ја презеле улогата на врвни ловци на континентот. Научниците потсетуваат дека токму тие биле главните копнени предатори во регионот милиони години пред да пристигнат модерните грабливци од север. Една од најпознатите линии од оваа група, Proborhyaenidae, вклучувала масивни форми со силни вилици и издолжени, сабјести очњаци, со изглед што ги потсетува истражувачите на подоцнежните сабјести цицачи како Thylacosmilus atrox, но без да бидат директно ист вид.
Фосилот доаѓа од долниот дел на формацијата Тремембе во басенот Таубатее. Овој басен, долг околу 150 километри и широк меѓу 10 и 20 километри, лежи меѓу планинските масиви Сера до Мар и Сера да Мантикира во југоисточен Бразил. Формацијата Тремембе е единствената доцно-олигоценска фосилна единица во Бразил која сочувува остатоци од цицачи, со богата автохтона фауна, што ја прави еден од клучните прозорци во доцниот палеоген на јужноамериканскиот тропски појас. Новиот очњак не само што додава уште еден голем месојад во таа слика, туку и укажува дека тогашните екосистеми не биле сиромашни мочуришта со неколку влекачи и риби, туку сложени заедници со крупни копнени предатори на врвот на ланецот на исхрана.
Олигоценот, периодот во кој живеел овој предатор, бил време на глобално заладување по доцниот еоцен. Ладењето донело длабоки промени во Јужна Америка: некои групи цицачи изумреле, други се појавиле и брзо се диверзифицирале. Истражувачкиот тим објаснува дека токму овие климатски промени ја преформатирале фауната – дел од старите линии исчезнале, а нови месојадни метатерии се појавиле и ја презеле екосистемската улога на доминантни ловци. Тоа што во Тремембе се појавува толку голем проборјаенид (член на Proborhyaenidae) значи дека и во тропски, мочурлив, езерски амбиент имало масивни грабливи цицачи, способни да ловат други ‘рбетници и да го контролираат екосистемот. Овој предатор, кого научниците неформално го нарекуваат „чудовиштето од мочуриштата“, бил дел од тој свет.
Авторите на проучувањето велат дека наодот е важен не само затоа што потврдува присуство на голем врвен предатор, туку и затоа што е материјал кој овозможува понатамошно датирање и реконструкција на околината во крајот на палеогенот во интертропска Јужна Америка. Фактот дека овој вид сè уште нема име покажува колку е недоистражена оваа фауна. Секој нов фосил, дури и „само“ еден очњак, отвора можност да се препознаат нови гранки во еволуцијата на јужноамериканските месојадни метатерии – гранки што исчезнале пред милиони години, пред да се појават модерните предатори што денес ги знаеме.
