Skip to content
Штрајковите со глад ретко доведувале до посакуваните резултати – како во светот, така и во Србија. Историјата сведочи за многумина кои ја платиле највисоката цена во борбата за правда. Некои, пак, опстојувале неверојатно долго. Денес, пред Собранието на Србија, штрајкуваат Дијана Хрка и Миломир Јаќимовиќ – обични граѓани кои бараат правда.
Најтрагичните штрајкови во светот
Најфаталните последици од штрајковите со глад се забележани во Ирска во 1980-тите. Боби Сендс, водач на ИРА, почина по 66 дена штрајк во затворот близу Белфаст, барајќи да му се признае политички статус. Вкупно десет припадници на ИРА штрајкуваа – сите починаа. Протестот заврши на 3 октомври 1981 година.
Украинскиот режисер Олег Сенцов штрајкуваше 145 дена во руски затвор, барајќи ослободување на украински политички затвореници. Штрајкот го прекина во октомври 2018 година, а беше ослободен во размена на затвореници во септември 2019 година. Со глад протестираше и украинската пилотка Наѓа Савченко, која двапати штрајкуваше – еден од штрајковите траеше 83 дена.
Еден од најпознатите штрајкачи со глад во историјата е Махатма Ганди, кој 17 пати штрајкуваше за време на борбата за независност на Индија. Најдолгиот штрајк траеше 21 ден.
Но најдолгиот познат штрајк со глад е оној на Иром Шармила од Индија, која штрајкуваше неверојатни 16 години, протестирајќи против закон што ѝ давал широки овластувања на армијата. Повеќе од една деценија властите ја одржуваа во живот преку инфузија. Штрајкот го прекина во август 2016 година, вкусувајќи малку мед.
Штрајкови со глад во Југославија: Пијаде, Тито…
Во Кралството Југославија, комунистите често го користеле штрајкот со глад како форма на отпор. Првиот поголем штрајк бил во Сремска Митровица во пролетта 1927 година, предводен од Moша Пијаде, кој барал регулирање на статусот на политичките затвореници.
Истата година, во затворот во Огулин, штрајкувал и идниот претседател на Југославија – Јосип Броз Тито. Незадоволен од текот на истрагата во која бил обвинет за читање забранета литература, Тито штрајкувал пет дена, по што процесот бил забрзан, а тој пуштен да се брани од слобода.
Србија по распадот на Југославија: политички штрајкови
Историјата на политичките штрајкови со глад во Србија е долга. Еден од најзначајните е штрајкот на Вук Драшковиќ во 1993 година, во протест против режимот на Слободан Милошевиќ.
Во април 2011 година, Томислав Николиќ започна штрајк со глад и жед барајќи распишување вонредни избори. Штрајкот го прекина по молба на тогашниот патријарх Иринеј. Иако барањето не му беше исполнето, една година подоцна тој стана претседател, победувајќи го Борис Тадиќ.
Во 2020 година, епидемијата на коронавирусот ја придружуваше и „епидемија“ на штрајкови со глад пред Народното собрание. Пратениците Стјандара Божиќ и Александар Мартиновиќ штрајкуваа ден и половина, а во протестите учествуваа и Милaдин Шеварлиќ и Бошко Обрадовиќ.
На 18 декември 2023 година, во зградата на Републичката изборна комисија, во штрајк со глад стапи и пратеничката Мариника Тепиќ, протестирајќи поради – како што тврдеше – изборна кражба. Штрајкуваше 14 дена.
Штрајкови по 2024 година
Поранешниот министер Горан Весиќ штрајкуваше со глад во ноември 2024 година, откако му беше одреден 30-дневен притвор поради истрага за уривање на надстрешница на железничката станица во Нови Сад.
Од 1 ноември, во притворска ќелија штрајкуваа и професорката Марија Васиќ и студентот Богдан Јовичиќ.
Денешните штрајкувачи
Сега пред Собранието, Дијана Хрка продолжува со својот штрајк со глад – без видлива можност дека барањата ќе ѝ бидат исполнети. Таа и Миломир Јаќимовиќ се последни во долгата и често трагична традиција на штрајкување со глад како последен крик по правда.
Извор: N1info.rs
