Староста ќе биде поинаква во ерата на роботите

Америка се соочува со криза во грижата за стари лица. Населението брзо старее, стапката на наталитет опаѓа, а работната сила за нега е исцрпена и сè повеќе се заканува со депортација. Помеѓу 2023 и 2024 година, бројот на возрасни над 65 години порасна за 3,1 процент, додека бројот на деца под 18 години се намали. Во речиси половина од окрузите во Соединетите Американски Држави има повеќе постари лица отколку деца. Половина од Американците над 65 години немаат заштеди за идна грижа.

За повеќето семејства, ангажирањето старател за постара личност е претерано скапо – над 75.000 долари годишно за домашен здравствен помошник и над 100.000 долари за дом за стари лица. Речиси една третина од Американците над 65 години живеат сами. Верувам дека роботите ќе ја преземат грижата за многу од нив.

Идеално, роботот би бил еднократен трошок, кој бара минимално одржување и примање ажурирања преку cloud технологијата. Ограничен број пријатели и роднини тешко можат да обезбедат неплатена привремена грижа за стари лица. Спротивно на тоа, роботот може да работи 24/7. Но, роботските помагачи покренуваат етички прашања, пишува во анализата на Волстрит Џорнал.

Грижата за стари лица предводена од робот може дополнително да ги изолира пензионерите на кои би им било подобро во заедници како што се установите за помош при живеење. Иако социјалната изолација е вистински проблем, роботите не мора нужно да водат до осаменост. Доверливите роботски придружници би можеле да ги придружуваат старите лица надвор, без разлика дали на прошетки или на социјални настани. Тие би можеле да ја подобрат, а не да ја намалат, социјализацијата.

Новиот робот изгледа толку реално што некои мислат дека во костумот се крие вистинска личност (ВИДЕО)

И додека вистинскиот човечки контакт е подобар, тој има свои недостатоци. Човечките старатели можат да го изгубат трпението, но роботите веројатно нема да имаат таков проблем. Во неодамнешна студија, набљудувачите откриле дека одговорите генерирани од вештачката интелигенција биле поемпатични, поутешни и посочувствителни од оние на луѓето. Робот со гласовна технологија управувана од вештачка интелигенција би можел да ги разбере емоциите и намерите, да дава прецизни упатства и да реагира во реално време.

Но, каде води сето ова? Роботите би можеле да ги загрозат нормалните човечки интеракции и да го замаглат нашето чувство за тоа што значи да се биде човек. Тие би можеле да ги преземат улогите на медицински сестри и помошници, а во некои случаи, да ја обезбедат емоционалната поддршка што некогаш доаѓала од семејството и пријателите. Ова носи реален ризик од поткопување на дел од нашата човечност.

Роботите може да изгледаат како нечовечки привремени решенија за грижа за стари лица, но откако технологијата ќе се докаже, таа ќе понуди вистински решенија за кризите во достапноста, сигурноста и квалитетот на грижата. Нивните предности во однос на човечките старатели – кои се скапи и се дефицитарни – ќе бидат реални и значајни.

Ова може да звучи како научна фантастика, но јас не мислам така. Новите роботи на Амазон имаат исклучително деликатно чувство за допир и можат да фаќаат предмети со токму вистинската количина на сила. Хуманоидните роботи на Тесла сега можат да извршуваат над 1.500 задачи, а нивните раце можат да извршуваат 60 од 100-те различни движења на човечка рака. Елон Маск предвидува дека тие ќе бидат достапни до 2026 година, иако претходно грешел и неодамна ги загубил водечките експерти за роботика. Но, ако роботите сега можат да виткаат алишта, да служат храна, да чистат, да работат со компјутери, да зборуваат, да одат и да танцуваат, сосема е можно наскоро да им помагаат на старите лица да станат од кревет и да ги бањаат. Според една проценка, таков хуманоиден робот би можел да чини околу 20.000 долари – многу помалку од дом за стари лица.

Роботите-негуватели сè уште изгледаат премногу футуристички или несмасни за да бидат навистина корисни. Претходните обиди не успеаја. Следниот можеби ќе пропадне. Но, ние стигнуваме до таму.

Ова ќе им ги постави на луѓето вистинските избори. Раните Лудити – англиски ткајачи кои се спротивставуваа на моќните разбои и ги уништуваа во знак на протест – веруваа дека се борат за самиот свој опстанок. Роботите-негуватели можеби ќе предизвикаат слична преиспитување. Но, наместо да уништуваме роботи во знак на протест, треба да ги ставиме на нивното соодветно место.

Зборот „робот“ на Чапек доаѓа од чешкиот збор за „принудна работа“. Ова потекло ни дава насока: да создаваме роботи кои работат за нас и да ги програмираме да се однесуваат кон луѓето со сочувство. Тоа е наш избор како нивни креатори. Спротивно на тоа, ние луѓето не сме програмирани, туку слободни. Мора да избереме да бидеме љубезни и сочувствителни едни кон други. Воведувањето на роботи во грижата не ја отстранува оваа одговорност – ја прави поитна.