Skip to content
Американскиот претседател Доналд Трамп деновиве направи редок политички заокрет: од јавни напади дека „Епстајн досиејата“ се измислен „хоакс“, до потпис на закон кој ја обврзува неговата администрација да ги обелодени документите за случајот со Џефри Епстајн. Зад оваа промена на курсот стои притисок од Конгресот, но и од сопствената база, која сè повеќе верува дека владата крие информации за мрежата на сексуална експлоатација на малолетни девојчиња.
Според американски медиуми, Белата куќа тивко лобирала кај сенаторите да го „забават“ гласањето за законот, иако Трамп јавно тврдеше дека нема што да крие и ги охрабруваше конгресмените да гласаат за транспарентност. Обидот пропаднал кога Сенатот без измени го усвоил текстот кој претходно помина во Претставничкиот дом со речиси едногласна поддршка. Така се покажа и лимитот на влијанието на Трамп врз сопствената партија кога темата е Епстајн.
Законот – познат како „Epstein Files Transparency Act“ – го обврзува Министерството за правда во рок од 30 дена да ги достави до Конгресот сите некласифицирани, а „колку што е можно“ и дел од класифицираните документи за истрагите поврзани со Епстајн. Притоа, не смее да се крие информација само затоа што може да биде политички незгодна или да компромитира јавни личности.
Зад завесата, Белата куќа се обидувала да вметне амандмани – со аргумент дека треба да се заштитат жртвите и чувствителните податоци – и да го претстави секое одложување како „одговорен надзор“, а не како блокада. Но притисокот од јавноста и од дел од републиканците кои бараа целосно објавување на досиејата ја направи оваа стратегија неодржлива.
Проблемот за Трамп е што токму тој години наназад ги хранел теориите на заговор околу Епстајн, убедувајќи ги своите поддржувачи дека некој „од сенка“ нешто крие. Сега, кога дел од документите веќе покажаа дека неговото име се споменува во кореспонденција на Епстајн, дел од таа база го гледа како дел од проблемот, а не дел од решението.
Анкетите покажуваат дека мнозинство Американци веруваат оти федералната влада крие информации за смртта на Епстајн и за луѓето вмешани во неговите злосторства – и значаен дел од републиканците ја делат таа перцепција. Истата анкета покажува и пад на одобрувањето за начинот на кој Трамп ја води оваа тема, дури и меѓу сопствените гласачи.
Ретко е Конгресот – и особено републиканците – толку јасно да му свртат грб на актуелен претседател од сопствените редови. Фактот што законот помина со 427 гласа „за“ и само еден „против“ во Претставничкиот дом, а потоа едногласно во Сенатот, покажува дека политичката цена за блокада на досиејата станала повисока од ризикот од нивно објавување.
Со потписот на законот, Трамп се обидува да се позиционира на страната на транспарентноста и да ја сведе целата приказна на удар по политички противници – најавува дека документите ќе откријат „непријатни вистини“ за демократите. Но останува клучното прашање: дали јавноста ќе го види овој чекор како искрена желба за отворање на вистината, или како задоцнета операција за политичка штета-контрола, по месеци обиди да се успори истата таа транспарентност.
