Skip to content
Украинскиот претседател Володимир Зеленски им се обрати на граѓаните со драматична видео-порака, предупредувајќи дека земјата влегува во еден од „најтешките моменти во нашата историја“. Неговите зборови доаѓаат во момент кога Вашингтон силно го турка мировниот план од 28 точки на претседателот Доналд Трамп, кој од Киев бара сериозни отстапки во замена за мир и безбедносни гаранции.
„Сега доживуваме еден од најтешките моменти во нашата историја. Украина можеби ќе мора да направи исклучително тежок избор: или да го изгуби достоинството, или да ризикува да изгуби клучен партнер. Или тежок план од 28 точки, или исклучително сурова зима, најсуровата“, порача Зеленски, додавајќи дека притисокот врз Украина е „меѓу најтешките досега“ и дека САД „очекуваат одговор“.
Планот на Трамп, според првичните протечени детали, би значел Украина да прифати дополнително губење територии надвор од моменталната линија на фронтот, ограничување на големината на украинската армија и пакет од безбедносни гаранции кои не вклучуваат автоматска интервенција на сојузниците во случај на нов напад. За возврат, Вашингтон ветува крај на војната и долгорочна заштита, но под услов договорот да биде потпишан во исклучително краток рок.
Зеленски јавно призна дека изборот е суров: „Живот без слобода, достоинство и правда, и принудување да му веруваме на некој што веќе нè нападна двапати“ – наспроти ризикот од нова, уште потешка зима со ограничена поддршка ако Киев го одбие предлогот. Но во истото обраќање нагласи дека Украина нема да прифати мир по цена на самоукинување: ќе бара „конструктивни решенија“ со САД, ќе дава аргументи, ќе предлага алтернативи, но нема да му даде на непријателот причина да каже дека Украина не е подготвена за праведен мир.
Во оваа порака има и внатрешна адреса. „Ние, се разбира, сме направени од челик, но дури и најсилниот метал на крајот може да попушти“, предупреди Зеленски, повикувајќи на запирање на меѓусебните конфликти и „токсичните расправии“ во земјата. Според него, државата мора да дејствува како единствен ентитет, зашто следната недела ќе биде особено тешка – со силен политички, медиумски и пропаганден притисок насочен кон тоа да ја подели и дестабилизира Украина одвнатре.
Во меѓувреме, европските лидери испраќаат поинаква рамнотежа на притисокот. Франција, Германија и Обединетото Кралство во координирани пораки потврдија дека поддржуваат мир, но не и на секоја цена, инсистирајќи преговарачката маса да не ја претвори Украина во потписник на сопственото разпарчување. Брисел, барем декларативно, останува на принципот „ништо за Украина без Украина“, додека Кремљ внимателно го следи времето – и на фронтот, и во дипломатските канали – надевајќи се дека стегањето на прстенот околу Киев ќе ја принуди украинската страна да попушти.
Токму тука драматичниот тон на Зеленски добива целосно значење. Тој не зборува само за војна, фронтови и зимски кампањи, туку за тесниот простор меѓу националното достоинство и геополитичката реалност во која судбината на Украина се крои во Вашингтон, Москва и европските престолнини. Кога вели „ова се најтешките моменти во нашата историја“, тоа е и предупредување дека одлуките во следните недели ќе го одредат не само исходот на војната, туку и обликот на украинската држава во децениите што доаѓаат.
