Skip to content
Фламанскиот министер-претседател Матијас Дипендаеле повторно предизвика контроверзии изјавувајќи дека ја поддржува идејата за спојување на трите земји од Бенелукс во единствена државна целина.
Во гостување на Radio 1, овој националистички политичар рече:
„Воопшто не сум против идејата Бенелукс да стане една држава.“
Неговиот став се надоврзува на коментарите на белгискиот премиер Барт де Вевер од септември. На конференцијата HJ Schoo во Холандија – која традиционално го означува почетокот на парламентарната година – Де Вевер повика на „интимен сојуз“ меѓу Белгија, Холандија и Луксембург.
Толку далеку отиде што распадот на некогашната Обединета Холандија во 16. век го нарече „најголемата катастрофа што некогаш нè погодила“.
Белгискиот премиер тогаш потсети и на член 350 од Договорот за функционирање на Европската Унија, кој им овозможува на земјите од Бенелукс да развиваат многу поширока соработка од останатите членки. Според него, можностите што ги нуди овој член се „толку големи и толку клучни“, што би можеле да станат вистински политички мото.
Геополитичка визија за иднината
Дипендаеле сака да го поддржи проектот на Де Вевер, поранешен претседател на Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA), но нуди аргументи насочени кон иднината.
„Го поддржувам ова гледиште, но со пристап насочен кон иднината“, вели тој. „Кога ќе ги погледнете актуелните геополитички превирања – ставот на САД кон слободната трговија, позицијата на Кина и заканата од Русија – станува јасно дека мора да ги преиспитаме нашите сојузи.“
Тој нагласува дека Фландрија и Холандија во многу области веќе се длабоко поврзани:
– во воениот сектор имаат тесна соработка;
– економски создаваат голема глобална додадена вредност, особено во иновациите.
Спомнува и можност за проширување на соработката во нуклеарниот и биотехнолошкиот сектор.
Но додава: „Тоа не се случува преку ноќ. Контекстот мора да созрее. Некои политичари мислат дека можеш да создадеш идеално општество од бел лист, но не функционира така.“
А што со Луксембург?
Фламанските идеалисти ретко објаснуваат што би се случило со Валонија, Брисел и Големото Војводство Луксембург во ваква шема. Но силно одекна изјавата на холандскиот пратеник Мартин Босма од крајната десница (PVV), кој на вечера со францускиот амбасадор наводно изјавил:
„Холандија сака Фландрија да ѝ се приклучи. Валонија може да ѝ припадне на Франција.“
Гостите, наводно, останале шокирани.
Економски џин на Европа
Економски, спојувањето на земјите од Бенелукс би создадло држава со околу 30 милиони жители и еден од највисоките БДП во ЕУ – веднаш зад Германија. Обединувањето на гигантските пристаништа Антверпен и Ротердам би претставувало колосална трговска моќ.
Но старата изрека вели: „Меѓу чашата и усните многу нешта може да се случат.“
Очигледно, идејата за држава Бенелукс во моментов е повеќе интелектуална вежба отколку реална политичка намера.
Нема „премија на големина“
Економистот Етиен де Калатаи ги посочува лимитите на ваквиот проект:
„Да, би имало заштеди – на пример во заеднички набавки на воена опрема. Би се избегнала штетна даночна конкуренција. Но погледнете ги земјите кои најдобро стојат во Европа – тоа не се големите држави како Франција или Италија. Нема предност на големината, особено во јавната администрација. Колку си поголем, толку си потром.“
Фламанскиот политиколог Карл Девос е исто така скептичен:
„Изненаден сум, бидејќи во Фландрија воопшто нема дискусија за ова. Не постои побарувачка, ниту од фламанското движење.“
Според него, изјавите на Де Вевер и Дипендаеле се повеќе лични размислувања отколку реални политички ставови. „Повеќето Фламанци не сакаат да бидат дел од Холандија.“
Де Вевер: од сепаратизам кон прагматизам?
Повторените изјави за Бенелукс го отвораат прашањето: останува ли Барт де Вевер фламански националист инспириран од идејата за „Голема Холандија“, или е пред сè премиер на сите Белгијци?
Политикологот Барт Маденс забележува трансформација:
„Се случи постепен премин од анти-системска во партија на моќ.“
Тој наведува примери: присуство на државни церемонии, јакнење на белгиската одбрана, па дури и легитимизација на монархијата преку лојалност кон кралот. „Така Де Вевер ги зацврстува темелите на белгиската држава,“ вели Маденс.
Иако Н-ВА на хартија е републиканска партија, денес, според Маденс, Де Вевер е „силниот човек на десниот центар, кој сè уште го задржува фламанскиот рефлекс“.
Идејата за држава Бенелукс каде повеќе од 20 милиони луѓе кои зборуваат холандски би доминирале, му дозволува да фантазира – но, очигледно, не многу повеќе од тоа.
