Skip to content
Иако последната рунда преговори меѓу САД и Украина беше оценета како позитивна, динамиката зад кулисите покажува сложена слика исполнета со контрадикции, паралелни канали и внатрешни тензија во американската администрација.
Американскиот претседател Доналд Трамп одби да го потврди најавениот состанок со украинскиот претседател Володимир Зеленски, наведувајќи дека планира „пакет-средба“ со него и со рускиот претседател Владимир Путин. Истовремено, неговиот специјален изасланик Стив Виткоф следната недела треба да отпатува за Москва на разговори со Путин, додека претставникот на Пентагон, Ден Дрискол, се упатува во Киев.
Според аналитичарите, тоа сугерира дека Трамп настојува да се дистанцира од мировниот договор што неговиот државен секретар Марко Рубио го договори со украинската делегација во Женева. Таму, украинските претставници успешно отстранија дел од најспорните точки од првичниот американски план – вклучително и намалување на украинските вооружени сили и повлекување од целиот Донбас.
Поделби во тимот на Трамп
Фактот што претседателот му дава поддршка на Виткоф, дури и по обелоденувањето на транскриптот во кој тој му „советува“ на Путиновиот клучен советник Јуриј Ушаков како да му го претстави планот на рускиот претседател, укажува дека Трамп има поголема доверба во својот изасланик отколку во Рубио.
Ова не значи дека Трамп директно го саботира Рубио, туку дека поделбите во Републиканската партија се продлабочуваат. Рубио се смета за „поукраински ориентиран“, додека Виткоф е често опишуван како човек што има „премногу мек“ пристап кон Русија.
Воени лица како главни преговарачи
Напнатоста се продлабочува и со улогата на Ден Дрискол, секретар на американската војска, кој наместо искусни дипломати е ставен во првите редови на мировните напори. Неговите директни, воено-технички процени – како неодамнешното предупредување до Киев за „неизбежен пораз“ – создаваат политички потреси во Украина, каде властите мораат да го презентираат договорот како победа.
Особено внимание привлече форматот на тајните разговори во Абу Даби, на кои учествуваа:
- Кирил Буданов – шеф на украинската воена разузнавачка служба
- Сергеј Наришкин – шеф на руската надворешна разузнавачка служба
- Игор Костјуков – прв човек на ГРУ
- Американската делегација предводена од Дрискол
Овој „воено-разузнавачки формат“ е дел од стратегијата на Вашингтон за брза деескалација, заобиколувајќи ги традиционалните дипломатски канали.
Клучните разлики се во воениот дел од договорот
Основните препреки во мировниот план се однесуваат токму на воените одредби – области кои најлесно се дискутираат зад затворени врати, без јавен притисок и ризик од протекување информации. Разузнавачите и воените експерти имаат најреален увид во состојбата на теренот, но нивното доминирање во процесот создава дипломатски судири и дополнителни недоразбирања.
Преговорите напредуваат, но хаосот останува
И покрај различните сигнали што доаѓаат од Белата куќа, Стејт департментот и Пентагон, постои одреден напредок – но документот што треба да го означи крајот на војната е сѐ уште „жив“, подложен на постојани корекции и политички влијанија.
Американскиот претседател настоява дека „остануваат само неколку точки на несогласување“, но последните случувања покажуваат дека американската преговарачка структура е поделена повеќе отколку што се претпоставуваше.
Како ќе влијае ова на следната фаза од преговорите – и како Киев и Москва ќе ги читаат овие спротивставени сигнали – останува едно од клучните прашања во обидите за ставање крај на војната.
