Трамповиот мировен план во ќорсокак: Киев и Москва подалеку од договор од кога било

Тензиите околу новиот американски мировен план за Украина растат додека администрацијата на Доналд Трамп засилено се обидува да отвори дипломатски канал со Москва. Сепак, анализите на бројни меѓународни експерти укажуваат дека шансите за брз напредок се минимални, пред сè поради фактот што позициите на Киев и Москва остануваат остро спротивставени.

Американскиот специјален пратеник Стив Виткоф оваа недела патува во Москва, каде треба да му го претстави на Владимир Путин ревидираниот мировен документ. Но, ставовите на Кремљ во пресрет на средбата не даваат оптимизам. Путин јавно изјави дека не гледа причина за отстапки и повторно го услови прекинот на огнот со повлекување на украинските сили од територии што Украина никогаш не ги признала како окупирани.

Од друга страна, Украина останува на своите „црвени линии“: нема ограничување на нејзината армија, нема признание на руската окупација и нема откажување од евроатлантските интеграции. Според експерти, токму овие точки го прават компромисот речиси недостижен.

Борбите на терен и натаму ја дефинираат преговарачката рамнотежа. Русија користи есенски услови и поголем број војници за постепено напредување во Донецк и Запорожје. Аналитичарите предупредуваат дека украинската армија се соочува со недостиг од луѓе и со намалени количини на странска помош, што ја прави зимата уште потешка.

И покрај тоа, експерти нагласуваат дека руските придобивки се ограничени и прескапо платени. Според процените на мониторинг-групи, Москва окупирала незначителен процент од украинска територија во последниве месеци, а напредувањето и понатаму се одвива бавно.

Прашањето што останува е што би можело реално да го натера Кремљ да ги смени своите позиции. Санкциите и ограничувањата врз руската економија имаат ефект, но не доволен за промена на стратегијата. Експертите посочуваат дека клучен фактор би бил значаен воен неуспех или губење поддршка од важни партнери, што засега не се забележува.

Аналитичарите предупредуваат дека без суштински притисок врз Москва, шансите за пробив се мали. Како што оценува Emily Harding од CSIS, „најсилната алтернатива на Русија во однос на секој преговарачки договор е продолжување на војната“. Кремљ верува дека со време може да ги постигне своите цели, па нема стимул за отстапки.

Во пресрет на средбата во Москва, очекувањата се ниски. Според Александра Филипенко, состанокот може да донесе само формални изјави и отворање нови комуникациски канали, но не и суштински договор. Таа предупредува дека иницијативата може да биде искористена и за пропагандни цели.

За сега, дипломатските напори се движат во круг. И Украина и Русија остануваат на цврсти позиции, а меѓународните посредници се соочуваат со реалност во која не постои доволно силен механизам за да ја промени динамиката на теренот.