Skip to content
Родителите на загинатите во пожарот во т.н. кабаре „Пулс“ во Кочани денеска го одржаа 34. по ред „Марш за ангелите“, повторно излегувајќи на улица со исто барање што со месеци одѕвонува пред институциите: целосно проширување на истрагата, утврдување индивидуална одговорност и јавно објаснување зошто одредени лица не се опфатени со постапката.
Маршот се движеше по веќе познатата рута – од „Паркот на револуцијата“ до зградата на судот и обвинителството во Кочани – со кратки застои на клучни точки каде родителите ги упатија пораките. Во еден момент, при застојот кај кружниот тек на улицата „Стево Теодосиевски“, сообраќајот беше накратко блокиран, а дел од возачите реагираа со свирежи, не знаејќи зошто е запрено движењето. Тој детал – секојдневна брзина на улица наспроти туѓа траума што трае со месеци – ја отслика тензијата што сè повеќе ја следи оваа постапка: семејствата бараат правда што ја чувствуваат како далечна, додека системот продолжува да функционира како да има време.
Во фокусот на денешните обраќања беше оставката на државниот јавен обвинител Љупчо Коцевски. Родителите ја оценија како „задоцнета“ и ја поврзаа со начинот на кој, според нив, се водела постапката веднаш по трагедијата. Тие јавно ја испратија пораката дека новиот државен обвинител, кој допрва треба да биде избран, мора да го преиспита предметот од самиот почеток, да утврди кој знаел, кој дозволил, кој премолчел и кој не постапил, и да обезбеди одговорност што нема да застане на „најлесните“ имиња.
Александар Наунов, татко на починато девојче, рече дека семејствата се гневни затоа што, како што тврди, постојат и други лица за кои и јавноста и родителите основано знаат дека сносат вина, но не се осомничени и не се предмет на видлива и транспарентна истрага. Неговата порака беше дека жртвите не се бројка и дека маршот е потсетник оти семејствата не се откажуваат од вистината.
Верица Трифунова, мајка на почината Моника Спасова, уште подиректно ја сврза оставката со чувството дека истрагата не ја допрела суштината. Таа рече дека Коцевски, според неа, немал храброст и волја самостојно да го отвори предметот од самиот ден на трагедијата, туку барал информации од МВР, додека постапките што следеле биле насочени кон лица кои и претходно биле предмет на сомнежи, а „вистинските носители на моќ и одговорност“ останале заштитени. Според неа, гонењето на „неколку ситни функционери“ создало привид на правда и служело за заташкување, наместо за директна институционална и индивидуална одговорност.
Пораката што ја испратија родителите до идниот државен обвинител има и политичка и правна тежина: тие не бараат само ново лице на врвот, туку нов пристап – ревизија на целата рамка на истрагата, со проширување кон оние што, според нив, биле надвор од досегот на обвинителството. Тоа, практично, значи судир со праксата во која „одговорност“ најчесто завршува таму каде што е најлесно да се докаже, а не таму каде што е најболно да се отвори.
Случајот паралелно влегува и во судска фаза што јавноста ја следи со зголемени очекувања. Во големата судница во Идризово во тек е судски процес против 35 физички и три правни лица, обвинети за трагедијата во Кочани во која загинаа 63 лица, а повеќе од 200 беа повредени. Судењето започна на 19 ноември и во моментов е во фаза на воведни зборови. Според досегашниот тек, обвинетите – меѓу кои сопственикот на објектот и блиски лица, поранешни инспектори од повеќе институции и поранешни министри – се изјасниле дека не чувствуваат вина, а одбраната ги поставила рамките на аргументите со кои ќе настапува. Следното рочиште е најавено за 25 декември, по што се очекува постапката да премине кон сослушување сведоци.
Во таа слика, оставката на државниот обвинител – дадена на 16 декември, непосредно пред Собранието да расправа за неговото разрешување – за родителите не е „политички настан“, туку уште еден доказ дека системот реагира кога мора, а не кога треба. Оттука и нивното инсистирање новиот државен обвинител да не продолжи по истата траекторија, туку да ја врати постапката на почетните прашања што, според нив, останале неодговорени: кој ја дозволил работата на објектот под такви услови, кој вршел надзор, кој потпишувал, кој гледал на страна – и кој, на крај, ќе ја понесе одговорноста што оди подалеку од формалните должности на хартија.