Унгарските 500 милиони евра се кинески, откриваат истражувачки новинари

Истражувачкиот портал Vsquare објави дека Унгарија посредувала за Кина, односно била како параван, во обезбедувањето на заем од 500 милиони евра на новата влада на Северна Македонија. Овој финансиски аранжман претставува половина од вкупната сума од 1 милијарда евра што Унгарија ја обезбеди од кинески конзорциум претходно оваа година, соопштува порталот.

Политичка позадина на договорот

Договорот беше постигнат веднаш по враќањето на ВМРО-ДПМНЕ на власт во мај, предводена од Христијан Мицкоски. Од страна на партијата ВМРО-ДПМНЕ беше истакнато дека заемот нема да дојде директно од Кина, туку од земја членка на ЕУ и НАТО, што предизвика неколку прашања околу вистинското потекло на средствата.

Според извештаите, Мицкоски вети дека по изборната победа на 8 мај ќе обезбеди 1 милијарда евра за економска стабилизација и развојни проекти во земјата. Заемот од 500 милиони евра претставува значителен дел од тој план, иако условите под кои е обезбеден заемот ја вклучуваат и политичката димензија на односите меѓу Унгарија, Кина и Северна Македонија.

Финансиската трансакција, која беше чувана во тајност, стана јавна во јули, кога Фајненшал Тајмс ја објави приказната врз основа на ажурираните податоци од унгарската Агенција за управување со државниот долг (ААК). Иако точните услови на заемот не беа објавени веднаш, според неодамнешните извештаи, унгарските власти се обидуваат да обезбедат транспарентност со своите кинески партнери за да ги објават целосните детали за јавноста.
Улогата на Унгарија и Кина

Унгарската влада посредуваше и обезбеди 1 милијарда евра од конзорциумот кинески банки, вклучувајќи ја и Експорт-импорт банката на Кина, како и унгарската филијала на Банката на Кина, што ја прави оваа трансакција најголем заем во должничкото портфолио на Унгарија. Ги надминува дури и 917 милиони американски долари предвидени за заедничкиот унгарско-кинески проект за продолжување и надградба на железничката линија Будимпешта-Белград. Од оваа сума, половина беше пренасочена кон Северна Македонија

Vsquare истакнува дека Унгарија првично планирала да добие уште поголем заем од кинеските банки во мај, за време на посетата на кинескиот претседател Си Џинпинг на Будимпешта. Оваа трансакција била дел од поширока стратегија за компензација на замрзнатите средства што Европската унија ги блокираше поради загриженост околу владеењето на правото, корупцијата и недостатокот на реформи во унгарското судство.

ЕУ блокади и влијанието на заемот

Европската унија го блокираше пристапот на Унгарија до 6,3 милијарди евра од фондовите за кохезија поради политичките проблеми во земјата. Дополнително, околу 2,5 милијарди евра од фондовите за реконструкција се замрзнати поради прашања поврзани со третманот на бегалците, дискриминацијата на ЛГБТ заедницата и ограничувањето на академската слобода во Унгарија.
И покрај овие економски предизвици, владата на Виктор Орбан успеа да обезбеди заем од кинеските банки, што предизвика реакција од страна на опозицијата и економските аналитичари, кои укажуваат на големите ризици со кои Унгарија се соочува поради овие долгови.

Политичката координација меѓу Орбан и ВМРО-ДПМНЕ

Сојузот меѓу Виктор Орбан и ВМРО-ДПМНЕ ја истакнува политичката координација помеѓу десничарските партии во Европа. Орбан, кој е познат по својата реторика против Брисел, често обезбедува поддршка за политичките сојузници кои делат слични вредности, вклучувајќи го и премиерот на Северна Македонија, Мицкоски.

Останува нејасно како заемот ќе влијае на политичките односи во регионот, особено во контекст на тензиите меѓу Северна Македонија и нејзините партнери од ЕУ.