Skip to content
Учеството на американскиот потпретседател Џеј Ди Венс на овогодинешната Минхенска безбедносна конференција привлече големо внимание и меѓународен фокус, особено од европските лидери.
Враќањето на американскиот претседател Доналд Трамп во Белата куќа ги натера лидерите на земјите од ЕУ доста нервозни, а чувството на неизвесност беше сосема опипливо на конференцијата. Затоа, сите очи беа вперени во Венс како ќе ја смири таа загриженост.
Ако ништо друго, говорот на Венс на Минхенската безбедносна конференција во петокот само ги влоши работите. Неговата остра критика на Европа вознемири многу учесници, а германскиот министер за одбрана Писториус ги нарече неговите забелешки „неприфатливи“. Неговите коментари за руско-украинската војна го поттикнаа украинскиот претседател Володимир Зеленски да сугерира дека „деценискиот однос меѓу Европа и Америка сега завршува“.
Во меѓувреме, кинескиот министер за надворешни работи, Ванг Ји, кој исто така зборуваше на Минхенската безбедносна конференција, употреби поприспособлив и помирувачки тон за да им се обрати на Европејците. Тој рече дека неговата земја ја гледа Европа како партнер, а не како ривал и понуди да игра „конструктивна улога“ во мировните преговори меѓу Украина и Русија, анализира денеска Дојче Веле (ДВ).
Ванг Ји му рече на германскиот канцелар Олаф Шолц дека Кина е подготвена да ја продлабочи „сеопфатната соработка“ со Германија како дел од позитивните билатерални напори за одржување на глобалниот мир и стабилност.
Можност за Кина
Додека САД под Трамп се повеќе гледаат навнатре, се повлекуваат од меѓународните форуми и договори и се закануваат со напуштање на НАТО, Кина се чини дека се повеќе се вклучува во глобалните работи.
Дали ова значи дека Пекинг би можел да го замени Вашингтон како глобален арбитер?
„Нема сомнеж дека како сила во подем, Кина сака да биде се’ што може“, изјави за ДВ Греам Алисон, професор по влада на Универзитетот Харвард и експерт за Кина, на маргините на Минхенската безбедносна конференција. „Ако САД се повлечат од трговските договори, земјите кои сакаат трговски договори со цел економски растат, на пример Кина, ќе го пополнат овој вакуум“, додаде тој.
Алисон подвлече дека ако Трамп продолжи да ги напушта меѓународните институции, „Кина ќе биде шампион. Кинескиот претседател Си Џинпинг забележа дека има многу можности таму, и ако САД си играат лошо, тоа му олеснува на Пекинг да биде успешен“.
Кина инвестираше многу во многу делови од светот, вклучително и Азија и Африка, што го зголеми своето влијание во овие региони во изминатите децении. Било да е Авганистан или Блискиот Исток, Кина го искористи своето влијание за да посредува во конфликтите таму.
Дали Европа и Кина можат да се зближат?
Јао Јанг, директор на Кинескиот центар за економски истражувања на Универзитетот во Пекинг, за ДВ изјави дека Европа треба да усвои независна политика кон Кина, доколку сака да воспостави поблиски врски.
„Ако САД [под Трамп] сакаат да им дадат поголем приоритет на своите внатрешни прашања, тогаш Европа треба да го стори истото“, рече Јао. „Тоа треба да го стори за својата одбрана, за својата безбедност и за нејзината надворешна политика. Има огромен простор за Кина и Европа да соработуваат“.
Но, блиските односи на Кина со Русија би можеле да бидат пречка во овој поглед. Пекинг неодамна го поздрави потегот на Трамп да допре до неговиот руски колега Владимир Путин за да стави крај на војната во Украина и рече дека е подготвен да ја одигра својата улога.
„Кина сака да се претстави како миротворец, дека не е за војни и дека сака да биде вклучена во завршувањето на војните“, според Алисон.
Јао смета дека ставањето крај на руската војна во Украина е во економски интерес на Кина. „Кина тргува и со Русија и со Украина. Така, Пекинг дефинитивно би сакал да се заложи за мир во тој регион“, подвлече тој.
Но, за Европа да и верува на Кина, би било клучно Кси да не поддржи договор што е спротивно на нејзините сопствени интереси.
Кинескиот министер за надворешни работи Ванг Ји се обиде да ги увери европските лидери во Минхен дека може да ѝ се верува и дека може да се постигне мир во Украина доколку сите засегнати страни учествуваат во преговорите.
