Skip to content
Ракетен фрлач испраќа облак од кафеава прашина во воздухот додека се движи низ полето кон линијата за гаѓање. Неколку моменти подоцна доаѓа одбројувањето на војникот, од пет до „Оган!“, пред да рикне ракета кон небото.
Експлозиите од ваквите воени вежби се толку постојани што локалните жители во блискиот мал град Мунстер веќе едвај забележуваат.
Германската војска, Бундесверот, неодамна доби сосема јасно за масовно зголемување на инвестициите, откако парламентот гласаше за ослободување на трошоците за одбрана од строгите правила за долгови, анализира Би-Би-Си.
Највисокиот генерал на земјата изјави за Би-Би-Си дека итно е потребно зголемување на безбедносната и воената готовност бидејќи верува дека руската агресија нема да запре во Украина.
„Ни се заканува Русија. Ни се заканува Путин. Мораме да направиме се што е потребно за да го спречиме тоа“, рече генералот Карстен Брејер. Тој предупредува дека НАТО треба да биде подготвен за можен напад за само четири години.
„Не се работи за тоа колку време ни треба, туку многу повеќе за тоа колку време Путин ни дава да бидеме подготвени“, отворено вели началникот на одбраната. „И колку побрзо бидеме подготвени, толку подобро.
Стожерот на новата доктрина
Целосната руска инвазија на Украина длабоко го промени размислувањето во Германија.
Со децении луѓето овде се воспитуваа на отфрлање на воената моќ, акутно свесни за минатогодишната улога на Германија како агресор во Европа.
„Почнавме две светски војни. И покрај тоа што поминаа 80 години од крајот на Втората светска војна, идејата дека Германците треба да останат надвор од конфликтот сè уште е многу во ДНК на многу луѓе“, објаснува Маркус Зинер од германскиот Маршалов фонд во Берлин.
Некои остануваат претпазливи за сѐ што може да се смета за милитаризам дури и сега, а вооружените сили се хронично недоволно финансирани.
„Има гласови кои предупредуваат: „Дали навистина сме на вистинскиот пат? Дали нашата перцепција за заканата е во право?“
Кога станува збор за Русија, Германија имаше специфичен пристап.
Додека земјите како Полска и балтичките земји предупредуваа да не се приближат премногу до Москва – и ги зголемија сопствените трошоци за одбраната – Берлин во времето на поранешната канцеларка Ангела Меркел веруваше во водење бизнис.
Германија замислуваше дека испорачува демократизација преку осмоза. Но, Русија ги зеде парите и сепак ја нападна Украина.
Така, во февруари 2022 година, „запрепастениот“ канцелар Олаф Шолц зајакнувањето на одбранбените капацитети на земјата ги прогласи национален приоритет.
Тоа е моментот кога тој вложи огромни 100 милијарди евра (108 милијарди долари; 83 милијарди фунти) за да ја зајакне војската на земјата и да ги држи под контрола „воинџиите како Путин“. Но, генералот Бројер вели дека тоа не било доволно.
Генералот Карстен Бројер смета дека Германија ќе треба да го зголеми бројот на војници
Спротивно на тоа, тој укажува на големите трошоци во Русија за оружје и опрема, за акции, како и за линијата на фронтот во Украина.
Тој, исто така, ја истакнува руската хибридна војна: од сајбер напади до саботажи, како и неидентификувани дронови над германските воени локации.
Додадете ја на тоа агресивната реторика на Владимир Путин што генералот Бројер ја гледа како „навистина опасна мешавина“.
„За разлика од западниот свет, Русија не размислува во тесни рамки. Не се работи за мирно време и војна, тоа е континуитет: да почнеме со хибрид, па да ескалираме, па назад. Ова е она што ме тера да мислам дека се соочуваме со вистинска закана“.
Тој тврди дека Германија мора да дејствува брзо.
„Премалку од сè“
Острата оценка на шефот на одбраната за моменталната состојба на неговите сили е во согласност со неодамнешниот извештај до парламентот. Бундесверот, заклучи, имал „премалку од сè“.
Авторот на извештајот, комесарката на вооружените сили Ева Хогл, откри огромен недостиг од муниција до војници, па сè до трошни касарни. Таа го процени буџетот само за реновирање на околу 67 милијарди евра (72 милијарди долари; 56 милијарди фунти).
Укинувањето на ограничувањето на долгот, дозволувајќи ѝ на војската да позајмува – теоретски, без ограничување – ќе и овозможи пристап до „стабилна линија“ на финансирање за да започне да го решава тоа, вели генералот Бројер.
Историскиот потег го направи очекуваниот наследник на Шолц, Фридрих Мерц, во брзање што подигна некои веѓи. Тој го поднесе предлогот до парламентот непосредно пред да биде распуштен по изборите во февруари.
Новиот парламент, со антимилитаристичка левица и екстремна десница што ја симпатизира Русија, можеби ќе беше понеповолно настроен.
Но, „пресвртот“ што Германија го започна во 2022 година доби нов замав оваа година.
Германците сега се повеќе се сомневаат кон претседателите и на Русија и на САД
Неодамнешната анкета на YouGov покажа дека 79 отсто од Германците сè уште го гледаат Владимир Путин како „многу“ или „прилично“ опасен за европскиот мир и безбедност.
Сега 74% го кажале истото за Доналд Трамп.
Истражувањето следеше по говорот во Минхен во кој неговиот потпретседател Џеј-Ди Венс се осврна на Европа и нејзините вредности.
„Тоа беше јасен сигнал дека нешто суштински се променило во Соединетите Држави“, вели Маркус Зинер.
„Не знаеме каде се движат САД, но го знаевме и верувањето дека можеме 100% да се потпреме на американската заштита кога станува збор за нашата безбедност – таа доверба сега исчезна“.
Оставајќи ја историјата зад себе
Во Берлин, традиционалната претпазливост на Германците за сите воени работи се чини дека брзо исчезнува.
Осумнаесетгодишната Шарлот Крефт вели дека нејзините сопствени пацифистички ставови се промениле.
„Навистина долго време мислевме дека единствениот начин да ги надоместиме злосторствата што ги направивме во Втората светска војна беше да се погрижиме тоа никогаш да не се повтори […] и мислевме дека треба да се демилитаризираме“, објаснува Шарлот.
„Но, сега сме во ситуација кога треба да се бориме за нашите вредности и демократија и слобода. Треба да се прилагодиме“.
„Има многу Германци кои сè уште се чувствуваат чудно за големите инвестиции во нашата војска“, се согласува Лудвиг Штајн. „Но, мислам дека имајќи ги предвид работите што се случија во изминатите неколку години, нема друга вистинска опција.
Шарлот и Лудвиг ја гледаат потребата да се зголемат трошоците за одбрана во Германија,
Софи, млада мајка, мисли дека инвестирањето во одбраната сега е „неопходно во светот во кој живееме“.
Но, на Германија и требаат војници, како и тенкови, а таа е многу малку заинтересирана нејзиниот син да биде ангажиран.
‘Дали сте подготвени за војна?’
Бундесверот има само еден постојан центар за привлекување нови, професионални војници, мал објект сместен меѓу аптека и продавница за чевли покрај станицата Фридрихштрасе во Берлин.
Со маскирани кукли во прозорецот и слогани има за цел да привлече мажи и жени да служат, но добива само по неколку заинтересирани секој ден.
Но, амбициите на генералот Бројер се далеку поголеми.
Тој ни рече на Германија и требаат дополнителни 100.000 војници за да се одбрани адекватно себеси и источното крило на НАТО – вкупно 460.000, вклучувајќи ги и резервите. Затоа, тој инсистира дека враќањето на воената служба е „апсолутно“ неопходно.
„Нема да ги добиете овие 100.000 без еден или друг модел на регрутација“, рече генералот.
„Не треба сега да одредуваме каков модел ги носи. За мене е важно само да ги внесеме војниците“.
Таа дебата само што започна.
Генералот Бројер јасно се позиционира на фронтот на напорите да го турне „пресвртот“ на Германија подалеку и побрзо.
Со неговиот лесен, привлечен начин, тој сака да ги посетува регионалните градски сали и да ја предизвикува публиката таму со прашање: „Дали сте подготвени за војна?
Еден ден една жена го обвини дека ја исплашил. „Реков: „Не те плашам јас, треба да се плашии од другиот!“, се сеќава на својот одговор.
Тој мислеше на Владимир Путин.
Двојниот аларм за „будење“ – на заканата од Русија и изолационистичките, неангажирани Соединетите Држави – сега гласно ѕвони за Германија, тврди генералот и тој смета дека тоа не може да се игнорира.
„Сега за секој од нас е разбирливо дека мора да се промениме“, рече генералот.
