Skip to content
Доналд Трамп потпиша голем број извршни наредби на првиот ден на неговото второ американското претседателство, ветувајќи брза акција за некои од главните прашања на неговата кампања.
Помеѓу директивите кои добија најголем публицитет се имиграционите мерки за спречување и отфрлање на некои политики за климатски услови.
Но, дури и претседателските овластувања имаат свои граници – и во некои случаи, тој се соочува со пречки пред неговите планови да станат реалност.
Би-Би-Си, со помош на експерти за овие прашања направи еден преглед за тоа дали се остварливи или не шест од извршните наредби на Трамп:
Прогласување на нарко-картелите за „странски терористички организации“ е – ПРЕДИЗИК
Што вели наредбата?
Наредбата тврди дека картелите „се вклучиле во кампања на насилство и терор“ низ целата хемисфера и ги преплавиле САД со криминал, што претставува ризик за националната безбедност за САД.
Дополнително, наредбата прецизира дека политиката на САД е „да се обезбеди целосна елиминација“ на овие групи во САД. На американските агенции им дава 14 дена да дадат препораки за тоа кои групи треба да се назначат и да бидат подготвени да го забрзаат отстранувањето на поединци од САД.
Кои се блокадите на патот на оваа нердба?
Означувањето на картел како терористичка група може да ја отвори вратата за гонење на американски државјани или дури и легитимни бизниси за кои се смета дека се некако поврзани со тие групи. Ознаката може да ги заостри односите со земјите, вклучително и Мексико, кое гласно повика да се почитува нејзиниот суверенитет.
Кое е потенцијалното влијание?
Како прво, назначувањето на овие групи како странски терористички организации на крајот може да се искористи за да се оправда воената акција против цели во Мексико или други земји во кои дејствуваат слични групи.
Назначувањето, исто така, би можело да ја види американската федерална влада да посвети повеќе ресурси и подобрени правни алатки за борба против картелите и другите банди и да ги следи нивните деловни и финансиски интереси од двете страни на границата.
Иако „материјалната поддршка“ на овие групи е кривично дело, останува нејасно што би можело да значи тоа. Теоретски, тоа би можело да значи дека дилерите и корисниците на дрога, вклучително и американските граѓани, би можеле да бидат обвинети за помагање на терористи – како што би можеле да бидат обвинети американските граѓани или бизниси на границата кои се изнудени да им платат.
Повлекување од Парискиот климатски договор – ОСТВАРЛИВО
Што вели наредбата?
Извршната наредба бара од американскиот амбасадор во ОН „веднаш“ да поднесе официјално писмено барање за повлекување од договорот од Париз.
Се вели дека договорот не ги одразува вредностите на земјата или нејзините економски и еколошки цели.
Кои се блокадите на патот на оваа наредба?
Секоја земја може да се повлече од глобалниот пакт за климата, но регулативите на ОН значат дека процесот на отстранување на една земја може да биде повлечен.
Трамп ја објави својата намера да се повлече за време на неговиот последен мандат во 2017 година, но тоа не беше формално финализирано до 2020 година. Можеме да очекуваме уште еден период на чекање овој период од најмалку една година.
Претседателот Џо Бајден му се врати на пактот набргу по преземањето на функцијата во 2021 година.
Кое е потенцијалното влијание?
САД се одговорни за околу 11% од глобалните емисии на стакленички гасови, што ги прави втор најголем загадувач зад Кина. Ова им штети на глобалните напори за ограничување на емисиите.
Нејзиното повлекување во минатото покрена прашања за доверба на лидерството за климата и прашања за тоа дали самиот договор бил ефективен.
Повлекувањето е во согласност со целта на Трамп да го зголеми домашното производство на нафта и гас, иако САД се веќе производител број еден во светот. Тоа е едно од неколкуте промени на Трамп за заштитата на животната средина што беа донесени од администрацијата на Бајден.
Укинување на државјанството според право на раѓање – ТЕШКО ДА СЕ ИСПОРАЧА
Што вели наредбата?
Оваа наредба има за цел да го прекине државјанството со право на раѓање за децата родени во САД од родители имигранти кои се илегално во земјата, како и оние родени од родители кои се во земјата на привремена основа.
Има извештаи дека администрацијата ќе ја спроведе наредбата со задржување на документи, како пасоши, на луѓе кои смета дека немаат право на државјанство.
Кои се блокадите на патот на оваа наредба?
Принципот на државјанство со право на раѓање е утврден во Уставот на САД. 14-тиот амандман вели дека „сите лица родени или натурализирани во САД“ се државјани на Соединетите држави.
Правните предизвици се веќе во тек – некој тврди дека наредбата е „неуставна и ги нарушува основните американски вредности“.
„На крајот за ова ќе одлучат судовите. Ова не е нешто за што [Трамп] може да одлучи сам“, изјави за Би-Би-Си Саикришна Пракаш, уставен експерт.
Кое е потенцијалното влијание?
Трамп се закани со масовни депортации, кои би можеле да ги вклучат и оние на кои им е одземено државјанството со право на раѓање доколку Трамп успее да ја спроведе оваа извршна акција.
Правните случаи на крајот би можеле да ги решава Врховниот суд на САД, што би можело да потрае долго време.
Повлекување од Светската здравствена организација (СЗО) – ОСТВАРЛИВО
Што вели наредбата?
Во наредбата се вели дека САД се повлекуваат „поради лошото постапување на организацијата со пандемијата „Ковид-19“.
Долгогодишната антипатија на Трамп кон СЗО е вкоренета во перцепцијата дека доминирала во однос на мекиот пристап кон Кина, за која Трамп е уверен дека е одговорна за ширењето на вирусот.
Во него се споменуваат и „неправедно големите финансискисредства“ што САД ги издвои за СЗО.
Кои се блокадите на патот на наредбата?
Ова е втор пат Трамп да нареди САД да се повлечат од СЗО. Тој го започна процесот, а Бајден подоцна ја смени одлуката по преземањето на функцијата.
Излегувањето на САД нема да стапи на сила најрано до 2026 година, но за заминувањето ќе биде потребно одобрение од Конгресот.
На хартија, републиканците имаат мнозинство во двата дома на Конгресот. Но, нивната нумеричка предност е мала и ќе бидат потребни само неколку републикански дезертери за потенцијално да го блокираат овој потег.
Кое е потенцијалното влијание?
„Катастрофално“ и „штетно“ се зборовите со кои ја опишуваат, оваа извршна наредба доколку сер исполни, некои светски експерти за јавно здравје.
Од 196-те земји-членки, САД се убедливо најголемиот финансиер, со речиси една петтина од вкупниот буџет на СЗО.
Можно е финансирањето да исчезне речиси преку ноќ и тоа би можело да има влијание врз способноста на СЗО да реагира на итни случаи.
Исто така, постои загриженост кај некои научници дека ова би ги оставило САД изолирани кога станува збор за пристап до програми како што се подготвеност за пандемија и секвенционирање на соеви на сезонски грип, што се користи за развој на годишни лекови против грип.
Тоа на крајот може да му наштети на здравјето на Американците и на националниот интерес на САД.
Некои тврдат дека повлекувањето на САД може да поттикне понатамошни реформи за тоа како работи СЗО, правејќи ја тело кое подобро им служи на потребите на јавното здравје на луѓето ширум светот.
Преименување на Мексиканскиот Залив – ОСТВАРЛИВО
Што вели наредбата?
Наредбата бара Мексиканскиот Залив „официјално да се преименува во Американскиот Залив“.
Трамп може да го смени името на Заливот на официјалните документи на американската влада.
Ова веќе се случи на некои документи – вклучително и ажурирање на времето од републиканскиот гувернер на Флорида Рон Де Сантис.
Кои се блокадите на патиштата?
Трамп не може да натера други земји или компании да го сменат името.
На пример, во моментов на Google Maps заливот е сè уште означен како Мексикански.
Кое е потенцијалното влијание?
Не постои официјален меѓународен договор за именување на поморските области – иако постои тело што се обидува да ги реши споровите доколку се покренат.
Така, Мексико може да покрене официјален спор, а сојузниците на САД и Мексико би можеле да бидат фатени во дипломатска расправија меѓу двете земји.
Како одговор на наредбата, мексиканската претседателка Клаудија Шејнбаум рече дека САД можат да го наречат „Американскиот залив“, но тоа нема да го промени именувањето како што го нарекуваат Мексико и остатокот од светот.
САД препознаваат два пола, машки и женски – ПРЕДИЗВИК
Што вели наредбата?
„Политиката на Соединетите Држави е да препознаваат два пола, машки и женски. Овие полови не се променливи и се втемелени во фундаментална и несоборлива реалност“, се вели, додавајќи дека федералната влада ќе го користи терминот пол, а не род.
Тимот на претседателот Трамп тврди дека барањата за упатување на трансродовите лица во владините установи и работни места со заменки што одговараат на нивниот родов идентитет го прекршуваат првиот амандман на Уставот на САД за слободата на говорот и религијата.
Државите како Канзас и Монтана веќе имаат донесено законодавство за да се вгради биолошката дефиниција на полот во закон.
Кои се блокадите на патот на извршната наредба?
Веројатно ќе има правни предизвици.
Кампањата за човекови права, која ги застапува ЛГБТК+ луѓето, изјави дека „ќе возврати против овие штетни одредби со се што имаме“.
Овие предизвици би можеле да стигнат до Врховниот суд на САД, кој, со своето конзервативно мнозинство, би можел да пресуди во корист на Трамп.
Кое е потенцијалното влијание?
Затворите и местата, како што се засолништата за мигранти и жртвите на силување, ќе бидат одделени по пол според плановите, за кои активистите велат дека ќе помогнат да се заштитат жените. Но, групите за правата на трансродовите велат дека транс жените може да бидат изложени на зголемен ризик од насилство.
Официјалните документи за идентификација, вклучувајќи ги пасошите и визите, ќе треба да наведат дали поединецот е „маж“ или женски. Граѓаните на САД повеќе нема да можат да избираат „Х“ како трета опција.
