Skip to content
Ирина Данилович исчезна додека се враќаше од работа во април 2022 година. Ќе поминаа две недели пред руските власти да признаат дека е во нивен притвор. Активистот за човекови права и медицинска сестра беше приведен на украинскиот полуостров Крим, окупиран од Русија, обвинет за нелегално поседување експлозив и осуден на седум години затвор. Во нејзиното судење, Данилович сведочеше дека била мачена за време на нејзиниот притвор.
Оттогаш таа е депортирана во познатата сурова женска казнена колонија во Зеленокумск, јужна Русија. Таа страда од постојани главоболки и нејзиното здравје продолжува да се влошува – сепак не смее да седи или да лежи во текот на денот, според групата за набљудување на човековите права Змина.
Украина отсекогаш ги нарекувала своите области под руска контрола „привремено окупирани територии“, инсистирајќи дека на крајот ќе ја врати контролата над нив. Но, таа надеж сега е уништена. Оваа недела, американскиот претседател Доналд Трамп посочи дека е „малку веројатно“ Украина да добие поголем дел од својата окупирана земја во мировните преговори што тој има намера да ги одржи со рускиот претседател Владимир Путин. Случајот на Данилович – и таа е само еден од илјадниците кои Киев вели дека се приведени во Русија – покажува што е на коцка за Украина, пишува во авојата анализа Си-Ен-Ен.
Коментарот на Трамп дојде откако тој имаше 90-минутен телефонски разговор со Путин во средата, и тоа предизвика паника низ целата земја, каде малкумина веруваат дека Путин ќе преговара со добра волја.
Јулија Каздобина, експерт за надворешна политика во тнк-тенкот „Украинска призма“, рече дека не верува дека рускиот лидер сака мир.
„Веќе имавме толку многу години преговори со руската страна“, рече таа. Русија има историја на кршење на договорите со Украина со децении наназад. Во 1994 година, Украина се согласи да се откаже од своето нуклеарно оружје во замена за гаранции од САД, Обединетото Кралство и Русија дека ќе го почитуваат суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина. Во 2015 година, откако незаконски го анектираше Крим и го предизвика конфликтот во источна Украина, Москва потпиша договор за прекин на огнот само за потоа постојано да го прекрши и потоа да изврши целосна инвазија на Украина седум години подоцна.
„Знаеме дека Русија е многу дволична и тие можат да играат убаво, но кога станува збор за правење отстапки и постигнување мир, тие никогаш не… прават никакви отстапки“, рече Каздобина за Си-Ен-Ен.
Поглед од Киев
Украинскиот претседател Володимир Зеленски одговори на повикот Трамп-Путин велејќи дека неговата земја нема да прифати мировен договор меѓу САД и Русија без учество на Киев.
„Како независна земја едноставно не можеме да прифатиме никакви договори без нас. И ова многу јасно им го артикулирам на нашите партнери. Нема да прифатиме никакви билатерални преговори за Украина без нас“, рече Зеленски, додавајќи дека фактот што Трамп прв разговарал со Путин е „не пријатен“.
И се чини дека Украинците се согласуваат со нивниот лидер. Зборувајќи за Си-Ен-Ен во Киев, студентот Назар Волошенко рече дека какви било разговори што би можеле да доведат до губење на понатамошна територија Украина би биле погубни за земјата.
„Можеби ќе останеме без моментално привремено окупираните територии, без делови од регионот Керсон, регионот Запорожје и долготрпеливиот Крим“, рече тој. „Мораме да го вратиме она што со право е наше“.
Руските сили моментално окупираат речиси 20% од територијата на Украина, од околу 7% што ги контролираше пред да ја започне својата неиспровоцирана инвазија од целосен обем пред речиси три години.
Според украинските власти, околу 6 милиони луѓе, вклучувајќи 1 милион деца, живеат под руска окупација, во она што Обединетите нации го опишаа како „мрачна ситуација со човековите права“.
Стравувања од повторување на историјата
Крим е под руска контрола откако Москва незаконски го анектираше во 2014 година. Оттогаш, Русија воведе брутален и репресивен режим, исфрлајќи секакви знаци на противење.
Максим Вишчик, адвокат во Global Rights Compliance, непрофитна организација која ги советува украинските власти за истрага и гонење на меѓународните злосторства, рече дека Москва го повторила истиот модел на другите окупирани територии.
„Кога Русија го окупираше полуостровот Крим, започна кампања за систематско таргетирање на заедниците или поединците што ги сметаше за оние кои станаа пречка во кампањата за русификација… со разорни ефекти врз општественото ткиво воопшто, но и врз заедниците, семејствата и поединците“, изјави тој за Си-Ен-Ен.
„И Крим беше еден вид нивна книга за игри. Политиките и шемите и тактиките (Русија) применети на Крим потоа беа применети и во другите окупирани територии. Значи, во суштина ги гледаме истите модели на сите окупирани територии, и од 2014 година и од 2022 година.
Набљудувачката мисија на ОН за човекови права во Украина постојано известуваше за безброј кршења на човековите права извршени од Русија во окупирана Украина – од незаконски притвори до сексуална злоупотреба до принудување на луѓето да прифатат руско државјанство и испраќање на нивните деца во руски училишта и програми за обука.
Русија постојано ги негираше обвинувањата за кршење на човековите права.
Опасен преседан
Финансискиот консултант Олександр Сохацки изјави за Си-Ен-Ен дека мисли дека каков било договор би бил неприфатлив доколку границите на Украина се сменат од она што беа пред војната поради човечката цена на повеќегодишните непотребни битки.
„Со оглед на тоа колку жртви веќе имаше оваа војна и да ја завршиме под туѓи услови… тогаш зошто овие (украинските војници) загинаа и зошто ги бранеа овие територии? рече тој.
Војниците кои се бореа на фронтот беа исто така скептични дека преговорите меѓу Трамп и Путин би можеле да дадат резултат кој би бил пријатен за многу Украинци.
Володимир Саблин, командант на баталјон во 66-та механизирана бригада, кој се бори во близина на Лиман на истокот од земјата, рече дека ако Русија заземе дел од територијата на Украина може да има опасни последици.
„Тоа ќе создаде преседан и ќе и покаже на Русија дека може да нападне која било земја, да ја заземе нејзината територија и да ја направи нивна неказнето во иднина“, рече тој, додавајќи дека Русија наскоро би можела да го насочи својот фокус на други помали земји во нејзина близина.
Путин во неколку наврати јасно ги кажа своите цели: тој сака да стекне контрола над целата територија на источните украински региони Доњецк и Луганск. Но, многумина во Украина се загрижени дека дури и ако првично се согласи на прекин на огнот, тој на крајот ќе поттикне понатамошни борби за да го постигне својот крај.
„Никој и ништо нема да го спречи Путин повторно да не нападне и да окупира друг регион или уште неколку. Ако Европа и Америка не ни помогнат, тогаш воспоставувањето мир сега најверојатно ќе доведе до војна за неколку години“, рече Саблин.
