Тврдејќи дека унгарското малцинство во Украина било дискриминирано, Будимпешта го блокираше пакетот од 6,9 милијарди евра воена помош
Унгарија блокираше 6,9 милијарди евра за воена помош за Украина и ЕУ бара начини да ги надмине пречките, изјави високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Жозеп Борел.
Парите се според т.н Европски мировен механизам (ЕПФ) преку кој ЕУ им плаќа на земјите-членки кои испраќаат оружје и муниција во Киев.
Причината што ја изнесе Унгарија е дека унгарските компании се соочуваат со тешкотии во Украина и дека унгарското малцинство таму е дискриминирано.
„Секоја земја има право да ги штити своите интереси, но мора да ги земе предвид и последиците од одлуките што ги носи“, рече Борел во врска со унгарското вето.
„Морам да се смирам [кога] зборувам за ова прашање, бидејќи сега станува навистина смешно“, рече висок дипломат на ЕУ за ќор-сокакот со Унгарија, говорејќи пред состанокот на министрите за надворешни работи на ЕУ во понеделникот. „Она што се случува е навредливо“.
Тоа е дел од растечката листа на проблеми поврзани со одбивањето на Унгарија да ѝ помогне на Украина.
Будимпешта, најпроруската членка на ЕУ, речиси една година го блокира делумниот надоместок за оружјето испратено во Украина. Заостатокот сега е 9 милијарди евра, во однос на 8,3 милијарди евра во март, изјави висок функционер на ЕУ за новинарите минатата недела.
Пред неколку недели имаше политички договор за да се овозможи создавање на Фондот за помош на Украина од 5 милијарди евра во рамките на ЕПФ, но во последните денови Унгарија повторно бара причини да го убие целиот пакет.
Будимпешта, исто така, го отежнува договорот за користење на профитот генериран од милијардите замрзнати руски средства за купување оружје за Украина.
Фрустрацијата зовре минатата недела кога амбасадорите на ЕУ не успеаја да постигнат договор за пакетот помош на состанокот во средата. Тие требаше повторно да разговараат за тоа во петок, но не се потрудија. Тоа значеше дека министрите во понеделникот немаа нова иницијатива за Украина.
Досега Унгарија изјави дека ги блокира исплатите на ЕПФ бидејќи една од нејзините банки, ОТП, била на неофицијална украинска листа на воени спонзори. Но, „тој список исчезна“, рече втор претставник на ЕУ.
Сега Будимпешта ги поместува стативите.
Унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто во понеделникот им кажа на своите колеги министри дека Украина ги дискриминира унгарските компании и дека Будимпешта не може да ја плати цената на војната, според тројца дипломати информирани за дискусијата.
Германската министерка за надворешни работи Аналена Баербок, која често се судира со Сијарто, рече дека цела ЕУ плаќа цена за поддршката на Украина, наведувајќи го примерот со енергијата.
Откажувањето на купувањето на руски природен гас ја чини Германија милијарди, додека Унгарија е една од ретките земји од ЕУ што продолжува да купува гас од руски гасовод.
Тоа не се единствените сомнителни приговори што Унгарија ги искажа. По состанокот, Сијарто предупреди на „луда“ идеја за наметнување на задолжителен воен рок низ Европа за да се зајакне намалената воена работна сила на Украина, велејќи дека Унгарија не сака да биде дел од таква шема. „Тргнете ги рацете од унгарската младина“, рече тој.
Нема таков план од страна на ЕУ или од која било земја членка.
Министрите од Балтикот, како и највисокиот дипломат на ЕУ, Жозеп Борел, побараа од Сијарто повеќе детали за наводната дискриминација со која се соочија унгарските компании, а исто така ја критикуваа и Будимпешта.
Некои дипломати се загрижени дека унгарската блокада може да се прошири на самитот на лидерите на ЕУ следниот месец, загрижувајќи се дека Будимпешта ја користи својата моќ за клучната помош за Украина со надеж дека ќе ги деблокира милијардите од фондовите на ЕУ замрзнати поради грижите за владеењето на правото.
Трпението почнува да се намалува – но другите земји можат малку да направат бидејќи одлуките за ЕПФ се со консензус, давајќи ѝ на Будимпешта право на вето.
„Би ја повикал Унгарија да го деблокира ЕПФ“, изјави данскиот министер за надворешни работи Ларс Локе Расмусен за „Политико“ за време на паузата на состанокот. „Разговараме за ова не само месец, туку речиси години… Нема причина да го поддржуваме ова вето“.
Литванскиот министер за надворешни работи Габриелиус Ландсбергис го нарече ставот на Унгарија структурен проблем за блокот.
„Мораме да бидеме транспарентни за тоа каков е моментално и каков е ставот на Унгарија“, им рече тој на новинарите пред состанокот.
„Речиси сите наши дискусии и потребни решенија и одлуки од страна на ЕУ се блокирани од само една земја. Затоа, мораме да почнеме да го гледаме ова како систематски пристап кон какви било напори на ЕУ да има каква било значајна улога во надворешните работи“.
Унгарија од 1 јули го презема претседателството со ЕУ и ќе има можност да предлага законодавна и друга агенда во Унијата.