Skip to content
Додека сите очи се вперени во Украина, во Европа се подготвува уште еден конфликт, според анализата за „The Wall Street Journal“.
Владимир Путин беше искрен во својата желба да го ослаби НАТО и да ја врати Русија на нејзините историски граници. Но, со оглед на тоа што руските сили трпат загуби во Украина, Москва има многу да добие со поттикнување проблеми на друго место на континентот.
Вистинска регионална криза ќе му даде на Кремљ можност да стекне локално влијание преку трговија со оружје и посредување, притоа оттргнувајќи го вниманието од Украина и давајќи ѝ на Русија влијание врз западните лидери. Западен Балкан е совршен кандидат.
Косово и Босна и Херцеговина не се членки на НАТО. Исто како што Москва се обидува да доминира со она што го нарекува „рускиот свет“, Србија долго време повикува на обединување на „српскиот свет“.
Во 1998 година, тој концепт ја поттикна Србија да го нападне Косово – конфликт што заврши само со воената интервенција на НАТО во март 1999 година за да се стави крај на кршењето на човековите права од Србија врз етничкото албанско население.
Иако илјадници војници на НАТО се уште се во Косово како мировници, тензиите се високи. Во 2008 година, Косово еднострано прогласи независност од Србија и доби признание од многу западни земји, вклучително и САД, но Србија сè уште не го признава.
Српскиот претседател Александар Вучиќ го заострува владеењето дома и во последната година со руска поддршка врши притисок врз Косово. Во мај минатата година, Србија ги стави своите војници во борбена готовност по судирите меѓу етничките Срби и меѓународните мировници во кои беа ранети 90 војници на НАТО.
Тоа беше потег на Кремљ да ги искористи етничките тензии како изговор за воена акција.
Вучиќ во септември позајми уште една страница од книгата на Путин. Триесет тешко вооружени етнички Срби, за кои Косово тврди дека биле опремени од Србија и поврзани со Вучиќ, нападнаа полициска патрола во Косово, убивајќи четири лица.
Српскиот претседател негираше дека ги вооружувал напаѓачите. Србија го искористи тој инцидент како изговор за масовно акумулирање тешко оружје и војници на границата со Косово на крајот на септември.
Белата куќа објави дека тие се „многу загрижени дека Србија може да се подготвува за воена инвазија“, изјави американски функционер за Тајм подоцна. Таквиот конфликт лесно може да се пренесе и на соседна Северна Македонија, членка на НАТО.
Загриженоста за настанатата криза го натера Вашингтон да објави декласифицирани разузнавачки информации за зајакнувањето на српската армија и нападот врз косовската полиција. Неколку дена подоцна Србија се повлече од границата, но очигледно е дека Белград и Москва подготвуваат нова кампања на насилство и провокации за 2024 година.
Русија спроведува операции за влијание со провоени пораки во Србија и испраќа оружје. Кина исто така испорачува оружје.
Србија вети дека ќе ги зголеми воените трошоци оваа година и продолжува да биде домаќин на таканаречениот хуманитарен центар управуван од Русија во близина на главната база на НАТО во Косово, за која западните официјални лица велат дека служи како руски шпионски центар. Србија и Русија негираат.
Се чини дека Србите се желни за изговор да дејствуваат – во февруари Србија објави дека забраната на Косово за српскиот динар како валута е „етничко чистење“.
И ова не е единственото буре барут во регионот.
На работ на колапс е и Босна и Херцеговина. Кон крајот на минатата година, водачот на босанските Срби, Милорад Додик, друг руски сојузник, се закани дека неговиот ентитет РС ќе се отцепи од Босна и Херцеговина.
Во следните месеци, ова може повторно да го разгори етничкото насилство во кое загинаа повеќе од 100.000 луѓе за време на војната во Босна од 1992 до 1995 година. години.
Во извештајот од 5 февруари, американската канцеларија на директорот на националното разузнавање рече дека очекува зголемен ризик од меѓуетничко насилство на Западен Балкан во 2024 година.
Генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг на крајот на минатата година предупреди дека Русија планира да го дестабилизира Балканот, што предизвика загриженост и кај британскиот министер за надворешни работи Дејвид Камерон.
Западните сили мора да спречат понатамошна нестабилност на Балканот. НАТО треба да ги пренасочи воените и дипломатските ресурси и да ги зајакне воените обврски на Косово.
Коалицијата на подготвени членки на НАТО сега треба јавно да се обврзе да обезбеди воена помош доколку Србија или Русија преземат агресивни чекори на Балканот.
Во меѓувреме, САД треба да продолжат да воведуваат санкции за службениците кои ја поткопуваат безбедноста на Западен Балкан, а ЕУ треба да им се придружи.
Вашингтон и неговите сојузници, исто така, треба да продолжат да користат декласифицирани разузнавачки информации за поддршка на нивната дипломатија.
А НАТО треба да распореди тимови за контрахибридно војување за да се спротивстават на руските и српските пропагандни кампањи со засилена сајбер безбедност.
Додека НАТО ја слави 75-годишнината, а Путин трпи се повеќе загуби во Украина, Москва се обидува да отвори нов фронт на Балканот. Москва не мора да испраќа своја војска во регионот.
Русија треба само да се потпре на Србија за да поттикне насилство и нестабилност, обложувајќи се дека НАТО ќе попушти“ – напишаа Ивана Страднер и Марк Монтгомери од Фондацијата за одбрана на демократиите во Вашингтон во анализата за „The Wall Street Journal“.
