Skip to content
Кога турските плантажи – најголемиот светски извор на лешник – годинава претрпеа мраз и суша, цената на лешниците скокна на берзите во Ротердам за речиси 25 %. Во истата недела во која крем-гигантите од Италија објавија драматичен лов на дополнителни количини, македонскиот агросектор доби неочекувана потврда дека во оревестото дрво лежи стабилен профит.
Ако пред десетина години лешникот беше егзотика, денес станува стратешка култура: од Пелагонија до Повардарие никнуваат насади со млади сорти „Римски“, „Тонда Џентиле“ и „Барселона“, а првите крупни берби покажуваат дека економската математика е посигурна дури и од традиционалната праска или вишна.
Како се одгледуваат лешници, трикови и совети:
За почеток, дрвото бара скромен старт – петнаесетина евра по садница, систем „капка по капка“ и минимален број третмани во споредба со јаболкото. Трошокот сигурно не е занемарлив, но стапката на поврат е брза: од четвртата година м
Може да се соберат 600 до 700 килограми по хектар, а по десеттата бербата лесно го удвојува приносот. Дваесетгодишна круна, добро подхранета со органска материја, дава лешник со калибар кој европските преработувачи го плаќаат меѓу 5 и 7 евра за килограм јадро. Пресметано на годишно ниво, еден хектар може да донесе бруто приходи од 10.000 евра, дури и без доработка во локални пекарници или чоколадни линии.
Нашиот климатски појас се покажува речиси идеален: зимите се доволно студени за дрвото да одмори, лета умерено суви за да се избегнат габични заболувања. Додадете ја тука континуирано растечката домашна потрошувачка ‒ десертната индустрија во регионот троши сè повеќе локални суровини ‒ и јасно е зошто Министерството за земјоделство годинава ја стави лешникарската култура на приоритетната листа за субвенционирање. По хектар насад државата враќа 38.000 денари плус поврат за саден материјал, а новиот нацрт-програм ја отвора вратата и за ИПАРД-грантови за сушари и линија за кршење.
Надворешниот пазар е уште поголема приказна. Европската комисија предвидува дефицит од најмалку 150.000 тони јадро до 2030 година, што го отвора патот за мали производители со сертификат „глобален ГАП“ да склучат долгорочни договори со швајцарски и германски чоколатерии. Првите договори веќе се качија над 7 евра за килограм, под услов лешникот да доаѓа од плантажа без хемиски остаток.
Кога ќе ги соберете сите елементи – цената што расте, трошоците што се стабилни и дрвото кое раѓа полна три децении – станува јасно зошто лешникот од егзотика прераснува во сигурна финансиска култура. Од лозарскиот Неготин до сливовата Ресенска Котлина, сè погласно се зборува дека иднината на овоштарството мириса на печени лешници.
