Skip to content
Во Словенија, на 1 јануари 2026 година делумно ќе стапи на сила нов закон, кој ќе им овозможи на вработените кои се приближуваат кон пензионирање да го скратат времето поминато на работа.
Покрај тоа што предвидува зголемување на бенефициите за невработените и учесниците во јавни работи, како и полесен пристап до пазарот на трудот за млади луѓе, студенти и пензионери, законот ќе им овозможи и на работниците кои се приближуваат кон пензионирање да ги скратат своите работни обврски, објавува Nova.rs.
Поточно, вработените постари од 58 години, како и оние со најмалку 35 години стаж, ќе можат да изберат: да имаат слободен ден во петок и со тоа да го продолжат викендот, или да работат шест часа на ден.
Ова го потврди Министерството за труд, семејство, социјални работи и еднакви можности за словенечките медиуми, а се подготвуваат и подзаконски акти кои ќе овозможат спроведување на овие нови правила.
Моделот наречен 80-90-100 предвидува работно време од 80 проценти, плата од 90 проценти и целосни придонеси како да се работи 100 проценти. Оваа идеја делумно ги презема искуствата на Исланд, Ирска и Германија, каде што слични модели доведоа до позитивни резултати: поголема продуктивност, помалку отсуство од работа и подобра ефикасност. Во Словенија, пилот-проекти веќе се спроведени во технолошките компании, кои покажаа слични резултати.
Министерството за труд, предводено од Лука Месец од Левичарската партија, наведува дека доколку промените се покажат како успешни, ќе направат чекор понатаму во либерализацијата на трудовата регулатива.
До крајот на 2028 година, можни се и дополнителни промени: надомест за работа во сабота, задолжителен божиќен бонус за сите вработени и воведување на 38-часовна работна недела.
Како дел од првата фаза од законските измени, се предвидуваат дополнителни мерки. Од 2026 година, невработените во Словенија ќе добиваат повеќе пари преку бенефиции. Максималниот износ што невработените ќе го добиваат во текот на првите три месеци по престанокот на работниот однос ќе изнесува 130 проценти од просечната бруто минимална плата, која моментално надминува 1.660 евра. Доколку не најдат работа ни по три месеци, следува надомест од 110 проценти, потоа 100 проценти, и конечно 70 проценти од просечната бруто минимална плата.
Значајни промени и зголемувања се предвидени за учениците, студентите и учесниците во јавни работи. Тие ќе имаат повисоки минимални часовни плати и подобри услови за работа. Планирани се и посебни стимулации за вработување на лица над 59 години, до 40 проценти од месечната нето надомест. Оваа категорија граѓани ќе има право на повеќе дозволени часови повремена и привремена работа.
За пензионерите, месечното ограничување на работата се зголемува од 60 на 85 часа, што пропорционално го зголемува максималниот годишен приход што можат да го остварат врз таа основа.
Министерството за финансии е загрижено за буџетското оптоварување
На донесувањето на овој закон му претходеа долгорочни преговори со социјалните партнери, но законот конечно беше донесен по итна постапка, бидејќи неговото донесување беше поврзано со повлекување на 140 милиони евра од европските фондови.
Сепак, Министерството за финансии, предводено од долгогодишниот менаџер и поранешен директор на „Адрија Ервејс“, Клемен Боштјанчич, изрази резерви во врска со финансискиот товар што го носат овие мерки.
Вкупните трошоци за државниот буџет се проценуваат на над 40 милиони евра, па затоа подзаконските акти што го регулираат пазарот на трудот ќе се донесуваат постепено, до крајот на 2028 година – ако дотогаш преживее левичарската влада.
