И диносаурусите бараат глас во Скопје, изборите стануваат пародија

Кога кампањата се бори со метафори наместо со мерки и рокови, Вардариште станува декор, а изборите – жанр-комедија со специјални ефекти од метан.

Ќе изумреме како диносаурусите, предупреди професорот Горан Марковски, кандидат за градоначалник на Скопје од „Независни заедно“, стоејќи крај Вардариште – сценографија што одамна е научена на реплики: чад, мирис на гнилост и редовни предизборни тури.

Покрај него, Јана Белчева Андреевска, носителка на советничката листа, ја потврди пораката: опасноста е реална, мерките – на хартија. Марковски зборуваше за метан, искри и пожар и понуди рационална идеја – да се фатат гасовите и да се претворат во електрична енергија. Совршено логично. Совршено слушано. Секој изборен циклус.

Проблемот, како и обично, не е во дијагнозата туку во терапијата. „Постојат методи, стручни и актуелни,“ рече Марковски. Но кои методи, со колкав буџет, со кои дозволи, кој потпис и до кога? Ако Вардариште навистина е бомба под прозорите на скопјани, тогаш листата на активности е кратка и досадна: оградување, 24-часовен надзор, систем за фаќање и согорување на гасот, договори со оператор и ригорозен инспекциски режим. Ништо фотогенично за постер, но токму тоа ја разликува политиката од сценографијата.

Скопската јавност овој филм го гледа со децении: кандидати доаѓаат крај депонијата, раскажуваат за „трајни решенија“, ветуваат дека „овојпат нема да се повтори“, па Вардариште повторно пуши на првата јулска жега. Во меѓувреме, градот се дели на фракции – едни најавуваат парк, други фабрика за енергија, трети тендер што никогаш не стигнува до лопата – а граѓаните со брисеви и инхалатори глумат статисти.

Ако „граѓанската платформа“ е сериозен играч, редно е да покаже продукциски план: распоред по месеци, извор на пари, договор со оператор, студии за влијание, јавни набавки и рок на пуштање во работа. Наместо диносауруси, Excel.

Да не се лажеме: Вардариште не бара визионерска поезија, туку техничка проза. Ако метанот е проблем – се мери, се фаќа, се согорува или се користи. Ако има пожарни жаришта – се локализираат и се изолираат. Ако нема надзор – се поставува. Сѐ друго е жанровска шема во која кандидатите се натпреваруваат кој ќе измисли поуспешна метафора, додека градот учи како да дише плитко.

Марковски ја погоди сцената за театарски настап: вистинското место, вистинскиот ризик. Следниот кадар, меѓутоа, мора да биде договор и рок, не апокалипса. Инаку, ќе останеме со впечаток дека кампањата се снима во ист студио секои четири години – со ист чад, исто светло и нови актери кои ветуваат дека овојпат ги имаат специјалните ефекти под контрола.

До тогаш, диносаурусите нека си почекаат.